Uroczystość w dniu 16 czerwca rozpoczęła się złożeniem wieńców pod pomnikiem ppłk. Stefana Skoczylasa przy Zespole Placówek Oświatowych w Rossoszu, w czym uczestniczyli m.in. dyrektor bialskiej delegatury urzędu wojewódzkiego Maciej Buczyński, przedstawiciele powiatu bialskiego na czele ze starostą Mariuszem Filipiukiem oraz gminy Rossosz z wójtem Kazimierzem Weremkowiczem, uczniowie i nauczyciele, członkowie stowarzyszeń i organizacji.
– Szkoła Podchorążych im. Batalionów Chłopskich w Rossoszu mieściła się w pobliskich lasach, powstała w 1944 r., szkoliła kadrę oficerską, ponieważ w Batalionach Chłopskich było dużo chętnych do walki, a niestety większość nie miała przeszkolenia wojskowego. Stąd pomysł zorganizowania takiej szkoły. Było dużo chętnych, którzy chcieli walczyć, zapisywali się do batalionów, walczyli i działali. Bardzo duży odsetek ludności w tym uczestniczył – przypomniał wycinek gminnej historii wójt Kazimierz Weremkowicz. Jak podkreślił, ważnym dla samorządu elementem wydarzenia był jubileusz 40-lecia powrotu gminy do Rossosza. – Gmina została reaktywowana 1 stycznia 1984 r., wcześniej wchodziła w skład gminy Łomazy, więc świętujemy dziś także 40-lecie samodzielnego funkcjonowania jako jednostka samorządu terytorialnego. Oprócz tego, że to są rocznice to założeniem tego święta było, żeby przypominać, zwłaszcza ludziom młodym, o naszej historii, o tym, że kiedyś nie było gminy, a teraz jest, o tym, jak nasi przodkowie walczyli podczas II wojny światowej. To ma wartość historyczną, kształcącą młodzież. Mam nadzieję, że te wartości patriotyczne będą podtrzymywane w dorosłym życiu.
Uczestnicy jubileuszu wzięli następnie udział w mszy świętej odprawionej w kościele parafialnym, po której przemaszerowali na plac Gminnego Ośrodka Kultury w Rossoszu.
Do zgromadzonych kilka słów skierowali zaproszenie goście. „To wyjątkowe wydarzenie stanowi doskonałą okazję, aby świętując jubileusz oddać hołd bohaterom, którzy walczyli o wolność naszej Ojczyzny oraz upamiętnić ich niezłomnego ducha i poświęcenia (…) Dzisiejsze obchody są nie tylko hołdem dla bohaterów przeszłości, ale także ważną lekcją dla przyszłych pokoleń…” – list wojewody lubelskiego Krzysztofa Komorskiego odczytał dyrektor delegatury UW w Białej Podlaskiej Maciej Buczyński. – To piękna lekcja historii. Bardzo się cieszę, że dzisiaj wspominamy o Batalionach Chłopskich, o Szkole Podchorążych, o Stefanie Skoczylasie. To właśnie m.in. dzięki Batalionom Chłopskim sytuacja w czasie okupacji zmieniła pewien front i pewne okoliczności, które mogły zaistnieć, nie wydarzyły się, bądź wydarzyły się w inny sposób – mówił starosta bialski Mariusz Filipiuk, składając również życzenia i gratulacje na ręce włodarza gminy. Szczególne podziękowania rodzinom żołnierzy, zarówno obecnych, jak i dawnych Batalionów Chłopskich, złożył poseł na Sejm RP Dariusz Stefaniuk.
Tam wysłuchano prelekcji dotyczącej jubileuszowych wydarzeń: historii Szkoły Podchorążych Piechoty Batalionów Chłopskich oraz powrotu siedziby gminy do Rossosza. Wydarzenie uświetnili swoimi występami uczniowie Szkoły Podstawowej w Rososzu, którzy zaprezentowali widowisko słowno – muzyczne oraz Orkiestra Dęta OSP w Rososzu.
