Uroczystość zainaugurowała msza święta w intencji Ojczyzny w kościele pw. Św. Mikołaja, którą odprawił ks. kan. Dariusz Parafiniuk w asyście ks. dr Dariusza Ostałowskiego. Po wspólnej modlitwie uczestnicy spotkania udali się na Aleję Katyńską, gdzie odbyło się poświęcenie wybudowanej pośród Dębów Pamięci kapliczki z wymownym wizerunkiem Matki Boskiej Katyńskiej tulącej do serca ogoloną, przestrzeloną kulą głowę ofiary zbrodni.
Zgromadzonych powitali prowadzący spotkanie dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury Andrzej Marciniuk oraz Marek Pniewski, przewodniczący Niezależnego Samorządowego Związku Zawodowego „Solidarność” Regionu Mazowsze, który zorganizował uroczystość w partnerstwie z burmistrzem miasta Międzyrzec Podlaski Zbigniewem Kotem oraz Towarzystwem Przyjaciół Nauk. W swoim wystąpieniu przewodniczący Marek Pniewski przypomniał, że spotkanie odbywa się w w 83. rocznicę napaści sowieckiej na Polskę, 82. rocznicę Zbrodni Katyńskiej oraz podczas obchodów Dnia Sybiraka, a także w 75. rocznicę urodzin bł. ks. Jerzego Popiełuszki, patrona Solidarności i 42. rocznicę powstania NSZZ „Solidarność”.
Do wspólnych obchodów przyłączyli się burmistrz Zbigniew Kot wraz z pracownikami urzędu miasta oraz przedstawiciele Gminy Międzyrzec Podlaski na czele z wójtem Krzysztofem Adamowiczem. Przybyły poczty sztandarowe Batalionu Zmechanizowanego I. Warszawskiej Brygady Pancernej z Białej Podlaskiej wraz z historycznym sztandarem 34. Pułku Piechoty, Bialskiego Batalionu Polskich Drużyn Strzeleckich im. ks. gen. Stanisława Brzóski, NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze oddziałów w Mińsku Mazowieckim, Wołominie i Białej Podlaskiej, szkół średnich oraz podstawowych z terenu miasta i gminy Międzyrzec Podlaski: Liceum Ogólnokształcącego im. gen. W. Sikorskiego, Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Marii Dąbrowskiej, Zespołu Szkół Technicznych im. Unitów Podlaskich, zespołów placówek oświatowych nr 1, 2 i 3 oraz publicznych szkół podstawowych w Krzewicy, Halasach, Rzeczycy, Tuliłowie, Rogoźnicy, Rudnikach i Tłuśćcu. Przybyli także uczniowie i nauczyciele Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Międzyrzecu Podlaskim. Swoją obecnością uświetnili uroczystość gen. bryg. Drużyn Strzeleckich Stanisław Sułkowski, przedstawiciele biur poselskich posłów na Sejm Grzegorza Biereckiego oraz Marcina Duszka, którego list odczytał Mariusz Czerniak, komendant Posterunku Policji w Międzyrzecu Podlaskim mł. insp. Robert Cybulski oraz nadleśniczy Nadleśnictwa Biała Podlaska Tomasz Bylina i nadleśniczy Nadleśnictwa Międzyrzec Leszek Michalec.
Zgromadzeni wysłuchali historii powstania Alei Katyńskiej, którą przybliżył członek zarządu Towarzystwa Przyjaciół Nauk. – Dla uczczenia pamięci ofiar Katynia w dniu 19 września 2010 r. Rada Miasta na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Nauk podjęła uchwałę o nadaniu nazwy Aleja Katyńska dla nowo wytyczonej ulicy. Posadzono w niej 12 dębów, symbol pamięci, którymi opiekuje się Nadleśnictwo Międzyrzec. Urząd Miasta uhonorował to miejsce tablicą okolicznościową z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości – mówił Marek Maleszyk. Wydarzenia, które doprowadziły do wybudowania w Alei kapliczki z wizerunkiem Matki Bożej przypomniała przewodnicząca Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność Regionu Mazowsze Grażyna Puszkarska: – Powstanie kapliczki to efekt działań rady oddziału NSZZ Solidarność Regionu Mazowsze Biała Podlaska wraz z podległymi jej organizacjami związkowymi i międzyzakładowymi przy szczególnym patronacie sekretarza zarządu Towarzystwa Przyjaciół Nauk Adama Szulika. W kaplicy umieszczona jest płaskorzeźba, która jak żaden inny obraz, kojarzy się z mordem na polskich oficerach w Katyniu. Przestrzelona naga czaszka, którą z czułością tuli Matka Boska, w sposób niezwykły nawiązuje do mordu katyńskiego.
