Komisja Europejska przyjęła swój program prac na 2021 r., który ma sprawić, że Europa stanie się zdrowsza, sprawiedliwsza i że będzie lepiej prosperować, zwiększając tempo długoterminowej transformacji w kierunku bardziej ekologicznej gospodarki, przygotowanej do przejścia w erę cyfrową. Zawiera on nowe inicjatywy ustawodawcze dotyczące wszystkich sześciu ambitnych założeń zawartych w wytycznych politycznych przewodniczącej Ursuli von der Leyen’s, zgodnie z jej pierwszym orędziem o stanie Unii. Realizując cele określone we wspomnianym programie prac, Komisja będzie nadal dokładać wszelkich starań w celu zarządzania kryzysem oraz zwiększania odporności europejskich gospodarek i społeczeństw.
Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, oświadczyła: – Naszym najwyższym priorytetem będzie nadal ratowanie ludzkiego życia i źródeł utrzymania zagrożonych pandemią koronawirusa. Osiągnęliśmy już bardzo wiele. Jednak Europa nie pokonała jeszcze kryzysu, obecnie mamy do czynienia z uderzeniem drugiej fali. Musimy zachować czujność i wzmocnić nasze wysiłki. Musi to zrobić każdy z nas. Komisja Europejska będzie kontynuować działania w kierunku zapewnienia Europejczykom szczepionki, ale także w celu wsparcia naszych gospodarek w procesie odbudowy – za sprawą zielonej i cyfrowej transformacji.
Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za stosunki międzyinstytucjonalne i prognozowanie, powiedział: – Gwarantując, aby Europa poradziła sobie z pandemią i jej niszczycielskimi skutkami, wyciągamy z kryzysu kolejne wnioski. W związku z tym priorytety określone w programie prac nie tylko przyczynią się do odnowy gospodarczej, ale także do zwiększenia naszej długoterminowej odporności: dzięki przyszłościowym rozwiązaniom we wszystkich obszarach polityki. W tym celu możliwie najefektywniej skorzystamy z strategicznych prognoz oraz z naszych zasad stanowienia prawa – opartych na dowodach, przejrzystych, skutecznych i przygotowanych na przyszłość.
Realizacja priorytetów UE
W programie prac Komisji na 2021 r. przewidziano przejście od strategii do realizacji zadań w obrębie wszystkich sześciu priorytetów politycznych. Potwierdza to gotowość Komisji do przewodzenia bliźniaczej transformacji ekologicznej i cyfrowej, która stanowi niespotykaną okazję do wyjścia z obecnego kryzysu i stworzenia nowej, energicznej Unii.
- Europejski Zielony Ład
Mając na celu osiągnięcie Europy neutralnej dla klimatu do 2050 r., Komisja przedstawi pakiet „Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.”, który przewiduje ograniczenie emisji o co najmniej 55 proc. do 2030 r. Zamierzenie to obejmie to szeroko zakrojone obszary polityki: począwszy od odnawialnych źródeł energii po efektywność energetyczną, charakterystykę energetyczną budynków, a także użytkowanie gruntów, opodatkowanie energii, wspólny wysiłek redukcyjny i handel uprawnieniami do emisji. Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 pomoże zmniejszyć ryzyko ucieczki emisji i zapewnić równe warunki działania, zachęcając partnerów UE do podnoszenia poziomu ambicji w obszarze klimatu. Komisja przedstawi ponadto propozycje działań pozwalających na wdrożenie planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności oraz strategii „od pola do stołu”.
- Europa na miarę ery cyfrowej
Dążąc do urzeczywistnienia cyfrowej dekady Europy, Komisja przedstawi plan działania zawierający jasno określone cele cyfrowe do 2030 r., dotyczące łączności, umiejętności i cyfrowych usług publicznych. Nacisk zostanie położony na prawo do prywatności i łączność, wolność słowa, swobodny przepływ danych i cyberbezpieczeństwo. Komisja przedstawi wnioski ustawodawcze w obszarach dotyczących bezpieczeństwa, odpowiedzialności, praw podstawowych i aspektów sztucznej inteligencji w kontekście danych. W tym kontekście Komisja złoży wniosek dotyczący europejskiej identyfikacji elektronicznej. Inicjatywy będą obejmować także aktualizację nowej strategii przemysłowej dla Europy, co pozwoli uwzględnić wpływ koronawirusa, ale także wniosek ustawodawczy dotyczący poprawy warunków pracy osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych.
- Gospodarka służąca ludziom
Komisja pragnie zapobiec sytuacji, w której kryzys zdrowotny i gospodarczy przekształciłby się w kryzys społeczny. W tym celu Komisja przedstawi ambitny plan działania na rzecz pełnego wdrożenia Europejskiego filaru praw socjalnych. Tym samym europejska odnowa gospodarcza nie pozostawi nikogo w tyle. Komisja przedstawi także nową europejską gwarancję dla dziecka, zapewniając dostęp do podstawowych usług, takich jak opieka zdrowotna i edukacja dla każdego. Aby wesprzeć nasze gospodarki i wzmocnić unię gospodarczą i walutową, Komisja dokona przeglądu ram postępowania w przypadku upadłości banków unijnych, podejmie działania w celu pobudzenia inwestycji w UE oraz zintensyfikuje walkę z praniem pieniędzy.
