– 25 lat minęło bardzo szybko. Działo się przez ten czas bardzo dużo, jest naprawdę co wspominać . Dużo występów, różne wyjazdy. Zespół przez tyle lat trzymał się razem, wspólnie tworząc jedną rodzinę – mówi Jolanta Zając, instruktor GOK-u w Białej Podlaskiej
Uroczystości rozpoczęły się od mszy św. w kościele pw. Zwiastowania NMP w Hrudzie. Dalszy program miał miejsce już w siedzibie Klubu Kultury. Po powitaniu gości odbył się występ solenizantów z okolicznościowym programem a po nim najmilsza część jubileuszu a mianowicie wręczenie podziękowań za ogromny wkład w pielęgnowanie zwyczajów ludowych w gminie Biała Podlaska. Podziękowania złożyli przedstawiciele władz gminy z wójtem Wiesławem Panasiukiem na czele, wręczając pamiątkowe statuetki, dyplomy i kwiaty. Życzenia kolejnych lat z muzyczną przygodą złożyli również członkowie innych zespołów z terenu gminy Biała Podlaska. Nie zabrakło oczywiście jubileuszowego tortu. Impreza zakończyła się wspólną biesiadą z poczęstunkiem.
Zespół z Hruda zadebiutował na początku 1997 roku podczas Gminnych Spotkań Kolędniczych w Woskrzenicach Dużych. W tym samym roku wystąpił jeszcze na Międzywojewódzkich Spotkaniach Zespołów Kolędniczych w Ostrołęce. Ich pierwszy okres działalności skupiał się wokół teatrów obrzędowych. Pierwsze przygotowane widowisko przedstawiające tradycyjną podlaską wigilię, zostało nagrodzone drugim miejscem na Wojewódzkich Spotkaniach Zespołów Kolędniczych w Drelowie (1998 r.) oraz trzecim miejscem na Wojewódzkich Prezentacjach Teatrów Obrzędowych w Komarówce Podlaskiej (1998 r.). Dla zespołu było to duże zaskoczenie i niezwykle nobilitujące wyróżnienia. Sukcesy zmotywowały członków do przygotowania dwa lata później kolejnego widowiska obrzędowego pt. „Odwitki”, w którym aktorzy przedstawili zwyczaj odwiedzin matki po narodzinach dziecka. Spektakl za swoją autentyczność zdobył drugie miejsce podczas Prezentacji Wiejskich Teatrów Obrzędowych w Drelowie. Warto wspomnieć, że widowisko prezentowane było również na Regionalnym Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych w Stoczku Łukowskim oraz w wielu miejscowościach na terenie gminy Biała Podlaska.
W 2000 roku zespół zmienił charakter swojej działalności i skupił się na śpiewie ludowym. Do zespołu dołączył instruktor muzyczny pan Roman Makarski i przez blisko dwa lata wszyscy pracowali nad repertuarem i szlifowali warsztat śpiewaczy. Efekty można było zobaczyć na Festiwalu Pieśni Maryjnej w Leśnej Podlaskiej w 2002 roku, gdzie zajęli trzecie miejsce. Nagrody na tym wydarzeniu zdobywali już regularnie (w 2003 roku pierwsze miejsce i w 2005 roku drugie). Trasa koncertowa zespołu nie ograniczała się oczywiście do jednego festiwalu. Występowali w tym czasie również m.in. w Powiatowym Przeglądzie Kapel i Śpiewaków w Styrzyńcu, czy Międzynarodowym Festiwalu Chórów Kolędniczych w Terespolu. Dużym wydarzeniem dla zespołu były także gościnne koncerty za granicą w Domaczewie i Brześciu na Białorusi oraz na Międzynarodowych Targach we Francji (departament Deux Sevres). W 2007 roku zespół wystąpił w telewizji w programie „Kawa czy herbata?”, realizowanym w pensjonacie „Zaborek” koło Janowa Podlaskiego. Przed kamerą stawali jeszcze dwa razy, biorąc udział w filmach promujących gminę Biała Podlaska pt. „Na kresową nutę” i „Ocalmy od zapomnienia”.
W kolejnych latach śpiewacy z Hruda występowali m.in. podczas wojewódzkiego święta plonów w Radawcu (powiat lubelski) i dożynkach powiatowych (2012 i 2013 r.). W międzyczasie zmieniali się instruktorzy muzyczni. Od 2009 r. funkcję tę pełnił pan Krzysztof Giez, a od 2011 r. pan Jakub Gdela. Obecnie kierownikiem jest ponownie pan Roman Makarski. Niezmiennie opiekę organizacyjną nad zespołem sprawuje Jolanta Zając.
Duża aktywność i częsty udział w różnych przeglądach i festiwalach przynosił zespołowi wiele nagród i wyróżnień, o których części już wspomnieliśmy. Jednak za najcenniejsze wyróżnienia członkowie zgodnie uważają otrzymanie odznaki „Zasłużony dla gminy Biała Podlaska” i medalu „Za zasługi dla powiatu bialskiego”, przyznane zespołowi na jubileusz 10-lecia istnienia oraz nagrodę od wojewody lubelskiego za promowanie kultury ludowej.
W swoim repertuarze mają ponad 200 utworów, a wśród nich m.in. pieśni ludowe, kolędy, pieśni patriotyczne, sakralne, biesiadne, oraz okolicznościowe. Śpiewane są zazwyczaj na dwa głosy. W repertuarze znajdują się także utwory autorskie, pisane głównie na konkretne wydarzenie, w którym uczestniczą. – Nasze dziewczyny śpiewają bardzo dobrze w sopranie i to myślę wyróżnia nasz zespół na tle innych. Wszyscy śpiewają równo, jak jeden głos – zaznacza Jolanta Zając, opiekun zespołu. Warto również wspomnieć, że członkowie występują w pięknych strojach ludowych tkanych pereborem, wykonanych w pracowni tkackiej w Hrudzie.
Obecny skład zespołu: Marianna Jówko, Maria Harwacka, Regina Nestoruk, Zofia Jówko, Zofia Guzarów, Marianna Sawczuk, Józef Guzarów oraz Tadeusz Panasiuk.
W zespole byli również: Jerzy Kukawski, Józef Jówko, Aneta Jówko, Marta Jówko, Paulina Panasiuk, Justyna Chełstowska, Kamil Filipiuk, Krzysztof Harwacki, Łukasz Rogala, Maria Chełstowska, Maria Szczygielska, Marianna Rogala, Danuta Jówko.
Tekst. J. Sowa