Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia, sprzyja mobilizacji działań poświęconych konkretnym zagadnieniom i problemom zdrowotnym, ważnym dla ludzi na całym świecie.
„Zdrowie dla wszystkich” (ang. Health for All) – tak brzmi tegoroczne hasło Światowego Dnia Zdrowia, a jego tematem przewodnim jest powszechna opieka zdrowotna – wszędzie i dla wszystkich. Dla połowy światowej populacji dostęp do powszechnej opieki zdrowotnej jest wciąż niemożliwy, dlatego też w 2018 roku Światowa Organizacja Zdrowia WHO chce skupić swoją uwagę na konieczności jej zapewnienia. Celem WHO jest inspirować, motywować i doradzać podmiotom, by powzięły odpowiednie działania sprzyjające powszechnej opiece zdrowotnej. Światowy Dzień Zdrowia jest także okazją do globalnych i lokalnych dyskusji na temat sposobów osiągnięcia zdrowia dla wszystkich. Cytując Dyrektora Generalnego WHO, „ nikt nie powinien wybierać miedzy śmiercią, a trudnościami finansowymi. Nikt nie powinien wybierać pomiędzy kupnem leków, a kupnem pożywienia”.
Główne przesłania Światowego Dnia Zdrowia:
- powszechna opieka zdrowotna polega na zapewnieniu wszystkim ludziom dostępu do świadczeń zdrowotnych na odpowiednim poziomie tam, gdzie jest to konieczne bez generowania dodatkowego obciążenia finansowego;
- nikt nie powinien wybierać między dobrym stanem zdrowia, a innymi życiowymi potrzebami;
- powszechna opieka zdrowotna jest kluczem do zdrowia i dobrostanu ludzi i narodów;
- powszechna opieka zdrowotna jest możliwa. Niektóre kraje poczyniły w tej kwestii ogromne postępy lecz nadal wielkim wyzwaniem jest dla nich utrzymać dostępność do świadczeń na poziomie oczekiwanym przez obywateli;
- wszystkie kraje podchodzą do problemu powszechności opieki zdrowotnej w inny sposób, nie ma uniwersalnych rozwiązań. Aby poprawić powszechny dostęp do opieki zdrowotnej, każdy z nich może wdrożyć własne rozwiązania;
- aby opieka zdrowotna miała charakter prawdziwie powszechny, konieczna jest zmiana w podejściu do samego systemu opieki zdrowotnej, który obecnie skupia się na chorobach i instytucjach, a nie na ludziach i ich potrzebach;
- każdy może odegrać znaczną rolę w polepszeniu powszechnej opieki zdrowotnej poprzez wzięcie udziału w dyskusji.
Wszyscy i wszędzie mają prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych, które są im potrzebne bez jednoczesnego spychania na skraj ubóstwa. Zbyt wiele ludzi jest obecnie pomijanych w opiece zdrowotnej.
Oto niektóre fakty i liczby opisujące obecny stan powszechnej opieki zdrowotnej:
- Co najmniej połowa światowej populacji nie ma ostępu do niezbędnych usług medycznych.
- Niemal 100 milionów ludzi zostaje zepchniętych do skrajnego ubóstwa, zmuszona do przeżycia za 1,9 dolara dziennie lub mniej z powodu konieczności płacenia za usługi medyczne z własnej kieszeni.
- Ponad 800 milionów ludzi (prawie 12 % światowej populacji) przeznacza co najmniej 10 % środków z domowego budżetu na wydatki związane ze zdrowiem własnym, chorego dziecka lub innego członka rodziny. Ponoszą tzw. „wydatki na sytuację nadzwyczajne”.
- Ponoszenie wydatków na sytuacje nadzwyczajne w kontekście służby zdrowia to problem globalny. W bogatszych krajach Europy, Ameryki Łacińskiej i części Azji, które osiągnęły wysoki poziom dostępu do świadczeń zdrowotnych rośnie ilość obywateli, którzy przeznaczają co najmniej 10 % środków z budżetu domowego na koszty związane z opieką zdrowotną ponoszonych z własnej kieszeni.
Kraje, które inwestują w powszechną opiekę zdrowotną, inwestują de facto w kapitał ludzki. W ostatnich dziesięcioleciach powszechna opieka zdrowotna zyskała status kluczowej strategii służącej osiągnięciu celów rozwojowych, zarówno tych około zdrowotnych, jak i tych rozumianych w szerszym kontekście. Dostęp do opieki zdrowotnej na odpowiednim poziomie i wsparcie finansowe nie tylko sprzyja poprawie zdrowia obywateli i oczekiwanej długości życia, ale chroni kraje przed epidemiami, wpływa na zmniejszenie ubóstwa i ryzyka głodu, generuje miejsca pracy, wspomaga wzrost gospodarczy i równość płci. Niektóre kraje już poczyniły znaczące postępy w dostępności do powszechnej opieki zdrowotnej. Jeśli chcą one osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju, kolejny miliard ludzi do roku 2023 musi znaleźć się w zasięgu powszechnej opieki zdrowotnej.
Co można zrobić?
Przedstawiciele władz mogą:
- zaangażować się w organizację dyskusji z instytucjami społecznymi. Których dotyka problemem powszechnej opieki zdrowotnej,
- wychwycić potrzeby ludzi, ich opinie i oczekiwania wobec kwestii związanych
z powszechną opieką zdrowotną, by móc odpowiednio zareagować. Możliwe jest przeprowadzenie konsultacji społecznych poprzez spotkania bezpośrednie, ankiety lub referendum; - współpracować z lokalnymi organizacjami i działaczami związanymi z powszechną opieką zdrowotną, by wypracować realne rozwiązania wpływające na poprawę sytuacji
Osoby prywatne, pracownicy organizacji społecznych i instytucji opieki zdrowotnej mogą:
- wyrażać swoje potrzeby, opinie i oczekiwania lokalnym władzom, politykom, ministrom oraz innym reprezentantom.
- wykorzystać media do podzielenia się swoimi historiami z punktu widzenia społeczności i pacjentów dotkniętych problemem.
- organizować wydarzenia z pomocą mediów i serwisów społecznościowych, takich jak fora dyskusyjne, debaty polityczne, koncerty, marsze i wywiady, by umożliwić spotkania z reprezentantami politycznymi w kontekście powszechnej opieki zdrowotnej.
Przedstawiciele mediów mogą:
- zwrócić uwagę na inicjatywy mające pozytywny wpływ na dostęp do opieki zdrowotnej na odpowiednim poziomie oraz wsparcie finansowe;
- pokazać konsekwencje braku dostępu do koniecznych świadczeń opieki zdrowotnej;
- stworzyć platformę dialogu pomiędzy beneficjentami, społecznościami i ich reprezentantami, a przedstawicielami władz, poprzez np. programy talk-show, wywiady i debaty radiowe;
Więcej informacji na:
http://www.who.int/campaigns/world-health-day/2018/posters/euro/en/
http://www.who.int/universal_health_coverage/infographics/en/
http://www.who.int/campaigns/world-health-day/2018/en/
materiał: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białej Podlaskiej
tekst / grafika: M. Sacewicz- koordynator Sekcji OZiPZ
