Komisja Europejska przedstawia ramy dotyczące zbudowania silnej Europy socjalnej na rzecz sprawiedliwej transformacji. W komunikacie określono, w jaki sposób polityka społeczna pomoże w pokonywaniu wyzwań i w wykorzystywaniu istniejących możliwości. Zaproponowano w nim działania na szczeblu UE, które zostaną podjęte w nadchodzących miesiącach, a także zwrócono się o opinie na temat dalszych działań, jakie należy podjąć na wszystkich szczeblach w obszarze zatrudnienia i praw socjalnych. Teraz Komisja rozpoczyna pierwszy etap konsultacji z partnerami społecznymi – przedsiębiorstwami i związkami zawodowymi – w sprawie sprawiedliwych płac minimalnych dla pracowników w całej UE.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: – Europa znajduje się na etapie ogromnej transformacji. Zachodzą zmiany związane z zieloną transformacją oraz z transformacją cyfrową, a także ze starzeniem się społeczeństwa, Komisja pragnie więc zagwarantować, aby w centrum uwagi pozostawał człowiek i aby gospodarka pracowała na jego korzyść. Mamy już w ręku narzędzie – jest to Europejski filar praw socjalnych. Chcemy teraz zapewnić, aby UE i jej państwa członkowskie, a także wszystkie zainteresowane strony, zaangażowały się w jego realizację.
Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, powiedział: – W nadchodzących latach zmianie ulegnie życie zawodowe milionów Europejczyków. Musimy podjąć działania, aby pozwolić na pozytywny rozwój siły roboczej w przyszłości. Innowacyjna i sprzyjająca włączeniu społecznemu gospodarka rynkowa w Europie musi działać na rzecz ludzi: musi zapewniać im miejsca pracy o wysokiej jakości oraz adekwatne wynagrodzenie. Nie możemy zostawić w tyle żadnego państwa członkowskiego, żadnego regionu, żadnego człowieka. Musimy nadal dążyć do zapewnienia najwyższych norm na rynkach pracy, tak aby wszyscy Europejczycy mogli żyć w godności i spełniać swoje ambicje.
Europa jest dziś wyjątkowym miejscem, w którym dobrobyt, sprawiedliwość i zrównoważona przyszłość są celami o równie istotnym znaczeniu. W Europie mamy jedne z najwyższych standardów życia, najlepsze warunki pracy i najskuteczniejszą opiekę społeczną na świecie. Jednak Europejczyków czeka szereg zmian, takich jak przejście na neutralną dla klimatu gospodarkę, cyfryzacja czy przesunięcia demograficzne. Zmiany te spowodują, że siła robocza stanie w obliczu nowych wyzwań i nowych możliwości. Europejski Zielony Ład – nowa strategia wzrostu – musi być gwarancją tego, że Europa nadal pozostanie jednym z najbardziej zaawansowanych systemów opieki społecznej, a jednocześnie energicznym centrum innowacji i konkurencyjnej przedsiębiorczości.
Dzisiejsze publikacje opierają się na Europejskim filarze praw socjalnych, ogłoszonym przez instytucje i przywódców UE w listopadzie 2017 r. Komisja zwraca się do wszystkich państw, regionów i partnerów UE o przedstawienie swoich opinii dotyczących kierunku naszych przyszłych działań oraz swoich planów odnośnie do realizacji celów filaru. Przyczynią się one do przygotowania planu działania, przewidywanego na 2021 r., w którym odzwierciedlenie znajdą wszystkie opinie, i który zostanie przedłożony do zatwierdzenia na najwyższym szczeblu politycznym.
