„Sapiehowie to nasze wspólne dobro narodowe. Władali oni Kodniem i okolicznymi dobrami w latach 1511-1800. To pierwszy właściciel – Jan Sapieha – zadbał o to, by Kodeń na mocy prawa magdeburskiego otrzymał prawa miejskie, które miejscowość posiadała do 1867 r. Ich zasługi dla Kodnia i Lubelszczyzny można przytaczać bez końca. Kodeńskie gniazdo rodowe Sapiehów wydało na świat zacnych i zasłużonych Synów Rzeczypospolitej takich jak: Kazimierz Nestor Sapieha – współtwórca Konstytucji Trzeciego Maja, Paweł Sapieha – założyciel PCK czy Adam Sapieha – kardynał, metropolita krakowski. W ubiegłym roku świętowaliśmy jubileusz 300-lecia koronacji obrazu Matki Bożej Kodeńskiej, który sprowadził do Kodnia Mikołaj Sapieha. To najdobitniej świadczy o tym, że ich spuścizna nadal odgrywa w naszym życiu ważną rolę. Dlatego też zrodził się pomysł stworzenia Panteonu Sapieżyńskiego, upamiętniającego wszystkich właścicieli Kodnia z tego rodu. Wydarzenie to wpisuje się także w obchody 550-lecia Województwa Lubelskiego oraz obchody Roku Lasów Polskich w powiecie bialskim.” – czytamy na stronie GCKSiT w Kodniu (tekst: dyrektor GCKSiT Ewa Rafałko)
Autorami rzeźb są wybitni artyści o międzynarodowej sławie, których prace można podziwiać w wielu miejscach w Polsce:
Natasza Sobczak – Wejherowo
Zenon Stańko
Andrzej Mirończuk – Jabłoń
Bogusław Migel
Marcin Różycki
Sylwester Sowa – Włodawa
– Pracą artystyczną w rzeźbie monumentalnej trudnię się ponad 17-18 lat, a w sumie w drewnie pracuję już 43 lata. W większości to była rzeźba ludowa, małe figury, rzeźba sakralna i płaskorzeźby. W późniejszym czasie, w latach ’94-95 przeszedłem do dużych figur plenerowych. Moja największa praca to krokodyl nad jeziorem Białym, 6,5 m długości. Podczas plenerów rzeźbiarskich powstawały wszelkiego prace związane z tematyka ludową. Lubię ją, bo ma w sobie cos innego, można ją interpretować na różne sposoby i pokazywać różne atrybuty ludzi pracujących na roli – przybliża szczegóły swojej pasji Sylwester Sowa, rzeźbiarz z Włodawy. Tym razem podjął się wykonania jednej z rzeźb Panteonu Sapieżyńskiego. – Sapieżanin to dobry duch dla Kodnia. Każdy jeden, który tutaj był, coś po sobie dobrego zostawił, serce, duszę. Temat pleneru jest bardzo ciekawy, niespotykany w tych stronach.
Wśród uczestników pleneru zaskakuje siłą i precyzją posługiwania się piłą motorową rzeźbiarka z Wejherowa Natasza Sobczak, dyrektor miejscowej biblioteki i centrum kultury. – Mam najkrótszy staż rzeźbiarski z całej naszej grupy. Rzeźbię intensywnie dopiero od 4 lat, wcześniej zajmowałam się malarstwem. Te cztery lata to dla mnie szybki rozwój. Pracujemy piłami, więc jest to ciężka praca dla kobiety, mężczyznom jest o wiele łatwiej. Jest mało kobiet w Polsce, jestem chyba jedną z pięciu, które zajmują się tą profesją – wyjaśnia rzeźbiarka, która tworzy ławkę z Elżbietą, ostatnią właścicielką ziem kodeńskich, rzeźbę zawierającą również herb Sapiehów i herb Kodnia.
Organizatorzy pleneru: Gminne Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Kodniu oraz Gmina Kodeń
– To grupa rzeźbiarzy współpracuje ze sobą już od wielu lat. Jak ktoś był w Hannie to na pewno zwrócił uwagę na pewno zwrócił uwagę na ich ostatnią pracę, czyli pomnik Powstania Styczniowego, który ustawiony jest niedaleko kościoła. Pochodzą z różnych części Polski. Pomysł na plener przyszedł mi do głowy w drugiej połowie ubiegłego roku, na przełomie września i października. Zaczęłam się zastanawiać, w jaki sposób można go zrealizować i skąd pozyskać środki. Na początku tego roku nadarzyła się fajna okazja, aby to zrealizować, ponieważ decyzja rady powiatu bialskiego rok 2024 został ustanowiony Rokiem Lasów Polskich, z kolei urząd marszałkowski ustanowił ten rok rokiem jubileuszowym – 550-lecia utworzenia województwa lubelskiego. Nasz plener bardzo fajnie wpisuje się w obchody obu tych jubileuszy – wyjaśnia dyrektor GCKSiT w Kodniu Ewa Rafałko.
Figury panów będą ustawione w półkolu, przed nimi zasiądzie Elżbieta z Branickich Sapieżyna, po obu stronach będą ławeczki, na których będzie można usiąść i wykonać pamiątkowe fotografie. Uroczyste odsłonięcie nastąpi 7 czerwca, tego dnia przypada 513 rocznica uzyskania przez Kodeń praw miejskich.
Patronat honorowy: Starosta Powiatu Bialskiego Mariusz Filipiuk i Wójt Gminy Kodeń Jerzy Troć
Partnerzy wydarzenia: Tadeusz „Tad” Witkowicz, Moroszczuk akcesoria meblowe oraz Województwo Lubelskie „Warto być Polakiem”.
Galeria zdjęć – poniżej.
materiał: Radio Biper Gmina Kodeń
zdjęcia: Krzysztof Lewczuk
film: Krzysztof Lewczuk
opracowanie: Anna Ostapiuk
