Położona obecnie w centrum miasta placówka założona została w 1921 roku. Była to wówczas pierwsza publiczna szkoła w Białej Podlaskiej dla dzieci wyznania mojżeszowego. Warto dodać, że w tym czasie społeczność żydowska stanowiła aż 66% wszystkich mieszkańców i dlatego utworzenie takiej szkoły było niezbędne i konieczne. Najstarsza kronika szkolna z 1924 roku podaje, że szkoła powstała z inicjatywy inspektora szkolnego Kazimierza Szokalskiego. Od początku nie jest łatwo, szkoła boryka się z problemami lokalowymi i brakiem wyposażenia. Po przenoszeniu siedziby z miejsca na miejsce, placówka lokuje się ostatecznie w budynku przy ul. Sadowej. Na wyposażeniu szkoły znajduje się na początku jedynie 20 ławek. Do szkoły uczęszczają dziewczęta i uczą się systemie 2-klasowym. Od 1929 roku lekcje odbywają się dla dzieci obojga płci różnych wyznań. W 1931 roku szkoła otrzymuje swój sztandar. Rozwój placówki przerywa niestety kilka lat później wybuch drugiej wojny światowej. Takie są początki i pierwszy okres działalności. Po wojnie szkoła choć z wielkimi trudami, wznawia działalność. W 1950 roku docelowo lokuje się w budynku przy obecnej ul. Moniuszki. Przez kolejne lata rozbudowuje się i podnosi standard wyposażenia. Mijają kolejne dekady, a szkoła kształci kolejne pokolenia bialczan. Od 2002 roku nosi imię Kornela Makuszyńskiego.
100-letnia historia szkoły jest dziś chlubą dla miasta. Obecnie do „Czwórki” uczęszcza 395 uczniów, których kształci 35 nauczycieli. Zatrudnionych jest również 9 pracowników administracji i obsługi. Szkoła ma dobre wyniki w nauce, czego dowodem mogą być nagrody, jak Nagroda Prezydenta Miasta „Złote Pióra”, Stypendia Prezydenta Miasta Biała Podlaska oraz wysokie wyniki w konkursach przedmiotowych.
Uroczystość z okazji 100-lecia funkcjonowania „Czwórki”, to było ważne wydarzenie dla całej społeczności szkolnej. – Dzisiaj jest szczególna chwila do której przygotowywaliśmy się od roku. Chciałabym bardzo serdecznie podziękować osobom i instytucjom zaangażowanych w realizację naszego jubileuszu, władzom miasta, sponsorom, rodzicom i całej społeczności szkolnej – mówi Jolanta Mazuruk dyrektor Szkoły Podstawowej nr 4 im. Kornela Makuszyńskiego w Białej Podlaskiej. –
W uroczystej akademii uczestniczyli nie tylko obecni uczniowie, nauczyciele, pracownicy, ale również emerytowani nauczyciele, kadra, absolwenci, jak i goście specjalni. Swoją obecnością zaszczycili m.in. Prezydent miasta Michał Litwiniuk, posłowie na sejm z naszego miasta, przedstawiciele bialskiego samorządu, miejskich instytucji, jednostek oświatowych, dyrektorzy innych bialskich szkół oraz przyjaciele szkoły. Listy gratulacyjne na ręce pani dyrektor złożyli m.in. prezydent miasta, Dyrektor Kuratorium Oświaty w Lublinie Delegatura w Białej Podlaskiej oraz prezes ZNP w Białej Podlaskiej.
– Jako mieszkaniec chciałbym podziękować pani dyrektor, nauczycielom oraz pracownikom administracji, rodzicom i wszystkim przyjaciołom szkoły, za realizowaną misję, że jako miejski samorząd możemy odczuwać dumę z efektów waszej pracy – powiedział prezydent miasta Michał Litwiniuk. – Tak jak Kornel Makuszyński wykazywał się fantastycznym talentem, wyjątkowym poczuciem humoru, błyskotliwością, ciepłem i życzliwym stosunkiem do świata i ludzi, tak od stu już lat swoją historię pisze społeczność Szkoły Podstawowej nr 4.
