KE przedstawia europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności. Określono w nim ambitne cele ilościowe w zakresie podnoszenia kwalifikacji (tj. doskonalenia posiadanych umiejętności) i przekwalifikowywania się (tj. nabywania nowych umiejętności), które UE chce osiągnąć w ciągu pięciu lat. Obejmuje on 12 projektów ukierunkowanych na umiejętności potrzebne do zatrudnienia i realizowanych we współpracy z państwami członkowskimi, przedsiębiorstwami i partnerami społecznymi. Mają one pomagać obywatelom w podejmowaniu uczenia się przez całe życie i wykorzystywać budżet UE jako katalizator do stymulowania prywatnych i publicznych inwestycji w umiejętności.
Celem tego programu jest zapewnienie wszystkim obywatelom w całej Europie, od miast aż po obszary oddalone i wiejskie, realnego korzystania z prawa do szkolenia i uczenia się przez całe życie, które zostało wpisane do Europejskiego filaru praw socjalnych. Komisja traktuje umiejętności jako rdzeń strategii politycznej UE, ukierunkowując inwestycje na ludzi i ich umiejętności, aby po pandemii koronawirusa osiągnąć trwałe ożywienie gospodarcze. Przedsiębiorstwa potrzebują pracowników posiadających umiejętności potrzebne do odnalezienia się w transformacji ekologicznej i cyfrowej, a obywatele muszą mieć możliwość uzyskania odpowiedniego wykształcenia i przeszkolenia, aby osiągnąć sukces.
Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za promowanie naszego europejskiego stylu życia, stwierdził: – Obecny bezprecedensowy kryzys wymaga bezprecedensowej odpowiedzi. Odpowiedzi, która będzie przydatna i teraz i przez długie lata. Komisja Europejska wzywa dziś państwa członkowskie UE do inwestowania w umiejętności. Miliardowe finansowanie UE proponowane w planie odbudowy dla Europy i w przyszłym długoterminowym budżecie UE stwarza po temu wyjątkowe możliwości. Wiadomo, że dzięki umiejętnościom prosperują zarówno jednostki, jak i gospodarka. Nadszedł czas, by połączyć wysiłki i doprowadzić do rewolucji w zakresie umiejętności, nikogo nie pomijając.
Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, powiedział: – Podnoszenie kwalifikacji siły roboczej jest jedną z najlepszych metod na doprowadzenie do ożywienia gospodarczego i zapewnienie ludziom szansy na opanowanie umiejętności, które będą im potrzebne, aby przygotować się do transformacji ekologicznej i cyfrowej. Umożliwia ono każdemu wykorzystywanie nowych możliwości na szybko zmieniającym się rynku pracy.
Umiejętności zawodowe w gospodarce ekologicznej i cyfrowej
Obecne przemiany ekologiczne i cyfrowe, oraz towarzyszące im przemiany demograficzne, zmieniają modele funkcjonowania, pracy i relacji społecznych. Chcemy, aby ludzie dysponowali umiejętnościami, które pozwolą im prosperować. Pandemia COVID-19 przyspieszyła te przemiany i postawiła przed wieloma osobami w Europie nowe wyzwania związane z przebiegiem kariery zawodowej. W następstwie kryzysu wielu Europejczyków będzie musiało nabyć nowe umiejętności lub udoskonalić już posiadane, aby dostosować się do zmienionego rynku pracy. Program na rzecz umiejętności ma na celu zwiększenie adekwatności posiadanych umiejętności w UE, co przyczyni się do zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i zwiększenia odporności. Będzie on realizowany poprzez wdrażanie 12 „działań”.
- Europejski pakt na rzecz umiejętności
- Poprawa dostępności informacji na temat umiejętności
- Wsparcie UE na krajowe strategiczne działania służące podnoszeniu kwalifikacji
- Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego służących zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności
- Wdrażanie inicjatywy na rzecz europejskich szkół wyższych i podnoszenie kwalifikacji naukowców
- Umiejętności przydatne przy transformacji ekologicznej i cyfrowej
- Zwiększanie liczby absolwentów nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM) oraz wspieranie umiejętności z zakresu przedsiębiorczości i umiejętności przekrojowych
- Umiejętności życiowe
- Inicjatywa dotycząca indywidualnych rachunków szkoleniowych
- Europejskie podejście do mikroreferencji
- Nowa platforma Europass
- Poprawa ram umożliwiających odblokowanie prywatnych i prywatnych inwestycji w umiejętności
Więcej informacji na temat każdego z 12 najważniejszych projektów można znaleźć w odpowiedziach na najczęściej zadawane pytania.
