Przedsiębiorstwo Bialbud przystąpiło do budowy kolejnego obiektu jaki pojawi się jeszcze w tym roku w Zespole Pałacowo – Parkowym Radziwiłłów w Białej Podlaskiej. Pojawi się w tym roku o ile pozwolą na to okoliczności dość niespodziewane… W momencie odsłaniania wałów obronnych w rejonie amfiteatru – tu właśnie ulokowana została Brama Koszarska <<LINK>> – odsłoniły się pozostałości budowli które nie widniały na żadnych starych mapach a specjaliści z konsternacją przyznają „nie jesteśmy pewni co odsłoniły ekipy budowlane”.
Historia budowy bramy ma już kilka ładnych lat. Począwszy od samej koncepcji rewitalizacji i modernizacji Parku Radziwiłłów wraz z remontem i budową uzupełniającej infrastruktury. To wtedy powstał pierwszy zarys nowego obiektu – Bramy Koszarskiej <<LINK>>. Życia projekt nabrał w tym roku – 15 lutego. W Urzędzie Miasta Biała Podlaska została podpisana umowa z wykonawcą inwestycji <<LINK>> “Budowa bramy koszarskiej i kładki pieszej” związaną z przebudową części fortyfikacji oraz budową niezbędnej infrastruktury technicznej na terenie Zespołu Zamkowo-Parkowego przy Warszawskiej 12 w Białej Podlaskiej. Wykonawcą prac została firma PW Bialbud z Białej Podlaskiej.
Budowa prowadzona jest w część terenu parku od strony zachodniej nieopodal amfiteatru. W zakresie wykonania są: budowla odtwarzanej bramy fortecznej zwanej koszarską, kładka piesza oraz fragment fortyfikacji ziemnych i nawierzchnia dojścia, zieleń i trawniki. Przetargowy koszt realizacji zadania to 956 tys 916 zł. Bialbud zrealizuję budowę jeszcze w tym roku – do 20 września 2019 r.
W pierwszych tygodniach budowy najważniejsze prace to prace ziemne. I tu właśnie okazało się, że Brama Koszarska postanowiła nie dać się tak po prostu wybudować. Powstaje w najbardziej historycznym miejscu miasta. W 1633 roku – a więc prawie 400 lat temu – książę Aleksander Ludwik Radziwiłł rozpoczął budowę zamku w Białej Podlaskiej. Zespół bramno – obronny powstawał w latach 1674 – 1680. Około 1700 roku wybudowano oficyny pałacowe, pawilony ogrodowe a całość otoczyły fortyfikacje bastionowe. Nic dziwnego w sumie, że podczas rozpoczętych prac dokopano się do dość dobrze zachowanych ruin budowli. Być może to są właśnie pozostałości pierwszej, wybudowanej przez Radziwiłłów bramy koszarskiej która znajdowała się gdzieś w tym rejonie. Pewności nie mają nawet archeolodzy.
– Konsultowaliśmy się z bialskim archeologiem Mieczysławem Bienia, czekają nas kolejne spotkania. Odsłoniliśmy podczas wykopów pod fundamenty budowanej bramy stare fundamenty budowli. Nikt się w tym miejscu takiego znaleziska nie spodziewał. Są to pozostałości piwnic pobudowane z cegieł i fragmenty fundamentów z kamienia polnego. Trudno jest określić wiek odkrytych budowli. Stawiamy na to, że to właśnie pozostałość pierwszej, oryginalnej bramy koszarskiej. Tym bardziej, że znajdujemy artefakty w postaci skorup naczyń z tamtego okresu. Nie jest tego dużo ale pozwala to już na pewne przypuszczenia. – mówi nam Czesław Niczyporuk z Bialbudu.
Tajemnicze pozostałości budowli odkryte podczas pierwszych prac na budową Bramy Koszarskiej spowodowały konieczność dodatkowej, bardziej wnikliwej analizy starych map tego obszaru. Problem stanowi to, że nie ma zbyt wielu materiałów źródłowych, a nawet te które są nie są wystarczająco dokładne a na pewno nie przedstawiają wszystkiego co w ciągu 3 – 4 wieków budowano w okolicach zespołu pałacowego.
Na jednej z map już z czasów znacznie późniejszych, bo po drugiej wojnie, pojawia się zarys budynku jaki mógł powstać w końcówce lat 40 tych początkach lat 50 XX wieku. To po nim pozostała betonowa posadzka która została przykryta ziemią tworząc wał. Budynek jednak nie funkcjonował zbyt długo, na mapach z lat nam bardziej współczesnych nie ma już po nim śladu. Nie on w sumie jest też najważniejszym obecnie problemem ale właśnie odkryte piwnice i fundamenty z cegieł.
– Aby pozwolić zgodnie z procedurami na ustalenie faktów, umożliwić pracę archeologom postanowiliśmy przesunąć Bramę Koszarską obecnie budowaną o kilka metrów bliżej amfiteatru. I tu natknęliśmy się na pozostałości murów i fundamentów. Te jednak są już szczątkowe i wydaje się, że nie pełniły znaczącej roli w całości znajdującego się obiektu. Zmuszeni byliśmy do usunięcia już zalanych betonem stopni fundamentowych pod kładkę pieszą jakie wykonaliśmy już pod linię przebiegu Bramy Koszarskiej w pierwotnym jej umiejscowieniu. Przeniesienie budynku o kilka metrów w stronę północną spowodowało także przesunięcie kładki pieszej. – dodaje Czesław Niczyporuk.
Choć ekipy budowlańców z Bialbudu zmuszone zostały do pewnych korekt i w sumie rozpoczynają pracę od nowa, nie są to jeszcze opóźnienia stanowiące przeszkodę do zagrożenia terminu oddania Bramy Koszarskiej zgodnie z datą zawartą w umowie realizacji projektu.
Budowa i oddanie do użytku Bramy Koszarskiej wraz z kładką pozwoli na rozpoczęcie prac nad dalszą częścią infrastruktury jaka powstanie przy Parku Radziwiłła. Brama Koszarska wraz z kładką będzie bowiem głównym dojściem do parkingu przy ul. Janusza Kusocińskiego, zbudowanego na tyłach biurowca przy ul. Warszawskiej.
materiał: Radio Biper Biała Podlaska
temat: Biała Podlaska miasto / Zespół Pałacowo – Parkowy Radziwiłłów / Brama Koszarska / Bialbud Biała Podlaska
zdjęcia: Małgorzata Mieńko
tekst i opracowanie: Leszek Niedaleki
0 odpowiedzi
Żadna to dla mnie niespodzianka, sam osobiście z kolegami odkopywałem w 1985 roku (ok) przyczółek fundamenty bramy zachodniej oraz wiele innych miejsc, podczas prac archeologicznych w parku.
Była wówczas robiona dokumentacja fotograficzna.