Na Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu(COP26) w Glasgow przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, założyciel Breakthrough Energy Bill Gates i prezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego Werner Hoyer oficjalnie zawarli pionierskie partnerstwo, które pobudzi inwestycje w najważniejsze technologie klimatyczne. Dzisiejsze podpisanie protokołu ustaleń jest następstwem pierwotnego ogłoszenia z czerwca 2021 r. podczas konferencji ministerialnej dotyczącej inicjatywy „Mission Innovation”.
Nowe partnerstwo między Komisją, Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Breakthrough Energy Catalyst uruchomi do 820 mln EUR (1 mld USD) w latach 2022–2026 w celu przyspieszenia wdrażania i komercjalizacji innowacyjnych technologii, które pomogą zrealizować ambicje Europejskiego Zielonego Ładu i cele klimatyczne UE na 2030 r. Oczekuje się, że każde euro pozyskane z środków publicznych spowoduje efekt dźwigni rzędu dalszych trzech euro z funduszy prywatnych. Inwestycje będą ukierunkowane na projekty wewnątrz UE o wysokim potencjale w czterech sektorach:
- zielony wodór;
- zrównoważone paliwa lotnicze;
- bezpośrednie wychwytywanie dwutlenku węgla z powietrza oraz
- długoterminowe magazynowanie energii.
Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, powiedziała: – Czas działać! Wyzwanie klimatyczne wymaga od nas inwestowania w innowacje wysokiego ryzyka i likwidacji dodatkowych kosztów, związanych z komercjalizacją nowych zielonych technologii. Oczekuję, że technologie te wejdą na rynek jak najszybciej. Partnerstwo UE i Catalyst jest kolejnym krokiem w stronę uczynienia Europy pierwszym zeroemisyjnym kontynentem innowacji klimatycznych. Spodziewam się, że państwa członkowskie, przemysł i inne podmioty przyłączą się do klimatycznego wyścigu innowacji.
Prezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego Werner Hoyer stwierdził: – Aby osiągnąć paryskie cele klimatyczne, potrzebna jest globalna rewolucja technologiczna i ogromne inwestycje w przełomowe innowacje. Europejski Bank Inwestycyjny ma dobre wyniki w finansowaniu technologii na wczesnym etapie rozwoju; pomaga rozpowszechniać je, dzięki czemu stają się bardziej przystępne cenowo. Obecnie wykorzystujemy to doświadczenie, aby osiągać ambitne cele klimatyczne UE. Cieszę się, że możemy dziś ogłosić nowe partnerstwo z Komisją Europejską i Breakthrough Energy Catalyst, aby wspierać przyszłościowe rozwiązania ekologiczne i budować zieloną przyszłość dla nas wszystkich.
Bill Gates, założyciel Breakthrough Energy, powiedział: – Osiągnięcie neutralności emisyjnej to najtrudniejsze zadanie z jakim ludzkość miała do czynienia. Będzie wymagało nowych technologii, nowych strategii politycznych i nowych partnerstw między sektorem prywatnym i publicznym na niespotykaną wcześniej skalę. Partnerstwo z Komisją Europejską i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym pomoże przyspieszyć wdrażanie rozwiązań w dziedzinie klimatu na szeroką skalę, co pozwoli zbudować ekologiczne sektory przemysłu i stworzy miejsca pracy dla przyszłych pokoleń w całej Europie.
Partnerstwo UE i Catalyst będzie ukierunkowane na technologie o uznanym potencjale redukcji emisji gazów cieplarnianych, ale które obecnie są zbyt kosztowne by osiągnąć odpowiednią skalę i konkurować z technologiami opartymi na paliwach kopalnych. Połączy ono sektor publiczny i prywatny przy inwestycjach w wielkoskalowe projekty demonstracyjne.
Europejski Bank Inwestycyjny (z wykorzystaniem zasobów Komisji) i Breakthrough Energy Catalyst udostępnią równoważne kwoty na dotacje i inwestycje finansowe w projekty. W ramach swojego wkładu Breakthrough Energy Catalyst zmobilizuje partnerów do inwestowania w projekty lub zakupu powstałych dzięki inwestycjom produktów ekologicznych.
Poprzez wsparcie technologii na tym etapie procesu demonstracji i stworzenie rynku zbytu dla produktów ekologicznych, partnerstwo UE i Catalyst ograniczy ich dodatkowe koszty związane z wyborem zielonych technologii, tj. obniży ich koszt do konkurencyjnego w stosunku do odpowiedników opartych na paliwach kopalnych. Pomoże to przyspieszyć wdrażanie produktów ekologicznych na całym świecie i doprowadzi do niezależności od publicznych systemów wsparcia.