- Silniejsza pozycja Europy na świecie
Komisja dopilnuje, aby Europa odegrała decydującą rolę na niestabilnym dzisiaj świecie, między innymi dowodząc światowym działaniami prowadzącymi do zagwarantowania bezpiecznej i dostępnej dla wszystkich szczepionki. Komisja przedstawi wspólny komunikat w sprawie wzmocnienia wkładu UE w oparty na zasadach multilateralizm, odnowionego partnerstwa z naszym południowym sąsiedztwem oraz komunikat w sprawie Arktyki. Przedstawione zostanie także nowe, strategiczne podejście do wsparcia procesu rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji byłych bojowników. W komunikacie dotyczącym unijnej pomocy humanitarnej zbadane zostaną nowe sposoby współpracy z naszymi partnerami i donatorami.
- Promowanie naszego europejskiego stylu życia
W obliczu pandemii COVID-19 Komisja zaproponuje stworzenie silniejszej Europejskiej Unii Zdrowotnej, zwłaszcza poprzez wzmocnienie roli istniejących agencji oraz utworzenie nowej agencji ds. zaawansowanych badań i rozwoju w dziedzinie biomedycyny. Przedstawiona zostanie nowa strategia dotycząca przyszłości strefy Schengen. Wraz z nowym paktem o migracji i azylu przygotowany zostanie szereg środków w zakresie legalnej migracji, w tym pakiet dotyczący zarządzania talentami i umiejętnościami. Do innych części składowych paktu należy plan działania przeciwko przemytowi migrantów, a także strategia służąca zrównoważonym powrotom dobrowolnym i reintegracji. Komisja nadal będzie wzmacniać unię bezpieczeństwa, reagując na zagrożenia związane z terroryzmem, zorganizowaną przestępczością oraz zagrożeniami hybrydowymi. Przedstawi także obszerną strategię na rzecz zwalczania antysemityzmu.
- Nowy impuls dla europejskiej demokracji
Dążąc do utworzenia unii równości, Komisja przestawi nowe strategie dotyczące praw dziecka oraz osób z niepełnosprawnościami, a także wniosek dotyczący przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć. Komisja zaproponuje ponadto rozszerzenie wykazu poważnych przestępstw o wymiarze transgranicznym, tak aby obejmował on wszelkie formy przestępstw z nienawiści oraz nawoływania do nienawiści. Komisja przedstawi jaśniejsze przepisy regulujące finansowanie europejskich partii politycznych i podejmie działania służące ochronie dziennikarzy i społeczeństwa obywatelskiego przed nadużywaniem drogi sądowej. W długoterminowa wizji obszarów wiejskich zaproponowane zostaną działania na rzecz wykorzystania pełnego potencjału tych regionów.
Mając na uwadze długoterminowy i przekształceniowy charakter planowanych inicjatywy, ważniejsze niż kiedykolwiek jest przygotowanie mocnych przepisów i uwzględnienie przyszłych rozwiązań. Nacisk ten położony zostanie w komunikacie dotyczącym lepszego stanowienia prawa, który zostanie przedstawiony niebawem. Jego autorzy skoncentrują się na uproszczeniu przepisów i ograniczeniu obciążeń, w szczególności poprzez wprowadzenie zasady „jedno więcej – jedno mniej”. Platforma ds. dostosowania się do wymogów przyszłości będzie wspierać Komisję w realizacji jej ambitnego zadania, szczególnie istotnego w następstwie pandemii COVID-19. Komisja zadba o wyniki w praktyce, w tym celu wzmacniając kontakty zewnętrzne, przy czym centralną rolę odegra konferencja w sprawie przyszłości Europy.
Wszystkie 44 nowe cele polityczne wchodzące w skład sześciu wiodących celów są wymienione w załączniku 1 do programu prac na 2021 r.
Dalsze działania
Program prac Komisji na 2021 r. jest wynikiem ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i organami doradczymi UE. Komisja rozpocznie teraz rozmowy z Parlamentem i Radą w celu ustalenia wykazu wspólnych priorytetów, w odniesieniu do których współustawodawcy zgodzą się podjąć szybkie działania.
Kontekst
Każdego roku Komisja przyjmuje program prac, zestawiając działania, jakie będzie podejmować w najbliższych dwunastu miesiącach. Program prac to źródło informacji dla ogółu społeczeństwa i współustawodawców o naszych politycznych zobowiązaniach dotyczących nowych inicjatyw, wycofywania rozpatrywanych wniosków i dokonywania przeglądu istniejącego ustawodawstwa UE. Nie obejmuje on trwających prac Komisji w kontekście realizacji jej zadań jako strażniczki traktatów i egzekwowania istniejących przepisów lub regularnych inicjatyw przyjmowanych przez Komisję każdego roku.
Program prac Komisji na 2021 r. jest blisko powiązany z planem odbudowy Europy, instrumentem odnowy gospodarczej NextGenerationEU oraz wzmocnionym budżetem UE na lata 2021-2027. Za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w kluczowym pierwszym roku odnowy gospodarczej udostępniona zostanie kwota w bezprecedensowej wysokości 672,5 mld euro w postaci dotacji i pożyczek. Tymczasem państwa członkowskie opracowują plany odbudowy i zwiększania odporności, w których zawarte są reformy i inwestycje dostosowane do celów unijnej polityki ekologicznej i cyfrowej: minimum 37 proc. wydatków na transformację ekologiczną oraz minimum 20 proc. na transformację cyfrową. Aby spłacić środki udostępnione w ramach NextGenerationEU Komisja przedstawi wnioski dotyczące nowych zasobów własnych, rozpoczynając od zmienionego systemu handlu uprawnieniami do emisji, mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 oraz podatku cyfrowego.