Pierwszym projektem zrealizowanym w ramach programu na rzecz umiejętności jest udostępniona od dziś nowa platforma Europass. Od dziś można na niej znaleźć w 29 językach porady przydatne w redagowaniu życiorysu, propozycje stanowisk dostosowanych do kwalifikacji oraz informacje na temat możliwości uczenia się i poszukiwanych umiejętności.
Oprócz tego Komisja przyjęła wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego.
Ambitne cele
W nowej i śmiałej strategii politycznej w zakresie umiejętności Komisja wyznaczyła ambitne cele na najbliższe 5 lat. Opierają się one na istniejących wskaźnikach, co pozwoli na coroczne monitorowanie postępów w ramach europejskiego semestru. Nie istnieją jeszcze żadne wskaźniki ilościowe dotyczące kwalifikacji ekologicznych, więc Komisja opracuje je.
|
Wskaźniki |
Cele na 2025 r. |
Obecny poziom (ostatnie dostępne dane) |
Wzrost (w %) |
|
Udział osób w wieku 25–64 lat w procesie uczenia się w ciągu 12 miesięcy |
50% |
38% (w 2016 r.) |
+ 32% |
|
Udział słabo wykwalifikowanych osób w wieku 25–64 lat w procesie uczenia się w ciągu 12 miesięcy |
30% |
18% (w 2016 r.) |
+ 67% |
|
Odsetek osób bezrobotnych w wieku 25–64 lat z niedawnym doświadczeniem w uczeniu się |
20 % |
11% (w 2019 r.) |
+ 82% |
|
Odsetek osób w wieku 16–74 lat, posiadających co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe |
70% |
56% (w 2019 r.) |
+ 25% |
Oznacza to, że do 2025 r. powinno odbyć się 540 mln szkoleń dla dorosłych, w tym 60 mln dla osób słabo wykwalifikowanych i 40 mln dla bezrobotnych. Liczba dorosłych posiadających podstawowe umiejętności cyfrowe powinna wzrosnąć do 230 mln.
Uwolnienie potencjału inwestowania w umiejętności
Szacuje się, że aby osiągnąć cele programu na rzecz umiejętności, UE będzie potrzebować dodatkowych inwestycji publicznych i prywatnych w zakresie umiejętności o wartości ok. 48 mld EUR rocznie. Wniosek Komisji w sprawie NextGenerationEU dostarczy znacznych zasobów w ramach głównej inicjatywy budżetowej, mającej na celu uporanie się z gospodarczymi i społecznymi skutkami kryzysu.
Fundusze UE mogą być katalizatorem inwestowania w umiejętności obywateli. W planie odbudowy dla Europy proponuje się bezprecedensowe środki finansowe na wsparcie trwałego ożywienia gospodarczego, a inwestowanie w umiejętności ma być ważnym elementem wysiłków. W okresie 2021–2027 do pomagania obywatelom w doskonaleniu umiejętności lub zdobywaniu nowych można będzie mobilizować wszystkie instrumenty UE, takie jak: Europejski Fundusz Społeczny Plus, z proponowanym budżetem 86 mld EUR, Erasmus z proponowanym budżetem 26 mld EUR oraz „InvestEU” w zakresie inwestycji społecznych i umiejętności, z proponowanym budżetem 3,6 mld EUR.Nowy program „Cyfrowa Europa” z proponowanym budżetem w wysokości 9,2 mld EUR posłuży inwestowaniu w rozwój zaawansowanych umiejętności cyfrowych umożliwiających opanowanie technologii. Ponadto w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, zasilonego 560 mld EUR w formie dotacji i pożyczek, państwa członkowskie mają duże możliwości finansowania inicjatyw w zakresie podnoszenia umiejętności i przekwalifikowywania się, łącznie z możliwością przeprowadzenia odpowiednich reform.
Kontekst
Przejście na zasobooszczędną, zdigitalizowaną i niskoemisyjną gospodarkę o obiegu zamkniętym może pozwolić stworzyć do 2030 r. ponad 1 mln miejsc pracy. W ciągu najbliższych 5 lat tylko dzięki sztucznej inteligencji i robotyce na całym świecie powstanie niemal 60 mln nowych miejsc pracy. Inne miejsca pracy mogą ulec zmianie, a nawet zniknąć. Pandemia COVID-19 zaakcentowała istniejące tendencje w zakresie umiejętności na rynku pracy, zarówno zwiększając konieczność zmian, jak i możliwości. Na szybko zmieniającym się rynku pracy i w szybko zmieniającym się społeczeństwie uczenie się przez całe życie musi stać się rzeczywistością.
Dzisiejsze publikacje opierają się na Europejskim filarze praw socjalnych proklamowanym przez instytucje i przywódców unijnych w listopadzie 2017 r., a także na komunikacie w sprawie silnej Europy socjalnej na rzecz sprawiedliwej transformacji ze stycznia 2020 r.
