Od 2015 roku Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) składa wnioski o zmiany w liczbie mandatów poselskich przypadających na poszczególne okręgi wyborczych. Takie wnioski złożono do polskiego Rządu przed wyborami w 2015, 2019 i obecnie, przed wyborami w październiku 2023 roku. Rząd Zjednoczonej Prawicy wnioski „olał”.
„Olany” problem narasta
Ostatnia aktualizacja liczb mandatów poselskich przypadających na poszczególne okręgi miała miejsce w 2011 roku. Od tego czasu, przez 12 lat, nastąpiły znaczne zmiany w ilości mieszkańców i strukturze demograficznej. Przykład: w Warszawie przez ostatnią dekadę liczba ludności zwiększyła się o ok. 200 tys. osób. W tym samym czasie tąpnięcie demograficzne nastąpiło na Lubelszczyźnie – jest nas mniej o ok. 200 tys. osób. Tu i tu jednak od przeszło dekady wybieramy tyle samo posłanek i posłów.
Dla polityków jest to wygodne, tym bardziej, że ubytek mandatów dotyczyłby Polski wschodniej i południowo-wschodniej (Lubelskie, Podkarpackie, Świętokrzyskie) a większa reprezentacja do Sejmu trafiałaby z Polski centralnej i zachodniej (Warszawa, okręg Warszawski, Wielkopolskie, Dolnośląskie, Pomorskie).
Twój głos ma znaczenie (tu i ówdzie nawet podwójnie)
Aby wybrać posła w Warszawie kandydat taki obecnie musi uzyskać średnią ok. 70 tys. głosów. Dla porównania w okręgu Elbląg wystarczy takich głosów 31 i pół tysiąca. Podobnie jest w okręgu wyborczym Biała Podlaska, Chełm, Zamość.
Aż 41 okręgów wyborczych jest niedoszacowana albo przeszacowana w ilości mandatów a tym samym sile oddanego głosu. Mandat dużo łatwiej jest zdobyć w Kielcach niż w Warszawie.
Co by było gdyby zmiany wprowadzono przed wyborami w październiku?
Prawo i Sprawiedliwość mniej o 8 mandatów, Trzecia Droga mniej o 1 mandat, Koalicja Obywatelska więcej o 2 mandaty, Lewica więcej o 4 mandaty, Konfederacja więcej o 3 mandaty.
Ale są też inne wyliczenia. Bardziej neutralne:
Prawo i Sprawiedliwość więcej o 2 mandaty, Trzecia Droga mniej o 1 mandat, Koalicja Obywatelska mniej o 1 mandat, Lewica więcej o 2 mandaty, Konfederacja mniej o 2 mandaty.
W okręgu Biała Podlaska – Chełm – Zamość mniej o 1 lub 2 mandaty
W przypadku okręgu wyborczego nr 7 (Biała Podlaska, Chełm, Zamość) z obecnych 12 mandatów do uzyskania w wyborach parlamentarnych wraz z wprowadzoną korektą demograficzną takich mandatów byłoby o 1 lub nawet 2 mniej. Gdyby zastosować taką zalecaną przez PKW korektę przed wyborami z października br. o swój wybór do parlamentu niepewni byliby (przy 1 mandacie poselskim w okręgu mniej): Sławomir Ćwik z Trzeciej Drogi (Zamość) lub Tomasz Andrzej Zieliński z Prawa i Sprawiedliwości (Tomaszów Lubelski) lub Małgorzata Gromadzka z Koalicji Obywatelskiej (Biłgoraj). Przy 2 mandatach mniej w okręgu do „niepewnych” wejścia do Sejmu można byłoby dodać kolejne nazwiska: Anna Dąbrowska Banaszek z Prawa i Sprawiedliwości (Chełm) lub Witold Sławomir Tumanowicz z Konfederacji.
Ewentualne zmiany w ilości mandatów poselskich przypadających na poszczególne okręgi wyborcze to wyzwanie dla nowej kadencji Sejmu, tym bardziej, że przez kolejne 4 lata różnice bez wprowadzenia poprawek związanych z demografią jeszcze się pogłębią.
opracowanie: Leszek Niedaleki Radio Biper
grafika: glosujtam.pl