Unijne finansowanie partnerstwa będzie pochodziło z programu „Horyzont Europa” i funduszu innowacyjnego a zarządzane będzie w ramach InvestEU zgodnie z ustalonymi procedurami. Breakthrough Energy Catalyst posłuży za dźwignię finansową do pozyskania środków kapitału prywatnego i charytatywnych podobnego rzędu na wsparcie kluczowych technologii przyjaznych klimatowi aby przyspieszyć przejście na zrównoważone ekosystemy przemysłowe w Europie. Partnerstwo UE i Catalyst będzie otwarte na inwestycje krajowe ze strony państw członkowskich UE za pośrednictwem InvestEU lub na poziomie poszczególnych projektów. Pierwsze projekty mają zostać wybrane w 2022 r.
Komisja Europejska
Komisja Europejska dysponuje szeregiem strategii politycznych i programów do realizacji swoich ambicji klimatycznych. W celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. do 2030 r. przyjęto w lipcu 2021 r. pakiet „Fit for 55” w ramach Europejskiego Zielonego Ładu.
Finansowanie unijne projektów wspieranych przez partnerstwo Komisji i Catalyst będzie przekazywane za pośrednictwem programu InvestEU i realizowane przez Europejski Bank Inwestycyjny wraz z innymi zainteresowanymi instytucjami finansowymi.
Na potrzeby partnerstwa finansowanie z InvestEU jest gwarantowane przez fundusz innowacyjny i program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” o wartości 95,5 mld EUR (2021–2027). 35 proc. budżetu programu „Horyzont Europa” przeznaczane jest na działania w dziedzinie klimatu. Program wspiera także szereg partnerstw mobilizujących środki prywatne, aby sprostać pilnym globalnym wyzwaniom i zmodernizować przemysł dzięki badaniom naukowym i innowacjom.
Fundusz innowacyjny jest nowym instrumentem finansowania, służącym do realizacji unijnych zobowiązań ogólnogospodarczych w ramach porozumienia paryskiego i jego celów klimatycznych poprzez wspieranie demonstracji innowacyjnych technologii niskoemisyjnych.
Komisja wspólnie Breakthrough Energy Catalyst wspiera drugi etap inicjatywy „Mission Innovation”, polegający na przeprowadzeniu dziesięcioletnich działań i inwestycji w badania, rozwój i demonstracje dążących do uczynienia czystej energii przystępną cenowo, atrakcyjną i dostępną dla wszystkich.
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej, która zajmuje się udzielaniem długoterminowych pożyczek należącą do państw członkowskich Unii Europejskiej. Zapewnia długoterminowe finansowanie solidnych inwestycji, aby wesprzeć realizację celów polityki unijnej w Europie i poza nią. Europejski Bank Inwestycyjny działa w około 160 krajach i jest największym na świecie wielostronnym pożyczkodawcą na projekty w dziedzinie klimatu.
Dążąc do realizacji ambitnego planu wsparcia na kwotę biliona euro działań w dziedzinie klimatu i inwestycji na rzecz zrównoważonego środowiska do 2030 r., grupa EBI przyjęła niedawno plan działania dotyczący banku klimatycznego. Grupa dąży również do zagwarantowania, że do 2025 r. ponad 50 proc. finansowania EBI będzie przeznaczane na działania na rzecz klimatu i zrównoważonego środowiska. W ramach planu działań od początku 2021 r. wszystkie nowe działania grupy EBI są dostosowane do celów i zasad porozumienia paryskiego.
Breakthrough Energy
Założona przez Billa Gatesa sieć Breakthrough Energy ma pomóc ludzkości uniknąć katastrofy klimatycznej. Poprzez instrumenty inwestycyjne, programy filantropijne, rzecznictwo polityczne i inne działania, Breakthrough Energy wspiera rozwój technologii, których świat potrzebuje do osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 r.
Breakthrough Energy Catalyst to pierwszy tego rodzaju model opracowany aby przyspieszyć rozwój kluczowych technologii klimatycznych, które będą stanowiły podstawę gospodarki bezemisyjnej. Posłuży on do połączenia sektora publicznego i sektora prywatnego przy finansowaniu projektów demonstracyjnych w zakresie krytycznych rozwiązań dekarbonizacji na etapie komercyjnym. Catalyst ma rozwiązać problem luki w finansowaniu tych technologii na wczesnym etapie wdrażania i zapewnić strukturę umożliwiającą przyspieszenie ich komercjalizacji. W jego ramach finansowane będą początkowo projekty obejmujące cztery technologie: zielony wodór, zrównoważone paliwa lotnicze, bezpośrednie wychwytywanie dwutlenku węgla z powietrza i długoterminowe magazynowanie energii. W przyszłości ramy Catalyst mają zostać rozszerzone o inne niezbędne innowacje, takie jak stal niskowęglowa i cement niskowęglowy.