Ze swojej strony Komisja przedstawia dzisiaj zaplanowane inicjatywy, które przyczynią się do wdrożenia Europejskiego filaru. Zakres najważniejszych działań w 2020 r. obejmuje:
- Sprawiedliwe płace minimalne dla pracowników w UE
- Europejską strategię na rzecz równouprawnienia płci i wiążące środki w zakresie przejrzystości płac
- Zaktualizowany europejski program na rzecz umiejętności
- Zaktualizowaną gwarancję dla młodzieży
- Szczyt dotyczący pracy za pośrednictwem platform internetowych
- Zieloną księgę na temat starzenia się
- Strategię dla osób niepełnosprawnych
- Sprawozdanie demograficzne
- Europejski program reasekuracji świadczeń dla osób bezrobotnych
Powyższe działania opierają się na pracach, które UE już przeprowadziła od 2017 r., kiedy ogłoszono Europejski filar praw socjalnych. Jednak same działania na szczeblu UE nie wystarczą. Klucz do sukcesu leży w rękach organów krajowych, regionalnych i lokalnych, a także partnerów społecznych i wszystkich zainteresowanych stron. Wszyscy Europejczycy powinni cieszyć się takimi samymi możliwościami – musimy zachować, dostosować i udoskonalić to, co zbudowali nasi rodzice i nasi dziadkowie.
Konsultacje w sprawie sprawiedliwego wynagrodzenia minimalnego
Liczba osób zatrudnionych w UE jest dzisiaj rekordowo wysoka. Jednak wiele osób aktywnych zawodowo z trudnością łączy koniec z końcem. Przewodnicząca Ursula von der Leyen wyraziła swoją wolę, aby każdy pracownik w Unii otrzymywał sprawiedliwą płacę minimalną, która powinna umożliwić mu godne życie, niezależnie od miejsca zatrudnienia.
Komisja rozpoczyna dziś pierwszy etap konsultacji z partnerami społecznymi – przedsiębiorstwami i związkami zawodowymi – w sprawie sprawiedliwych płac minimalnych dla pracowników w całej UE. Komisja będzie się przysłuchiwać: chcemy wiedzieć, czy zdaniem naszych partnerów społecznych konieczne jest działanie na szczeblu UE, a jeżeli tak – czy sami chcieliby przeprowadzić negocjacje między sobą.
Nie będzie jednej płacy minimalnej o jednakowej wysokości, która byłaby odpowiednia dla każdego. Każda potencjalna propozycja będzie odzwierciedlała krajowe uwarunkowania, układy zbiorowe lub przepisy prawne. W niektórych państwach już dzisiaj funkcjonują bardzo sprawne systemy. Komisja pragnie zapewnić, aby wszystkie systemy były odpowiednie, obejmowały wszystkich pracowników, przewidywały szczegółowe konsultacje z partnerami społecznymi oraz stosowny mechanizm aktualizacji.
Kontekst
Podstawą europejskiej społecznej gospodarki rynkowej jest sprawiedliwość społeczna – leży ona w samym sercu naszej Unii. Wynika z niej przekonanie, że uczciwość społeczna i dobrobyt to podstawowe elementy odpornego społeczeństwa, którego standardy dobrobytu są najwyższe na świecie.
Nadszedł czas zmian. Zmiana klimatu oraz degradacja środowiska wymagają od nas dostosowania naszej gospodarki, naszego przemysłu, sposobu, w jaki podróżujemy i pracujemy, tego, co kupujemy i w jaki sposób się odżywiamy. Zgodnie z założeniami w ciągu najbliższych pięciu lat same tylko sztuczna inteligencja i robotyka będą źródłem niemal 60 mln nowych miejsc pracy na całym świecie, a wiele istniejących miejsc pracy ulegnie zmianie lub zniknie. Zmienia się demografia Europy; dzisiaj żyjemy dłużej, jesteśmy zdrowsi – zawdzięczamy to postępom w medycynie i opiece zdrowotnej.
Te zmiany, możliwości i wyzwania mają wpływ na wszystkie państwa i na wszystkich Europejczyków. Ważne, abyśmy razem stawili im czoła i abyśmy z wyprzedzeniem przygotowali się do zmian. Europejski filar praw socjalnych to nasza odpowiedź na ambitne założenia. Filar ten obejmuje 20 zasad i praw mających istotne znaczenie dla sprawiedliwych i dobrze funkcjonujących rynków pracy oraz systemów opieki społecznej w Europie XXI w.