Jednym z głównych punktów programu było plenerowe widowisko ukazujące realia II wojny światowej zaprezentowane przez grupy rekonstrukcyjne „Na wschodzie bez zmian” i Elitarny Klub Dżentelmenów „Landszturm 40 plus” oraz Zespół Ludowy „Zielawa” z mieszkańcami Rossosza.
Zgromadzeni obejrzeli też pokaz umiejętności kawaleryjskich zaprezentowany przez Radzyńskie Stowarzyszenie Kawaleryjskie im. rtm. Wincentego Zawadzkiego.
Program wydarzenia obfitował w występy artystyczne. O atrakcyjną oprawę muzyczną dnia zadbały: chór męski „Echo Podlasia” i zespół ludowy „Zielawa”, a członkowie Szkoły Tańca „Diament” z Radzynia Podlaskiego zaprezentowali swoje umiejętności taneczne i gimnastyczne. Z koncert akordeonowym wystąpił Miłosz Bachonko, zwycięzca 14. edycji programu „Mam Talent”. W godzinach wieczornych prezentował się Uliczny Teatr Ognia Antidotum, a uczestnicy imprezy mieli też okazję wspólnie potańczyć pod chmurką przy muzyce zespołu Szafirband.
Tego dnia nastąpiło również wręczenie nagród laureatom konkursu plastycznego oraz pieśni żołnierskiej i patriotycznej.
Wydarzeniu towarzyszyły także wystawy: fotograficzna „Piotr Ułanowicz” ukazująca wójta gminy Rossosz, który zginął w 1941 r. w KL Auschwitz oraz historyczna – obejmująca swoim zakresem umundurowanie, broń oraz inne przedmioty nawiązujące do historii militarnej powiatu bialskiego i gminy Rossosz.
Dokumenty archiwalne dotyczące dawnego wójta zaczął gromadzić ok. 10 lat jego wnuk, Henryk Pawłowski.
– Piotr Ułanowicz był wójtem gminy Rossosz przed wojną, niestety nie udało się odszukać dokumentów, od którego roku został wójtem. Jedno jest pewne, że już w 1928 r. był w zarządzie gminy Rossosz, bo znajdują się dokumenty już podpisane przez niego jako w zastępstwie wójta. Zachowało się bardzo niewiele pamiątek rodzinnych po dziadku, jako dzieci nie znaliśmy dziadka, a to, co zachowali i przekazali rodzice, to były bardzo skromne informacje. Większość informacji, które pozyskaliśmy, pochodziły z materiałów archiwalnych. W świetle tych dokumentów jawiła się cała osobowość, jak na owe czasy – śmiem twierdzić – nieprzeciętnego formatu, bo był to człowiek zaangażowany w wiele instytucji społecznych, jakoś godził to z pracą wójta. Za swoją działalność otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi – przybliżają szczegóły dotyczące życia dziadka i przygotowanej wystawy Henryk Pawłowski i Piotr Perczyński, wnukowie wójta Piotra Ułanowicza.
Za organizację drugiej z wystaw „Historia Podlasia mundurem pisana 1863-1946” odpowiedzialny był Elitarny Klub Dżentelmentów.
Organizatorzy zadbali również o swoich najmłodszych mieszkańców oferując im podczas wydarzeń jubileuszowych dmuchany plac zabaw, malowanie buziek czy skręcanie kolorowych baloników. Dorośli znaleźli coś dla ochłody w piwnym ogródku.
Organizacji wydarzeń jubileuszowych podjęli się wspólnie: Starostwo Powiatowe w Białej Podlaskiej, Gmina Rossosz, Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Rossosz, Zespół Placówek Oświatowych w Rossoszu – Przedszkole, Gminny Ośrodek Kultury w Rossoszu, Gminna Biblioteka Publiczna w Rossoszu, Koło Gospodyń Wiejskich w Rossoszu i Ochotnicza Straż Pożarna w Rossoszu.
Galeria zdjęć – poniżej.
materiał: Radio Biper Gmina Rossosz
zdjęcia: Krzysztof Lewczuk
film: Krzysztof Lewczuk
opracowanie: Anna Ostapiuk