Komisja Europejska postanowiła uruchomić dwa nowe działania pilotażowe, aby włączyć obywateli w proces realizacji projektów na rzecz spójności w terenie. Celem działań jest wsparcie aktywnego udziału obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w planowaniu, inwestowaniu i monitorowaniu środków unijnych, aby ostatecznie osiągnąć lepsze wyniki. W ramach tych działań pilotażowych instytucje zarządzające funduszami spójności i organizacje społeczeństwa obywatelskiego będą otrzymywać porady ekspertów i wsparcie, aby zdobyć wiedzę i umiejętności konieczne do realizacji projektów na rzecz spójności.
Komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira powiedziała: – Polityka spójności należy do głównych wyzwań, którym muszą dziś sprostać obywatele europejscy – od zmiany klimatu po innowacje, od włączenia społecznego i umiejętności po rozwój łączności. Dlatego też ważne jest, aby mieli oni większy wpływ na funkcjonowanie tej polityki. Zarówno organy publiczne, jak i organizacje społeczeństwa obywatelskiego skorzystają na rzeczywistym udziale obywateli w kształtowaniu polityki spójności.
W ramach pierwszego działania pilotażowego instytucje zarządzające środkami UE otrzymają know-how na najwyższym poziomie od Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz dostosowaną do potrzeb pomoc w uruchamianiu nowych inicjatyw mających na celu zaangażowanie obywateli i promowanie przejrzystości i rozliczalności. Zaproszenie dla instytucji zarządzających, które chciałyby wziąć udział w tej inicjatywie, jest już otwarte, a szczegółowe informacje na ten temat są dostępne na stronie internetowej.
W ramach drugiego działania pilotażowego Komisja przeznaczy 250 tys. euro na finansowanie działań oddolnych, aby wspierać innowacyjne pomysły i inicjatywy promujące zaangażowanie obywateli, proponowane w szczególności przez mniejsze i lokalne organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Celem działania będzie przetestowanie nowych podejść w zakresie zaangażowania obywateli oraz pobudzanie, promowanie i wspieranie zaangażowania obywateli w politykę spójności, aby skuteczniej wdrażać projekty oraz wywołać wśród obywateli większe poczucie odpowiedzialności za ich wyniki. Zaproszenie do przedkładania pomysłów skierowane do organizacji zostanie otwarte w najbliższych tygodniach. W zaproszeniu uwzględnione zostaną informacje zwrotne pochodzące od organizacji biorących udział w konferencji, dotyczące ich potrzeby odgrywania aktywnej roli we współtworzeniu polityki, udziale w niej i monitorowaniu.
Co dalej?
Oba działania będą realizowane przez 12 miesięcy, a ich wyniki zostaną rozpowszechnione w formie sprawozdania i vademecum na temat doświadczeń zdobytych w trakcie realizacji różnych projektów, jak również wskazówek, w jaki sposób bardziej zaangażować obywateli w politykę spójności. Celem jest promowanie podobnych inicjatyw w programach polityki spójności w ramach kolejnego długoterminowego budżetu UE na lata 2021–2027.
Kontekst
Polityka spójności, na którą przeznaczana jest łączna kwota ponad 350 mld euro, jest główną polityką inwestycyjną UE i jednym z jej najbardziej konkretnych przejawów solidarności. Stabilne instytucje i sprawność administracyjna mają kluczowe znaczenie dla powodzenia tych inwestycji. Obywatele mają do odegrania ważną rolę, jeżeli chodzi o sprawienie, aby organy publiczne były bardziej przejrzyste i rozliczalne, a inwestycje publiczne – bardziej wydajne i skuteczne.
W związku z powyższym Komisja Europejska organizuje 6 lutego 2020 r. w Brukseli konferencję na wysokim szczeblu na temat zaangażowania obywateli na rzecz dobrego zarządzania w polityce spójności. Celem tej konferencji jest zbadanie, które inicjatywy w ramach polityki spójności skutecznie wzmocniły zaangażowanie obywateli, oraz czerpanie inspiracji z przykładów udziału obywateli w innych działaniach. Otwarta i przejrzysta debata ze wszystkimi zaangażowanymi stronami umożliwi uwzględnienie perspektywy użytkownika, jeżeli chodzi o dostosowanie polityki spójności do potrzeb obywateli. Konferencja odbędzie się pod patronatem politycznym i z udziałem komisarz ds. spójności i reform Elisy Ferreiry.
