Wydarzenie miało miejsce 17 września i zostało poprzedzone mszą świętą w intencji Ojczyzny w kościele pw. Chrystusa Króla. Zgromadzeni udali się następnie na cmentarz, gdzie spoczywa kpt. Władysław Szwender i tam złożyli kwiaty na jego grobie.
Dalsza część uroczystości odbyła się przy nowo wybudowanej ulicy na skrzyżowaniu z ulicą Brzeską, gdzie odsłonięto tabliczkę z nazwą.
– Istnieją ludzie, o których mówi się zawsze, wszędzie i głośno, ale istnieją też tacy ludzie, jak kpt. Władysław Szwender, o którym dzisiaj mówimy głośno. Warto o tych ludziach pamiętać, tym bardziej, że postawa, jaką prezentował, całe jego życie, nobilituje go do tego, by w rodzinnym mieście był zapamiętany i uhonorowany w postaci nazwy ulicy – mówił zastępca burmistrza Paweł Łysańczuk.
Ulica, która otrzyma imię kpt. Władysława Szwendera, stanowi nowo wybudowany łącznik pomiędzy ulicami Wyszyńskiego i Brzeską przed osiedlem bloków od strony wjazdowej do miasta z Białej Podlaskiej.
– Symbolem staje się 17 września. W rocznicę rosyjskiej agresji na Polskę wspominamy naszego bohatera, którego szlak bojowy rozpoczął się właśnie tego pamiętnego dnia od wywozu na Syberię przez „szlak nadziei” z ponad 100.000 Polaków: Irak, Iran, Palestynę, Egipt, aż pod Monte Cassino. Przez Ankonę, Bolonię do Wielkiej Brytanii, do Kanady, a dziś tutaj – ponownie do ukochanej Ojczyzny – przypomniał Karol Paprocki z Grupy Edukacji Historycznej.
Przypomnijmy, że ulica otrzymała imię bohatera spod Monte Cassino na mocy uchwały podjętej przez radnych podczas LXII sesji rady miasta Międzyrzec Podlaski w dniu 25 sierpnia.
Więcej o uchwale:
Międzyrzec Podlaski nadał nowej ulicy imię międzyrzeczanina, bohatera walk spod Monte Cassino <<==>> LINK
Władysław Szwender urodził się 24 października 1924 roku w Międzyrzecu Podlaskim. Kiedy miał rok, jego rodzina przeprowadziła się do Nowogrodu w województwie baranowickim w związku z pracą ojca w Polskich Kolejach Państwowych. Tam spędził dzieciństwo i lata młodości, Ukończył Szkołę Podstawową im. Marii Konopnickiej oraz dwie klasy gimnazjum im. Tadeusza Rejtana. Jego dom znajdował się w pobliżu koszar 78. Pułku Piechoty, 26. Pułku Piechoty oraz 26 Pułku Ułanów, którego dowódcą był generał Władysław Anders. We wrześniu 1939 roku ojciec Władysława Szwendera został aresztowany pod Archangielskiem i skazany na 15 lat łagru. Masowe wywózki ludności polskiej na Syberię rozpoczęły się w lutym 1940 roku. 13 kwietnia 1940 roku Władysław wraz z matką i siostrą zostali wysłani do Kazachstanu. Przez rok pracowali w kołchozie, a w 1941 roku przeniesiono ich do budowy lokomotywowni. Pracowali 12 godzin na dobę w niewolniczych warunkach wraz z 5000 polskich zesłańców.
22 czerwca 1941 roku nazistowskie Niemcy napadły na swojego morderczego sojusznika – bolszewicką Rosję. Wtedy pojawiła się iskierka nadziei dla zesłańców. 30 lipca 1941 roku Rząd Polski w Londynie podpisał układ Sikorski – Majski, rozpoczynający współpracę na rzecz pokonania Niemiec. Łączyło się to z amnestią dla niewinnych deportowanych na Syberię. Układ opierał się na utworzeniu Wojska Polskiego i wspólnej walce na froncie wschodnim. Szwender miał wówczas 17 lat i postanowił dołączyć do WP. Początkowo ze względu na duży napływ ochotników, braku żywności i umundurowania, młodzi kandydaci nie byli przyjmowani. Na przyjęcie do służby czekał miesiąc, tułając się po okolicy. W marcu 1942 roku nadeszły transporty z żywnością i mundurami z Anglii, a młody Władysław został przyjęty do 27 Pułku Piechoty 10 Dywizji Piechoty. W kwietniu 1942 roku Anders łącząc dywizje, utworzył Samodzielną Brygadę Strzelców Karpackich. Żołnierze zostali przerzuceni do Iraku, następnie do Włoch. W kwietniu 1944 roku oddział Szwendera zastąpił wojska brytyjskie pod Monte Cassino, gdzie został ranny podczas walk w Wąwozie. Kiedy doszedł do siebie, wrócił do walki, zdobywając ze swoją jednostką ważny port w Anconie nad Adriatykiem i dziesiątki mniejszych miasteczek. Zwieńczeniem walk 2 Korpusu było zdobycie Bolonii i zakończenie kampanii we Włoszech. Po wojnie zdecydował się na służbę w Kanadzie. Po dwuletnim kontrakcie przyjechał do Edmonton (Kanada), gdzie osiedlił się i poznał swoją żonę. Mieli pięcioro dzieci: trzech synów i dwie córki. 30 lat pracował jako listonosz, przeszedł na emeryturę w 1989 roku. Doczekał się 11 wnucząt. Został uhonorowany Krzyżem Walecznych, Krzyżem Monte Cassino, Medalem Pro Bono Poloniae oraz wieloma innymi odznaczeniami polskimi i brytyjskimi.
Władysław Szwender zmarł w wieku 97 lat w dniu 31 maja 2022 r. w Edmonton (Kanada). Rok później jego szczątki zostały sprowadzone przez rodzinę do Międzyrzeca Podlaskiego, gdzie odbył się pogrzeb z honorami wojskowymi.
Więcej o tym wydarzeniu:
Międzyrzeczanin kpt. Władysław Szwender spoczął w rodzinnej ziemi (film) (galeria) <<==>> LINK
Galeria zdjęć – poniżej.
materiał: Radio Biper Międzyrzec Podlaski
zdjęcie: Radio Biper
film: Radio Biper
opracowanie: Anna Ostapiuk