– Składamy olbrzymie gratulacje i podziękowania dla wszystkich nauczycieli i byłych dyrektorów szkoły, którzy wpłynęli na kształt miasta. Ta szkoła kształciła pokolenia, które zajmują różne zawody i różne stanowiska. Wam drodzy uczniowie, życzę abyście patrząc w przeszłość budowali przyszłość – powiedziała Małgorzata Kiec – Dyrektor Kuratorium Oświaty w Lublinie Delegatura w Białej Podlaskiej
– Pragnę przekazać słowa szacunku i uznania dla tych wszystkich, którzy tworzyli historię szkoły. Państwa dorobek edukacyjny i wychowawczy stanowi cenny przykład jedności i mądrości służącej wychowaniu młodego pokolenia – powiedziała Krystyna Rachoń–Kulicka, Prezes Oddziału Powiatowego ZNP w Białej Podlaskiej.
Uroczystość wzbogaciła część artystyczna w wykonaniu uczniów, którzy m.in. przedstawili w skrócie historię szkoły. Z okazji jubileuszu 100-lecia przygotowana została również kapsuła czasu dla przyszłych pokoleń, która zostanie otwarta dopiero w 2041 r.
***
KALENDARIUM SZKOŁY
1921 – powstanie żydowskiej 2-klasowej żeńskiej szkoły przy ulicy Sadowej
1928 – przeniesienie szkoły do dwóch budynków przy ulicy Narutowicza 25 i 29
1929 – szkoła dla dzieci obojga płci i różnych wyznań
1931 – uroczyste poświęcenie sztandaru
1939 – zbombardowanie jednego z dwóch budynków, zajęcie drugiego budynku przez Niemców na szpital wojskowy, przeniesienie szkoły do stodoły pana Abramowicza przy ulicy Narutowicza 32
1945 – powrót szkoły do własnego budynku przy ulicy Narutowicza 29
1950 – przejęcie szkoły przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, przeniesienie do budynku przy ulicy Grabanowskiej 36 (obecne Moniuszki 36)
1958 – 1964 – rozbudowa szkoły czynem społecznym (powstaje: sala gimnastyczna, magazyn sportowy, sala widowiskowa, kotłownia centralnego ogrzewania, kuchnia, stołówka, szatnia, mieszkanie woźnego)
1965 – ufundowanie nowego sztandaru przez Radę Rodziców
1970 – 1975 – placówka szkołą ćwiczeń Akademii Wychowania Fizycznego i Studium Nauczycielskiego
1980 – podział sali widowiskowej na 4 sale lekcyjne
1982 – 2000 – utworzenie „filii” przy ulicy Janowskiej 14
2002 – nadanie szkole imienia Kornela Makuszyńskiego i poświęcenie sztandaru, kapitalny remont budynku szkoły (elewacja, wymiana okien i drzwi, sanitariaty, parkiet), podłączenie szkoły do miejskiej kanalizacji
2008 – otwarcie wielofunkcyjnego boiska ze sztuczną nawierzchnią
2017 – współpraca z Polską Harcerską Szkołą Społeczną im. Romualda Traugutta w Brześciu
2018 – powołanie Szkolnego Koła Caritas; działalność charytatywna
2019 – wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne do nauki: chemii, fizyki, geografii, biologii
2020 – „Szkoła – Uczniom, Rodzicom”, akcja szycia maseczek ochronnych (pod patronatem Prezydenta Miasta Biała Podlaska)
KIEROWNICTWO SZKOŁY
1921 – 1922 Rozalia Jamenfeldówna
1922 – 1929 Apolonia Hirschweldówna
1929 – 1940 Helena Idziaszczyk
1940 – 1947 Władysław Idziaszczyk
1947 – 1954 Wiktor Mikołajewski
1954 – 1972 Janina Kowal
1972 – 1975 Boleslaw Chlipalski
1975 – 1982 Eliza Gracz
1982 – 1992 Marta Borys
1992 – 2007 Elżbieta Desperat
2007 – 2018 Mariola Petru
od 2018 Jolanta Mazuruk
materiał: Radio Biper Biała Podlaska
tekst i opracowanie: Jakub Sowa/Anna Ostapiuk
zdjęcia: Jakub Sowa
film: Małgorzata Mieńko
