Wieści z Unii: Laboratoria otwarte szeroko

Naukowcy z całej Europy będą teraz mieli jeszcze więcej możliwości korzystania z nowoczesnych obiektów Wspólnego Centrum Badawczego. Po pierwszej rundzie inicjatywy otwartego dostępu, w której otrzymano blisko 100 wniosków od 92 instytucji badawczych, kolejne laboratoria służby KE ds. nauki i wiedzy otwierają swoje podwoje dla naukowców z zewnątrz, którzy będą teraz mogli przeprowadzać także doświadczenia w dziedzinie bezemisyjnej produkcji energii i bezpieczeństwa jądrowego. W ten sposób JRC zamierza wspierać badania naukowe i konkurencyjność oraz pogłębiać współpracę między europejskimi naukowcami.

Komisarz do spraw edukacji, kultury, młodzieży i sportu Tibor Navracsics, odpowiedzialny za Wspólne Centrum Badawcze, powiedział: – Wspólne Centrum Badawcze wykorzystuje finansowane ze środków unijnych światowej klasy obiekty badawcze, aby pomóc nam sprostać najpilniejszym wyzwaniom naszych czasów, od zmiany klimatu po bezpieczeństwo żywności i bezpieczeństwo jądrowe. Cieszę się, że teraz robimy jeszcze więcej, aby wspierać innych w rozwiązywaniu problemów społecznych, dzieląc się naszymi laboratoriami i ośrodkami badawczymi z najlepszymi naukowcami w całej Europie.

Od 2017 r., kiedy Wspólne Centrum Badawcze (JRC) po raz pierwszy udostępniło swoje obiekty, naukowcy z 21 państw członkowskich UE i trzech państw sąsiadujących z Unią prowadzą prace badawcze w 12 laboratoriach JRC w Geel (Belgia), Isprze (Włochy) i Karlsruhe (Niemcy). Teraz inicjatywa ta zostaje rozszerzona na Petten (Holandia), gdzie znajdują się laboratoria badawcze JRC w dziedzinie energii i transportu. Do 30 września naukowcy z państw członkowskich UE i państw stowarzyszonych programu badawczego „Horyzont 2020” mogą składać wnioski o korzystanie z tych ośrodków.

Laboratoria otwarte dla badań nad nowymi paliwami i bezpieczeństwem jądrowym

W Petten otwarte zostają teraz dwa ośrodki służące do rozwoju technologii paliw wodorowych: obiekt do badań wysokociśnieniowych zbiorników paliwa oraz obiekt do badań nad ogniwami paliwowymi i elektrolizerami.

Wodór jest jednym z najbardziej obiecujących paliw alternatywnych, ponieważ nie generuje emisji dwutlenku węgla. Technologia ta jest jednak dopiero w zarodku i trzeba ją rozwinąć, zanim będzie można ją stosować zamiast konwencjonalnych paliw kopalnych. W Petten naukowcy przeprowadzać będą doświadczenia z użyciem ogniw paliwowych i zbiorników paliwa w różnych warunkach środowiskowych.

JRC otwiera również dwa nowoczesne laboratoria w Karlsruhe służące do badań materiałów zawierających aktynowce. Aktynowce są podstawą technologii jądrowych o tak różnym zastosowaniu jak produkcja energii, badania przestrzeni kosmicznej czy metody leczenia. Naukowcy będą mogli prowadzić prace badawcze służące opracowywaniu nowego sprzętu i materiałów jądrowych.

We wrześniu JRC udostępni również w Geel kilka swoich europejskich obiektów do pomiaru reakcji jądrowych i danych na temat rozpadu. Takie pomiary pomagają zwiększyć bezpieczeństwo reaktorów jądrowych i postępowania z odpadami jądrowymi oraz ochronę radiologiczną mieszkańców i środowiska.

Kontekst

JRC udostępnia kolejne obiekty, po tym jak dwa pierwsze lata inicjatywy dzielenia się infrastrukturą naukowo-badawczą przyniosły pomyślne efekty w postaci 12 zakończonych i ponad 30 trwających projektów badawczych. Wyniki pierwszych doświadczeń już przynoszą skutki.

Dla przykładu naukowcy z Holandii przeprowadzili serię doświadczeń z użyciem największego na świecie urządzenia wyposażonego w pręt Hopkinsona, w Europejskim Laboratorium Badań Strukturalnych w Isprze. Potrzebowali go, aby badać odporność na wybuchy cegieł suszonych na słońcu. Budowle z takiego materiału można znaleźć na całym świecie, także w miejscach, gdzie toczą się konflikty zbrojne, lub w miejscach podatnych na zagrożenia naturalne. Dzięki wynikom tych badań żołnierze misji pokojowych mogą uzyskać więcej informacji na temat bezpieczeństwa budynków, w których prowadzą działania.

Rumuńscy naukowcy zajmujący się badaniami jądrowymi przeprowadzili doświadczenia w ośrodku GELINA w Geel, który umożliwia pomiary zachowania neutronów z bardzo dużą dokładnością. Ponieważ neutrony są zasadniczym elementem reakcji jądrowych, dokładne dane na ich temat są niezbędne do skutecznego opracowywania zaawansowanych technologii jądrowych, od efektywnych odpowiednio ukierunkowanych metod leczenia chorób nowotworowych po bezpieczną produkcję energii przy wytwarzaniu minimalnej ilości odpadów.

Przygotowano specjalny ogólnodostępny portal internetowy zawierający informacje na temat wszystkich aspektów inicjatywy otwartego dostępu do infrastruktury naukowo-badawczej JRC, w tym publikację zaproszenia do składania wniosków oraz informacje na temat warunków i kryteriów dostępu oraz procesu składania wniosków. JRC nie będzie czerpać żadnych zysków z otwarcia swoich ośrodków dla użytkowników zewnętrznych.