„Europejski Fundusz Obronny (European Defence Fund) – EDF dla rozwoju polskiej obronności” – to temat konferencji zorganizowanej 25 maja przez Agencję Lotniczą Altair i Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce. Gościem specjalnym spotkania z przedstawicielami polskiego przemysłu i naukowcami był dr Tomasz Husak, szef gabinetu komisarz UE ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP Elżbiety Bieńkowskiej.
W czerwcu EDF będzie obchodził pierwsze urodziny. Komisja Europejska uruchomiła go, aby pomóc państwom członkowskim w bardziej efektywnym wydawaniu pieniędzy podatników, ograniczaniu powielania w wydatkowaniu środków, a także uzyskiwaniu lepszego stosunku jakości do ceny. Celem funduszu będzie koordynacja, uzupełnienie i zwiększenie krajowych inwestycji w badania w dziedzinie obrony, rozwój prototypów i zakup sprzętu wojskowego i technologii.
Europejski Fundusz Obronny: 5,5 mld euro rocznie na zwiększenie europejskich zdolności obronnych
Warszawską konferencję na temat EDF otworzyła Kinga Schlesinger, zastępca dyrektora Przedstawicielstwa KE w Polsce. – Dotychczas UE, chociaż posiada pewne kompetencje w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, przejawiała ograniczoną aktywność w tym obszarze. (…) Sytuacja jednak się zmieniła – w bezpośrednim sąsiedztwie Europy toczą się konflikty zbrojne – na Ukrainie, w Syrii. Jest wyraźna wola polityczna, aby UE punktowo pomagała we wzmacnianiu zdolności obronnych państw UE. Wyrazem tego nowego kierunku jest m. in propozycja budżetu wieloletniego UE na lata 2021-2027. W propozycji Komisji wydatki na szeroko rozumiane bezpieczeństwo i obronność mają wzrosnąć o 80 proc. w stosunku do okresu 2014-2020.
Tomasz Husak, prezentując założenia EDF, podkreślał, że to projekt, który ma racjonalizować politykę obronną pod względem ekonomicznym. – Polityka obronna dotyczy suwerennych decyzji państw członkowskich, dlatego KE zachowuje ostrożność w ramach przeprowadzanej dyskusji oraz reform w tym obszarze. Kraje UE zachowują dużą autonomię w tym aspekcie i Komisja nie ma zamiaru wchodzić im w drogę. Należy jednak stworzyć instrumenty, które pomogą realizować wolę wspólnotową, dlatego też powstał Europejski Fundusz Obronny.
Husak zaznaczał, że EDF nie jest pomyślany jako rodzaj alternatywy dla Paktu Północnoatlantyckiego (NATO). Przeciwnie, Fundusz może okazać się dla Paktu cennym wzmocnieniem, gdyż obecnie wiele zagrożeń znajduje się poniżej progu działań wojennych. – Wiele informacji kluczowych dla bezpieczeństwa może zostać przechwyconych na zwykłym, „cywilnym” szczeblu.
Powstanie EDF to efekt aktywnych zabiegów m.in. komisarz Elżbiety Bieńkowskiej, która zwróciła uwagę na brak współpracy między przedsiębiorstwami zbrojeniowymi w Europie, co wynikało m.in. z obaw państw członkowskich oraz braku instrumentów finansowych. Fundusz daje takie możliwości m.in. współfinansując budowę prototypów zbrojeniowych. Do zainicjowania współpracy potrzebne są trzy jednostki badawcze (niezależne od siebie) z 2-3 krajów Unii Europejskiej, co pozwala na stworzenie „konsorcjum”. Co najmniej 2 państwa tego konsorcjum muszą zobowiązać się do kupna prototypu będącego efektem współpracy. W ramach współfinansowania KE bierze na siebie część ryzyka inwestycyjnego.
EDF składa się z dwóch części – badwczo-rozwojowej i zdolnościowej. W ramach Funduszu Komisja Europejska szczególnie zamierza wspierać udział małych i średnich przedsiębiorstw w konsorcjach.
Podczas dyskusji pytano m.in. o ewentualne niebezpieczeństwo nakładania się działań Europejskiej Agencji Obrony (European Defence Agency – EDA) i EDF. Tomasz Husak tłumaczył, że KE nie będzie dzieliła kompetencji z Agencją. EDA może odgrywać rolę w przygotowaniu i opisie projektów w ramach EDF, ale nie może podejmować tej sprawie decyzji.
Zastanawiano się także nad instytucjonalnymi ramami EDF. Rozważano m.in. pomysł utworzenia nowej komisji w Parlamencie Europejskim do spraw Funduszu. Jednocześnie niejasna jest rola Rady UE w tej sprawie, ponieważ traktaty nie nadały jej kompetencji w kwestiach obronnych. Na razie ustalono, że Komisja Europejska będzie odpowiadać z realizacji EDF przed Parlamentem Europejskim na podstawie rozporządzenia finansowego.
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEN TEMAT <<==>> LINK
materiał: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
tekst: Wydział Prasy Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
opracowanie: Radiobiper Biała Podlaska
