Na monety natrafił w dniu 26 lutego br. podczas poszukiwań współczesnych elementów wyposażenia mechanicznego sprzętu rolniczego z pomocą wykrywacza metali Michał Łotys z Zaniówki. Fakt ten zgłosił do WUOZ w Lublinie Delegatura Biała Podlaska, a oględziny zgłoszonych i zabezpieczonych przez znalazcę przedmiotów, jak i miejsca ich znalezienia, wstępnie wykazały, iż jest to skarb monet, na który składa się depozyt szelągów koronnych i litewskich z XVII wieku, w ilości szacunkowej około 1000 sztuk, umieszczonych w dzbanku ceramicznym (tzw. siwak) ze śladami uszkodzeń mechanicznych. Całość posiada masę około 3 kg. Monety o różnym stopniu zachowania, oddzielone od zespołu zwartego w dzbanku, tworzą egzemplarze luźne (115 sztuk) oraz tzw. zlepieńce (monety zespolone po kilka sztuk w skutek procesów utleniania) – 62 sztuki. Oprócz monet w dzbanku natrafiono na fragmenty tkaniny, zabezpieczono również fragmenty ceramiczne uszkodzonego dzbanka.
Więcej o odkryciu w Zaniówce:
Skarb z Zaniówki trafi do Muzeum Południowego Podlasia <<==>> LINK
Znalezisko zostało przekazane do Działu Archeologii Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej. Oprócz monet, tzw. boratynek, z Zaniówki (powiat parczewski) do Muzeum trafiły również inne przedmioty odkryte podczas różnorodnych prac archeologicznych i rozbiórkowych. To m.in. element ozdobny pochodzący z wczesnej epoki żelaza, czasów kultury łużyckiej z terenu Polatycz (gm. Terespol), element broni palnej, który został znaleziony przez Straż Graniczną podczas prac przy ul. Dokudowskiej w Białej Podlaskiej (przekazany przez Komendę Miejską Policji), a także fragmenty ceramiki z zespołu pałacowo-parkowego w Borkach, gdzie prowadzono wykopaliska. – To zabytki archeologiczne, które trafiły do nas od znalazców w wyniku poszukiwań. Trafiają do nas znaleziska z prac wykopaliskowych, jak i przypadkowe, które są pozyskiwane często nawet podczas spacerów czy prac polowych. Dziękuję wszystkim osobom, które te obiekty znajdują i do nas przekazują. To bardzo cenne zachowanie obywatelskie, godne pochwały – mówił Arkadiusz Bojczuk.
– Dzięki uprzejmości konserwatora zabytków Arkadiusza Bojczuka Muzeum Południowego Podlasia oficjalnie otrzymało depozyt fantastycznych zbiorów, które zasilą dział archeologii kierowany przez Mieczysława Bienię. To m.in. trzy kilogramy historii, bo tyle waży tysiąc szelongów. Nie był to skarb, który mógł należeć do zamożnego człowieka, monety nie przedstawiały tak wielkiej wartości w czasach, gdy służyły jako środek płatniczy. Natomiast dziś są dla nas ogromnym skarbem historycznym i jako taki zostaną zaprezentowane bialskiej publiczności podczas nadchodzącej Nocy Muzeów (20 maja) – informuje prezydent Michał Litwniuk.
Skarb z Zaniówki to nie pierwsze znalezisko. W miejscowości ponad 30 lat temu leśniczy odnalazł w lesie kurhany z okresu wczesnego średniowiecza. Niestety nie jest znana ich lokalizacja, ponieważ mężczyzna zmarł zanim zdążył je pokazać archeologom. – Kurhany mogły być z wieku X-XI, a ten skarb jest o wiele młodszy, z wieku XII, może z początku XVIII – wyjaśnia Mieczysław Bienia. – Ten skarb jest dla nas bezcenny, bo patrzymy na zbiór, który ktoś przez dłuższy czas kolekcjonował i zdeponował w ziemi.
Obecny rok zapowiada się ciekawie dla Muzeum Południowego Podlasia, ponieważ będą opracowywane srebrne grzywny, a przy okazji również znalezione w Zaniówce szelągi. – Wszystkie artefakty zasilą niemały zbiór archeologiczny naszego muzeum. Dziękuję panu konserwatorowi za ten przekaz, bo każdy wzbogaca nasze muzeum i jednocześnie powoduje, ze podnosi się jego prestiż i znaczenie – podsumował spotkanie dyrektor muzeum Rafał Izbicki.
___
Komunikat Muzeum Południowego Podlasia:
Decyzją Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej został przekazany skarb monet (szelągów koronnych i litewskich) zwanych boratynkami – od nazwiska zarządcy mennicy krakowskiej Tytusa Liwiusza Boratiniego (1617 – 1681). Skarb został znaleziony przypadkowo na terenie Zaniówki i został przekazany przez znalazcę Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków.
Oprócz monet zostały przekazane również zabytki w postaci ceramiki naczyniowej i kaflowej ze stanowisk archeologicznych w zespole pałacowo-parkowym w Borkach, a także fragment broni znaleziony na terenie Białej Podlaskiej oraz fragment ozdoby z wczesnej epoki żelaza znaleziony w okolicach Polatycz.
Przekazanie odbyło się w obecności Prezydenta Miasta Biała Podlaska Michała Litwiniuka, dyrektora Muzeum Południowego Podlasia – Rafała Izbickiego, Kierownika Delegatury w Białej Podlaskiej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie – Arkadiusza Bojczuka, starszego inspektora ds. ochrony zabytków archeologicznych – Pawła Zieniuka oraz archeologa – Mieczysława Bieni.
Zwiedzający podziwiać będą mogli skarb boratynek podczas tegorocznej Nocy Muzeów, która odbędzie się już 20 maja.
materiał: Radio Biper Biała Podlaska
zdjęcia: Mariusz Maksymiuk / Marek Maliszewski
opracowanie: Anna Ostapiuk
