Udajemy się do wsi Szaniawy położonej w województwie lubelskim, oddalonej o 54 km od Białej Podlaskiej. Nim opowiem Wam o dość niezwykłej akcji przeprowadzonej przez oddział partyzancki AK-WIN pod dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. Kurzawa przy stacji kolejowej w Szaniawach na radziecki pociąg wojskowo-dyplomatyczny „Mitropa”, chciałbym w ramach krótkiego wstępu również wspomnieć o tych, dzięki którym poznałem tą historię.
Na wyjazd do niewielkiej wsi Szaniawy-Matysy, w której miejscowym proboszczem jest ks. Jan Grzesiuk namówił mnie mój kolega Mateusz Siwiec, z którym od dłuższego czasu usiłujemy rozwikłać zagadkę jednego z tajemniczych miejsc znajdujących się na południowym Podlasiu. Mateusz podejrzewając, iż ksiądz Jan może coś wiedzieć o interesującym nas miejscu, umówił nas na spotkanie z nim. Wówczas to nie podejrzewałem, że nasza wizyta u księdza będzie tak bardzo interesująca i przeciągnie się do późnych godzin wieczornych, a tym bardziej, że jeszcze kiedyś do tej wsi powrócę.
Na miejscu podczas naszej rozmowy ksiądz Jan wspomniał nam o pomniku odsłoniętym w 2016 roku upamiętniającym akcję „Mitropa”, w Szaniawach. Na samo słowo „Mitropa”, Mateusz od razu dojrzał błysk zaciekawienia w moich oczach i uśmiechnął się mówiąc, „widzę, że Andrzej aż podskoczył z ciekawości”. Oczywiście zaraz zapragnęliśmy zobaczyć ów pomnik i wraz z księdzem pojechaliśmy w rejon małej stacyjki kolejowej w Szaniawach.
To właśnie tu w dniu 3 października 1946 roku przyjechał samochodami oddział partyzancki AK-WIN w sile około 50 ludzi, pod dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. „Kurzawa”.
Plan „Kurzawy”, zakładał zatrzymanie za pomocą opuszczonego semafora na stacji pociągu wojskowo-dyplomatycznego „Mitropa”. Następnie do pociągu mieli wejść przebrani w wojskowe mundury partyzanci podający się za bezpiekę i pod pretekstem, iż w pociągu znajdują się bandyci z AK przebrani w mundury Krasnoj Armii, mieli oni nakłonić komendanta wojskowego pociągu, aby wszyscy sowieccy żołnierze wyszli z pociągu bez broni, gdyż oni ich rozpoznają tylko trzeba ich ustawić przed pociągiem do okazania.
Według założenia por. „Kurzawy”, użycie broni miało nastąpić tylko w ostateczności.
Cały artykuł na >>> https://aloszak-szerokitrakt.blogspot.com/2018/10/akcja-mitropa-w-szaniawach.html <<<
materiał: Ciekawostki / historia regionu
tekst / zdjęcia: Andrzej Kaniewski
