Zaproszenie do udziału w konferencji przyjęli m.in. Honorowy Konsul Niemiec prof. dr hab. Andrzej Kidyba, Symcha Keller, Biskup dr Mieczysław Cisło, przedstawiciele władzy samorządowej oraz rodziny osób, którym udało się przeżyć Zagładę.
Konferencja jest częścią większego projektu realizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, mającego na celu zachowanie pamięci o Zagładzie, która rozegrała się na Lubelszczyźnie. Edukacja na temat tych wydarzeń jest kluczowa dla zrozumienia naszej wspólnej historii i budowania lepszej przyszłości.
– Dzisiejsza uroczystość odbywa się w Filharmonii im. Henryka Wieniawskiego, który z pochodzenia był Żydem i został jednym z najpopularniejszym polskich kompozytorów. Henryk Wieniawski to klasyczny przykład, jak w przeszłości przenikały się wzajemne korzenie polsko-żydowskie. Ci, którzy chcieli kultywować swoją religię i zwyczaje, wybierali tolerancyjną od wieków Polskę. Wzmianki o mieszkańcach Lublina narodowości żydowskiej są starsze niż samo miasto, bo pierwsze pochodzą już z 1316 roku, a Lublin uzyskał prawa miejskie w 1317 roku. Już w XIX wieku cztery piąte populacji żydowskiej mieszkało w Polsce. Tej historii nie zmienimy i powinniśmy o niej zawsze pamiętać – dodał marszałek Jarosław Stawiarski.
Region Lubelszczyzny, ze swoją bogatą historią i kulturą, odgrywał niezwykle ważną rolę w czasie wojny. Poprzez organizację tej konferencji organizatorzy chcieli podkreślić kwestie odwagi, moralności oraz odpowiedzialności społecznej. Zaprezentowane zostały także działania społeczności lokalnej, która aktywnie włączyła się w zachowanie pamięci żydowskich sąsiadów.
W programie konferencji znalazły się między innymi:
– prezentacje ekspertów zajmujących się historią Holokaustu oraz badaczy tematu ratowania Żydów,
– panele dyskusyjne z udziałem świadków historii, którzy opowiedzieli o swoich doświadczeniach i działaniach ratunkowych,
– warsztaty dla młodzieży, mające na celu edukację i zrozumienie znaczenia pamięci o Zagładzie.
Podczas konferencji marszałek Jarosław Stawiarski wyróżnił odznaczeniem „Medal 550-lecia Województwa Lubelskiego” osoby, które angażowały się w upamiętnienie społeczności Żydowskiej na terenie Lubelszczyzny.
Odznaczenie odebrali:
– Tadeusz Pietras – Prezes Radzyńskiego Towarzystwa Regionalnego w Radzyniu Podlaskim. Emerytowany nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń młodzieży, od 2020 roku aktywnie zaangażowany w działania poświęcone odnowieniu cmentarza żydowskiego w Radzyniu Podlaskim i zachowaniu pamięci o dziedzictwie żydowskim na terenie Powiatu Radzyńskiego.
– Jakub Jakubowski – Burmistrz Radzynia Podlaskiego. Społecznik, animator kultury, aktywista, wolontariusz. Dzięki wieloletniej pracy cmentarz żydowski w Radzyniu Podlaskim należy do najlepiej utrzymanych cmentarzy na Lubelszczyźnie.
– Antoni Łukasik – Burmistrz Goraja. Społecznik, przez wiele lat wspierał lokalne inicjatywy pozwalające zachować pamięć o żydowskich sąsiadach, którzy przez lata zamieszkiwali i współtworzyli gminę Goraj, przyczyniając się do jej rozwoju.
– Jerzy Wójcik – Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Marty z Budnych Łosiowej w Niemcach. Dyrektor oraz wychowankowie szkoły opiekują się pomnikiem Pamięci Ofiar Egzekucji Pacjentów Szpitali Żydowskich z Lubelskiego Getta.
– Lea Hirsch – córka uratowanej z Zagłady Gieni Kopf. Angażuje się w promocję Polski i Lubelszczyzny za granicą. Jest wielkim przyjacielem Polski i Polaków, bierze czynny udział w budowaniu mostu między Polską a Izraelem.
– Leszek Włodarski – Burmistrz Łęcznej. Wcześniej przez 5 lat pełnił funkcję wicedyrektora, a następnie dyrektora Zespołu Szkół nr 1 w Łęcznej. Dzięki jego staraniom została podpisana umowa na wydzierżawienie Synagogi, która będzie użytkowana jako muzeum.
– Jerzy Czyżewski – Wójt Gminy Łomazy. Zajmuje się zarządzaniem finansami, wdrożeniem projektów z dofinansowaniem zewnętrznym, głównie infrastrukturalnych. Dzięki staraniom Burmistrza oraz lokalnej społeczności powstała w tym roku „Ściana Pamięci” upamiętniająca Ofiary Akcji Reinhardt.
– Ks. Biskup dr Mieczysław Cisło – biskup pomocniczy Archidiecezji Lubelskiej. Był Delegatem Konferencji Episkopatu Polski ds. Ruchów Katolickich oraz Asystentem KEP przy Radzie Katolików Świeckich, Przewodniczącym Rady ds. Dialogu Religijnego, Przewodniczącym Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem, Przewodniczącym Zespołu ds. Dialogu ze Wspólnotą Kościelną Luterańsko-Augsburską. Obecnie jest Członkiem Zespołu ds. Kontaktów z Przedstawicielami Kościoła Greckokatolickiego na Ukrainie. Angażuje się w upamiętnienie społeczności Żydowskiej na Lubelszczyźnie.
Konferencja międzynarodowa z udziałem potomków rodzin ocalałych z Zagłady i naukowców zajmujących się tematyką Zagłady odbędzie się we wtorek 29 października 2024 r.
materiał: Urząd Marszałkowski
tekst i zdjęcia: Anna Nycz Biuro Prasowe KANCELARIA MARSZAŁKA Urząd Marszałkowski / Łukasz Frączak UMWL
opracowanie: Gwalbert Krzewicki
