Na strój kobiety składały się następujące elementy (red.: z notatek ks. Pleszczyńskiego wynika, że strój ten nosiły dorosłe i starsze kobiety „Co do kobiet, to te z nich, które jeszcze trzymają się starego obyczaju, noszą…”:
- fartuch noszony „na przedzie w pasie” (zapaśnik) – lniany lub wełniany, wyrabiany w poprzeczne pasy, różnokolorowe, najczęściej białe, niebieskie i czerwone prążki,
- spódnica – ks. Pleszczyński nie pisze o wyglądzie spódnicy wprost, wspomina jednakże, że nazywały się „sorcem” i wyrabiane były w prążki i paski w barwach białej, czerwonej i niebieskiej; na potrzeby rekonstrukcji strojów , w nawiązaniu do pozyskanych zasobów dostępnych w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie oraz Muzeum Narodowym w Warszawie (spódnice z miejscowości Strzyżówka i Żerocin posiadające podobne do opisu ks. Pleszczyńskiego, wspólne cechy) przyjęliśmy, że spódnice i fartuchy mogły wyglądać podobnie, z taką różnicą, że spódnice posiadały zwyczajowo pasy tkane wzdłuż tkaniny, a fartuchy pasy poprzeczne;
- koszula – z rękawami bez żadnych ozdób, zakończona przy dłoni drobnymi fałdkami i wykładanymi mankietami; kołnierz od koszuli był szeroki, ozdobiony ząbkami, zapięty na guziczek; zimą kołnierz oraz mankiety obkładano siwym barankiem;
- gorset – czarny lub z jaskrawej tkaniny (częściej), zapinany na przedzie na haftki;
- kapotka zwana „przyjaciółką” – sukienna, granatowa kapotka, przykrojona do stanu (pasa), z tyłu mocno fałdowana; posiadała szeroki kołnierz, kolisty, wykładany, spadający na plecy; kapotkę zdobiły płaskie guziczki, mosiężne, dwurzędowe, umieszczone jeden przy drugim z tyłu na fałdkach; brzegi kapotki, kołnierza, mankietów i szwy na plecach obramowane były siną, tj. niebieską tasiemką, które stanowiły ozdobę kapotki, razem z szamerowaniem (szamerowanie – ozdoba stroju w postaci naszytego sznura, galonu);
- kilimek – rodzaj szala wkładany przez starsze kobiety idące do kościoła, wyrabiany był w białe i niebieskie poprzeczne paski;
- chustka na głowę – muślinowa lub wełniana, kolorowa;
- czepek – obowiązkowy u mężatki;
- korale (paciorki) – szklane lub z bursztynu, jeden lub maksymalnie dwa sznury;
- trzewiki;
Źródło:
Pleszczyński A., Bojarzy Międzyrzeccy: studium etnograficzne, „Bibljoteka „Wisły”, 1983, Tom XI
Artykuł powstał w ramach realizacji programu Narodowego Centrum Kultury: EtnoPolska. Edycja 2023 dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
autor: GOK w Międzyrzecu Podlaskim z/s w Wysokim
opracowanie: Anna Ostapiuk