Grażyna Puszkarska od lat jest również członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. – Uczestniczyłam w procesie tej idei upamiętniania „naszych” zamordowanych właśnie Dębami Pamięci. Odkryłam je w 2009 r. i namówiłam kolegów z Towarzystwa, historyków Szczepana Kalinowskiego i Romana Sidorowicza, by przegrzebali archiwa. Później była taka myśl, że czegoś tu brakuje na tej alei. Pierwsza była tablica od strony ulicy Warszawskiej, ale mi osobiście brakowało krzyża i opieki Matki Boskiej – przybliża początki działaczka.
Płaskorzeźba Matki Bożej Katyńskiej została poświęcona w Białej Podlaskiej przez ks. kan. Andrzeja Biernata, dziekana Dekanatu Biała Podlaska Południe i kapelana NSZZ Solidarność w dniu 12 grudnia 2021 r. podczas mszy świętej z okazji rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. W grudniu ubiegłego roku organizacja uzyskała pozwolenie na budowę, po czym w czerwcu 2022 r. rozpoczęły się prace budowlane. – Otaczamy się symbolami, ale nie po to, by tylko pamiętać, one muszą nas po prostu czegoś uczyć. Truizmem jest powtarzanie tego, że historia powinna nas nauczyć i mamy nie popełniać błędów. Zawsze trafimy w którymś wieku na Hitlera, Stalina czy Putina. Pamięć jest ważna, bo to trwałość narodu, uczmy się jednak, że warto nie tylko pamiętać, ale również wyciągać wnioski dla nas samych. Pamiętajmy i uczmy się – zaapelował burmistrz Zbigniew Kot.
Przy kapliczce asystę pełnili żołnierze 18. Dywizji Zmechanizowanej im. Generała Broni Tadeusza Buka w Siedlcach. Harcerze i harcerki ZHR w towarzystwie żołnierzy 23. Bialskiego Batalionu Lekkiej Piechoty zapalili znicze przed Dębami Pamięci, a wszyscy uczestnicy uroczystości wzięli udział w szczególnym hołdzie jakim był Apel Pamięci Poległych odczytany przez dyrektora MOK, który wezwał w symbolicznych słowach do apelu zamordowanych w Katyniu, w miejscach nieznanych, w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, w miejscach kaźni w Twerze, Miednoje i Charkowie, Sybiraków deportowanych do Archangielska, Kazachstanu, Workuty i Magadanu, którzy nigdy nie powrócili do domu oraz polskie matki oddające ostatni kęs chleba konającym z głodu dzieciom. – Do was wszystkich mieszkańców Międzyrzeca Podlaskiego i okolic zwracam się: pochylcie w żalu i zadumie głowy, oddajcie cześć i honor naszym rodakom, którzy poświęcili życie za godne miejsce Rzeczypospolitej, za naszą wolność i prawo do stanowienia o własnej przyszłości – apelował Andrzej Marciniuk. – Zwracam się do was Sybiracy, którzy pamięć o cierpieniach niesiecie przez pokolenia. Jeśli my o was, niech Bóg zapomni o nas. Niech dziś z tego miejsca i z tego apelu idzie w świat nasze wołanie: Nigdy więcej ludobójstwa! Nigdy więcej nienawiści! Niech prawda zwycięży!
Ostatnim elementem uroczystości było wręczenie podziękowań sponsorom i osobom, które wsparły budowę kapliczki. Upominki wręczył przewodniczący NSZZ Solidarność Regionu Mazowsze Marek Pniewski. Wśród osób zaangażowanych w podjęcie inicjatywy znaleźli się proboszcz parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim ks. kan. Dariusz Parafiniuk, burmistrz Miasta Międzyrzec Podlaski Zbigniew Kot wraz z pracownikami urzędu miasta, przewodniczący komisji zakładowej 1087 NSZZ Solidarność przy spółce Sedar w Międzyrzecu Podlaskim Wiesław Łobacz, Komisja Międzyzakładowa 3014 NSZZ „Solidarność” ( wpłaty indywidualne) z przewodniczącą Grażyną Puszkarską, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Nauk Adam Szulik, Zofia Rodecka, właściciel firmy Mikpol Karol Michaluk, właściciele Hotelu „Chrobry” i „Międzyrzeckich Smaków” Monika Ceniuk i Roman Serhej, Teresa i Ireneusz Turscy, właściciel firmy MAC Granit Tomasz Morgunowicz oraz Robert Idzikowski.
Na zakończenie uczestnicy spotkania udali się na poczęstunki, który zapewnili burmistrz Zbigniew Kot, NSZZ „Solidarność”, „Międzyrzeckie Smaki” i Hotel „Chrobry”.
materiał: Radio Biper Międzyrzec Podlaski / przewodnicząca Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność Regionu Mazowsze Grażyna Puszkarska
zdjęcia: Gwalbert Krzewicki
film: Mariusz Maksymiuk
tekst i opracowanie: Anna Ostapiuk
