Wieści z Unii: Japonia i UE podzielą się danymi

Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: – Japonia jest strategicznym partnerem w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną. Dziś naszą współpracę posuwamy o krok dalej – tylko dzięki niej możemy zwiększyć bezpieczeństwo na świecie.

Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King dodał: –. Ważne jest, abyśmy wymieniali się tymi danymi z bliskimi partnerami jak Japonia, zacieśniając w ten sposób naszą współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa, i abyśmy robili to przy pełnym poszanowaniu standardów ochrony danych i zasad prywatności.

UE i Japonia od dawna są stałymi partnerami strategicznymi, również jeśli chodzi o walkę z terroryzmem i poważną przestępczością, co potwierdzono w umowie o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią podpisanej w lipcu 2018 r. W umowie o partnerstwie zachęca się obie strony do stosowania dostępnych narzędzi, takich jak dane dotyczące przelotu pasażera, w celu zapobiegania aktom terroryzmu i poważnym przestępstwom oraz ich zwalczania. Otwarcie negocjacji między UE a Japonią dotyczących umowy w sprawie danych PNR jest dowodem strategicznego partnerstwa między obiema stronami.

Zalecone przez Komisję negocjacje z Japonią w sprawie przekazywania danych pasażerów podróżujących między UE a Japonią mają doprowadzić do zawarcia umowy, która:

• ureguluje przekazywanie i wykorzystywanie danych PNR wyłącznie w celu zapobiegania terroryzmowi i innym formom poważnej przestępczości transgranicznej oraz zwalczania tych zjawisk;
• określi niezbędne zabezpieczenia i środki kontroli w odniesieniu do ochrony danych osobowych, poszanowania podstawowych praw i wolności osób fizycznych, zgodnie z wymogami określonymi w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości;
• ograniczy dostęp do danych PNR i ich przetwarzanie wyłącznie do celów związanych z zapobieganiem terroryzmowi i innym formom poważnej przestępczości transgranicznej, ich wykrywaniem, prowadzeniem dochodzeń w ich sprawie lub ich ściganiem;
• zapewni pasażerom prawo do skutecznych administracyjnych i sądowych środków ochrony prawnej na niedyskryminacyjnych zasadach.

Na początku tego roku Komisja przyjęła decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony danych osobowych w odniesieniu do Japonii. Decyzja ta przewiduje swobodny przepływ danych osobowych między tymi dwiema gospodarkami na podstawie gwarancji skutecznej ochrony.

Dalsze działania

Rada podda teraz zalecenie Komisji pod rozwagę i podejmie decyzję w sprawie rozpoczęcia negocjacji z Japonią. Umowa zostanie ostatecznie zawarta przez Radę za zgodą Parlamentu Europejskiego.

Komisja będzie na bieżąco informować zarówno Radę, jak i Parlament o postępach w negocjacjach.

Kontekst

Dane dotyczące przelotu pasażera (dane PNR), przechowywane przez linie lotnicze w ich systemach rezerwacji, to informacje dostarczane przez pasażerów liniom lotniczym podczas rezerwacji lotów i odprawy pasażerskiej. Mogą one obejmować takie informacje jak imię i nazwisko pasażera, daty i trasy podróży, numer miejsca w samolocie, informacje o bagażu i o środkach płatniczych oraz dane kontaktowe.

Przestępcy i terroryści coraz częściej działają w wielu krajach, często odbywając podróże międzynarodowe. Przetwarzanie danych PNR jest uznawane zarówno w UE, jak i na całym świecie za ważne i skuteczne narzędzie pozwalające zapobiegać zagrożeniom dla bezpieczeństwa i przeciwdziałać im. Dzięki przetwarzaniu danych PNR można wykrywać podejrzane schematy podróży oraz identyfikować potencjalnych przestępców i terrorystów, w tym tych, którzy wcześniej nie byli znani organom ścigania.

Przyjęta 27 kwietnia 2016 r. unijna dyrektywa w sprawie danych PNR stanowi zasadniczy instrument reagowania Unii na zagrożenie terroryzmem i poważną przestępczością i przyczynia się do stworzenia skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa.

Na szczeblu globalnym, w rezolucji nr 2396 Rady Bezpieczeństwa, ONZ wzywa wszystkie państwa członkowskie do rozwijania zdolności do gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych PNR, a jednocześnie wzywa Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) do współpracy z państwami członkowskimi ONZ w celu ustanowienia standardu dotyczącego przetwarzania danych PNR. Komisja aktywnie wspiera prace ICAO w tej dziedzinie, a 13 września 2019 r. przedłożyła Radzie wniosek dotyczący stanowiska Unii.

Obecnie UE obowiązują dwie umowy międzynarodowe w sprawie danych PNR zawarte z Australią i Stanami Zjednoczonymi. Po wydaniu przez Trybunał Sprawiedliwości UE opinii dotyczącej umowy między UE a Kanadą w sprawie danych PNR Komisja otrzymała od Rady upoważnienie do rozpoczęcia nowych negocjacji z Kanadą w tej sprawie. Rozpoczęły się one w czerwcu 2018 r., a ich zakończenie zostało z zadowoleniem przyjęte na szczycie UE-Kanada w dniach 17–18 lipca. Obie strony zobowiązały się do jak najszybszego sfinalizowania umowy.