Unię Europejską reprezentowali: przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel oraz wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Josep Borrell, a Ukrainę jej prezydent Wołodymyr Zełenski. Unia Europejska i Ukraina wydały wspólne oświadczenie, w którym podkreśliły, jak wartościowy jest dwustronny program.
Przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen powiedziała: – Stosunki z Ukrainą to sprawa ogromnej wagi dla Unii Europejskiej. Wspólnie zbudowaliśmy specjalne partnerstwo oparte na wzajemnej solidarności i przyjaźni. Razem działamy na rzecz wzmocnienia stowarzyszenia politycznego i integracji gospodarczej Ukrainy z Unią Europejską, w wielu dziedzinach poczyniono już postępy. Nadal będziemy starali się wykorzystać wszystkie możliwości, jakie oferuje układ o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą. Te działania wraz z podtrzymywaniem jednolitego stanowiska w sprawie sankcji pokazują niesłabnące zaangażowanie UE na rzecz Ukrainy.
Wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Josep Borrell dodał: – UE jest najsilniejszym i najbardziej wiarygodnym partnerem strategicznym Ukrainy. Potwierdzamy również stałe poparcie polityczne UE dla suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy, a także politykę nieuznawania nielegalnej aneksji Krymu. UE będzie nadal zdecydowanie wspierać realizację porozumień mińskich.
Przeczytaj tutaj pełny tekst wystąpienia przewodniczącej von der Leyen na wspólnej konferencji prasowej.
Przy okazji szczytu Unia Europejska i Ukraina poczyniły postępy w kilku kluczowych sektorach współpracy i zawarły trzy nowe ważne umowy.
Podpisanie umowy lotniczej o fundamentalnym znaczeniu
Unia Europejska i Ukraina podpisały kompleksową umowę o transporcie lotniczym, otwierającą drogę do utworzenia „wspólnego obszaru lotniczego” między UE a Ukrainą, opartego na wspólnych wysokich standardach w ważnych dziedzinach, takich jak bezpieczeństwo lotnicze, ochrona lotnictwa i zarządzanie ruchem lotniczym. Ułatwi ona dostęp do rynku i stworzy nowe możliwości dla konsumentów i linii lotniczych po obu stronach.
Ukraina jest dla UE coraz ważniejszym rynkiem lotniczym – w 2019 r. był to 13. co do wielkości rynek pozaunijny, z 9,8 mln pasażerów. W ostatnich latach transport lotniczy pasażerów, a także transport towarowy między Ukrainą a UE stale rósł. Tendencja ta została przerwana dopiero w czasie kryzysu związanego z COVID.
Podpisana dziś umowa ma na celu stopniowe otwarcie rynków lotniczych obu stron i włączenie Ukrainy do szerszego wspólnego europejskiego obszaru lotniczego. Ukraina będzie w dalszym ciągu dostosowywać swoje ustawodawstwo do unijnych przepisów i norm lotniczych w takich dziedzinach jak bezpieczeństwo lotnicze, zarządzanie ruchem lotniczym, ochrona lotnictwa, środowisko, uregulowania gospodarcze, konkurencja, ochrona konsumentów i aspekty społeczne.
Oczekuje się, że podpisana dziś umowa przyniesie obu stronom nowe możliwości w zakresie transportu lotniczego, bardziej bezpośrednie połączenia i korzyści gospodarcze. Na mocy umowy:
- unijne i ukraińskie linie lotnicze będą mogły obsługiwać bezpośrednie loty między dowolnym miejscem w UE i dowolnym portem lotniczym na Ukrainie;
- wszystkie restrykcje i ograniczenia dotyczące lotów między Ukrainą a UE zostaną zniesione, a postanowienia dotyczące otwartej i uczciwej konkurencji zagwarantują równe warunki działania.
Umowa ułatwi kontakty międzyludzkie oraz zwiększy możliwości handlowe i wymianę handlową między UE a Ukrainą. Przyczyni się również do wdrażania układu o stowarzyszeniu UE-Ukraina, a w szczególności budowania pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu.
Umowa musi jeszcze zostać ratyfikowana przez obie strony przed formalnym wejściem w życie, jednak zacznie obowiązywać już od dziś, dnia podpisania.
Udział Ukrainy w programie „Horyzont Europa”
Szczyt był również okazją do sfinalizowania stowarzyszenia Ukrainy z programem „Horyzont Europa” – unijnym programem w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2021-2027 oraz programem badawczo-szkoleniowym Euratomu na lata 2021-2025. Budżet tych programów wynosi odpowiednio 95,5 mld euro i 1,38 mld euro, a dzięki stowarzyszeniu ukraińscy naukowcy i innowatorzy będą mogli uczestniczyć w nich na takich samych warunkach, jak podmioty z państw członkowskich UE. Współpraca w dziedzinie nauki, badań naukowych i innowacji dodatkowo wzmacnia sojusz między UE a Ukrainą w celu realizacji wspólnych priorytetów, takich jak dwojaka transformacja – ekologiczna i cyfrowa. Program „Horyzont Europa” jest jednym z głównych narzędzi realizacji europejskiej strategii współpracy międzynarodowej: Globalne podejście Europy do współpracy w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Program jest otwarty dla badaczy i innowatorów z całego świata i umożliwia im współpracę z partnerami unijnymi przy przygotowywaniu wniosków.
Udział Ukrainy w programie „Kreatywna Europa”
Podczas szczytu sfinalizowano również stowarzyszenie Ukrainy z programem „Kreatywna Europa” — unijnym programem wspierania sektora kultury i sektora kreatywnego na lata 2021-2027. Nowy program „Kreatywna Europa” wspiera i promuje dziedzictwo kulturowe, kreatywność, internacjonalizację, profesjonalizację, innowacyjność i konkurencyjność sektora kultury i sektora kreatywnego. Budżet tego sztandarowego programu europejskiego wynosi 2,44 mld euro, a ukraińskie organizacje kulturalne i kreatywne mogą teraz uczestniczyć w nim na takich samych warunkach jak podmioty z państw członkowskich UE.
