Wieści z Unii: Bezpieczne inwestycje

Unijna komisarz ds. handlu Cecilia Malmström powiedziała: – Cieszę się, że Parlament Europejski wyraził swoje poparcie dla tej inicjatywy. Inwestycje zagraniczne mają zasadnicze znaczenie dla kondycji europejskiej gospodarki. Jednocześnie oczywiste jest, że musimy pamiętać o zagrożeniu bezpieczeństwa, jakie niosą ze sobą pewne inwestycje w aktywa, technologie i infrastrukturę o krytycznym znaczeniu. Państwa członkowskie i Komisja będą teraz miały znacznie lepszy wgląd w zagraniczne inwestycje w Unii Europejskiej i po raz pierwszy będą miały możliwość wspólnego zajęcia się potencjalnym zagrożeniem dla naszego bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Wniosek dotyczący utworzenia pierwszych ogólnounijnych ram monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych został przedstawiony przez przewodniczącego Jean-Claude’a Junckera w orędziu o stanie Unii w 2017 r. Zatwierdzony dziś przez Parlament dokument był wynikiem trójstronnych rozmów między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją, które zakończyły się 20 listopada 2018 r.

Europejskie ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych umożliwią państwom członkowskim i Komisji współpracę i wymianę informacji na temat inwestycji z państw trzecich, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lub porządek publiczny w UE.

Nowe ramy:

• tworzą mechanizm współpracy, w ramach którego państwa członkowskie i Komisja będą mogły wymieniać informacje i sygnalizować obawy związane z konkretnymi inwestycjami,
• umożliwiają Komisji wydawanie opinii, gdy dana inwestycja zagraża bezpieczeństwu lub porządkowi publicznemu w więcej niż jednym państwie członkowskim, lub gdy mogłaby ona zaszkodzić realizacji projektu lub programu będącego przedmiotem zainteresowania całej UE, takiego jak „Horyzont 2020” czy Galileo,
• wspierają międzynarodową współpracę w zakresie monitorowania inwestycji, m.in. poprzez wymianę doświadczeń, najlepszych praktyk i informacji będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,
• ustanawiają pewne wymogi dla państw członkowskich, które pragną utrzymać lub przyjąć na szczeblu krajowym mechanizm monitorowania. Państwa członkowskie zachowają również ostatnie słowo w kwestii, czy dana inwestycja może na ich terytorium dojść do skutku,
• uwzględniają konieczność przestrzegania krótkich, przyjaznych dla przedsiębiorstw terminów oraz rygorystycznych wymogów dotyczących poufności.

Rozporządzenie wejdzie w życie po zatwierdzeniu przez Radę. Następnie państwa członkowskie i Komisja będą miały 18 miesięcy na wprowadzenie niezbędnych ustaleń w zakresie funkcjonowania nowego mechanizmu.

Kontekst

System inwestycyjny UE jest jednym z najbardziej otwartych systemów inwestycyjnych na świecie, co zostało również odnotowane w indeksie restrykcyjności inwestycji OECD. UE jest głównym celem bezpośrednich inwestycji zagranicznych na świecie: wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych posiadanych przez inwestorów z państw trzecich w UE wyniosła na koniec 2017 r. 6 295 mld euro.

Obecnie krajowe mechanizmy monitorowania posiada 14 państw członkowskich. Mimo pewnych różnic pod względem zasad funkcjonowania i zakresu mają one taki sam cel, a jest nim utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego na szczeblu krajowym. Kilka państw członkowskich reformuje obecnie swoje mechanizmy monitorowania lub przyjmuje nowe.

Równolegle do niniejszego wniosku służby Komisji finalizują szczegółową analizę bezpośrednich inwestycji zagranicznych w UE. Komisja powołała również z państwami członkowskimi grupę koordynacyjną, aby pomóc w określeniu wspólnych strategicznych problemów i rozwiązań w dziedzinie bezpośrednich inwestycji zagranicznych.