Miejska Biblioteka Publiczna w Białej Podlaskiej oraz Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach zapraszają wszystkich miłośników regionu na spotkanie z historykiem dr. hab. Dorotą Weredą, które odbędzie się 26 kwietnia (czwartek) o godzinie 17.00 w Dziale Wiedzy o Regionie. Uczestnicy spotkania będą mieli okazję wysłuchać wykładu na temat bialskich Bazylianów.
Dr hab. Dorota Wereda ur. się w 1970 r. w Siedlcach. Jest absolwentką Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1994 r.), na którym również obroniła pracę doktorską (2001 r.) oraz uzyskała stopień doktora habilitowanego (2014 r.)
Od 1994 r. związana jest z uczelnią w Siedlcach (obecnie Uniwersytetem Przyrodniczo-Humanistycznym). Jest pracownikiem naukowym w Zakładzie Archiwistyki Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje na historii nowożytnej ze szczególnym uwzględnieniem dziejów cerkwi unickiej. Jest autorką
i redaktorką kilku publikacji książkowych np. Biskupi unickiej metropolii kijowskiej w XVIII wieku (Siedlce-Lublin, 2013), Unicka diecezja włodzimiersko-brzeska (część brzeska) w XVIII wieku (Siedlce, 2014), a także około 100 artykułów w czasopismach naukowych, pracach zbiorowych oraz biogramów w Polskim Słowniku Biograficznym i haseł w Encyklopedii Katolickiej. W wielu publikacjach zajmuje się dziejami regionalnymi, m. in. Działalność Tymoteusza Szczurowskiego na Podlasiu, Misje bazylianów z Białej w drugiej połowie XVIII wieku, Relikwie Jozafata Kuncewicza w Białej. Ideowe ewolucje kultu.
Historia bazylianów w Białej Podlaskiej sięga XVIII w. Wówczas przez wiele lat toczyli oni walkę z Radziwiłłami o relikwie arcybiskupa połockiego Jozafata Kuncewicza, które znajdowały się w kaplicy zamku Radziwiłłów w Białej. Po mediacji delegata Stolicy Apostolskiej między obiema stronami konfliktu zdecydowano, że relikwie pozostaną w Białej, ale pod warunkiem, że właściciele miasta wybudują sanktuarium, którym opiekować się będzie zakon bazylianów. W 1765 r. wybudowano więc monumentalną barokową cerkiew unicką św. Barbary i klasztor bazyliański, do którego sprowadzono z zamku relikwie. Sanktuarium w Białej Podlaskiej było ważnym ośrodkiem kultu dla ludności unickiej na Podlasiu i Chełmszczyźnie. Po kasacji bazylianów w Białej Podlaskiej w 1864 r. z rozkazu gubernatora rosyjskiego trumna Jozafata Kuncewicza została zniesiona do podziemia klasztornego, zasypana piaskiem i śmieciami, a wejście zamurowano. Ciało św. Jozafata zostało odnalezione dzięki pomocy Emiliana Radomińskiego w 1916 r. Nie zostało ono jednak w Białej Podlaskiej. Relikwie przewieziono do Wiednia, a następnie do Rzymu.
materiał: Biała Podlaska miasto
tekst / plakat: Miejska Biblioteka Publiczna w Białej Podlaskiej
