Droga ku cyfrowej dekadzie zapewni konkretny mechanizm realizacji ambicji cyfrowych UE na rok 2030. W ramach tego programu ustanowione zostaną ramy zarządzania oparte na rocznym mechanizmie współpracy z państwami członkowskimi w celu osiągnięcia na poziomie Unii celów cyfrowej dekady na 2030 r. w obszarach umiejętności cyfrowych, infrastruktury cyfrowej, cyfryzacji przedsiębiorstw i cyfryzacji usług publicznych. Ponadto jego celem jest również określenie i wdrożenie zakrojonych na szeroką skalę projektów cyfrowych z udziałem Komisji i państw członkowskich.
Pandemia wyraźnie pokazała, jak ważną rolę w budowaniu zrównoważonej i dostatniej przyszłości odgrywa technologia cyfrowa. W szczególności kryzys ten obnażył przepaść między przedsiębiorstwami, które już są w stanie czerpać korzyści ze środowiska cyfrowego, a przedsiębiorstwami, które nie przyjęły jeszcze rozwiązań cyfrowych, oraz przepaść między obszarami miejskimi o dobrej łączności a obszarami wiejskimi i regionami oddalonymi. Cyfryzacja oferuje wiele nowych możliwości na europejskim rynku, gdzie w 2020 r. pozostało nieobsadzonych ponad 500 tys. miejsc pracy dla ekspertów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i danych. Droga ku cyfrowej dekadzie powinna wzmocnić nasze przywództwo cyfrowe i promować ukierunkowane na człowieka i zrównoważone polityki cyfrowe wzmacniające pozycję obywateli i przedsiębiorstw, zgodnie z wartościami europejskimi.
Jak zaznaczyła Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza ds. Europy na miarę ery cyfrowej: – W europejskiej wizji przyszłości cyfrowej technologia dostarcza ludziom więcej możliwości. Dlatego właśnie dziś proponujemy konkretny plan na rzecz transformacji cyfrowej – by zapewnić nam przyszłość, w której innowacje przynoszą korzyści przedsiębiorstwom i całym naszym społeczeństwom. Zamierzamy ustanowić ramy zarządzania oparte na rocznym mechanizmie współpracy w celu osiągnięcia celów w obszarach umiejętności cyfrowych, infrastruktury cyfrowej, cyfryzacji przedsiębiorstw i cyfryzacji usług publicznych.
Thierry Breton, komisarz do spraw rynku wewnętrznego, dodał: – Europa dołoży wszelkich starań, by w globalnym wyścigu technologicznym odgrywać wiodącą rolę. Wyznaczenie celów na 2030 r. było ważnym krokiem, ale teraz musimy je osiągnąć. Musimy zadbać o to, by w nadchodzących latach Europa nie znalazła się w sytuacji znacznej zależności. W przeciwnym razie będziemy zbyt narażeni na skutki światowych kryzysów, a także utracimy szanse na wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy. Wierzę w Europę, która przewodzi na rynkach przyszłości, a nie jest zaledwie podwykonawcą.
Droga ku cyfrowej dekadzie
Opierając się na cyfrowym kompasie na 2030 r., komunikacie w którym Komisja przedstawiła wizję przeprowadzenia udanej transformacji cyfrowej gospodarki i społeczeństwa Europy do końca dekady, w formie Drogi ku cyfrowej dekadzie Komisja wprowadza obecnie solidne ramy zarządzania, aby osiągnąć cele cyfrowe.
W ostatnich latach postęp cyfrowy w państwach członkowskich był bardzo nierównomierny. Zaobserwowano tendencję, zgodnie z którą w krajach, w których pięć lat temu tempo postępu było bardzo wolne, pozostało ono wolne aż do chwili obecnej. W ramach Drogi ku cyfrowej dekadzie zorganizowana zostanie współpraca strukturalna mająca na celu wspólne działanie na rzecz osiągnięcia uzgodnionych celów, przy jednoczesnym uwzględnieniu różnych punktów wyjścia poszczególnych państw członkowskich.
Komisja proponuje roczny mechanizm współpracy z państwami członkowskimi, który będzie obejmował:
- ustrukturyzowany, przejrzysty i wspólny system monitorowania oparty na indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) w celu pomiaru postępów w realizacji każdego z celów na 2030 r.; z wykorzystaniem kluczowych wskaźników skuteczności działania;
- coroczne sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady, w którym Komisja oceni postępy i przedstawi zalecenia dotyczące działań;
- wieloletnie strategiczne plany działań dotyczące cyfrowej dekady dla każdego państwa członkowskiego, w których państwa określą przyjęte lub planowane polityki i środki wspierające osiągnięcie celów na 2030 r.;
- ustrukturyzowane ramy roczne służące omawianiu i rozwiązywaniu kwestii niewystarczających postępów poprzez zalecenia i wspólne zobowiązania Komisji i państw członkowskich;
- mechanizm wspierający realizację projektów wielokrajowych.
Monitorowanie postępów i sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady
Aby zapewnić, że Europa będzie szybko zmierzać ku osiągnięciu celów cyfrowej dekady, w proponowanych ramach zarządzania przewidziano system monitorowania postępów oparty na ulepszonym indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI). W pierwszej kolejności Komisja wraz z państwami członkowskimi opracuje prognozowane trajektorie UE dla każdego celu, a następnie państwa członkowskie będą proponować krajowe strategiczne plany działania mające służyć ich osiągnięciu. Każdego roku Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady w celu:
- przedstawienia zmierzonych wyników cyfrowych w stosunku do prognozowanych trajektorii;
- wydania państwom członkowskim ukierunkowanych zaleceń dotyczących osiągnięcia celów na 2030 r., z uwzględnieniem uwarunkowań krajowych.
Do 2026 r. Komisja dokona przeglądu celów, aby ocenić i podsumować sytuację w zakresie postępów technologicznych, gospodarczych i społecznych.
Projekty wielokrajowe
Projekty wielokrajowe to projekty na dużą skalę, których żadne państwo członkowskie nie mogłoby zrealizować samodzielnie, a które przyczyniłyby się do osiągnięcia celów transformacji cyfrowej Europy do 2030 r. Projekty takie umożliwią państwom członkowskim łączenie zasobów w celu budowania zdolności cyfrowych w obszarach, które mają zasadnicze znaczenie dla wzmocnienia suwerenności cyfrowej Europy i dla ożywienia gospodarczego w Europie.
Komisja określiła wstępną listę projektów wielokrajowych, uwzględniającą następujące obszary inwestycji: infrastruktura danych, procesory o niskim poborze mocy, łączność 5G, obliczenia wielkiej skali, bezpieczna komunikacja kwantowa, administracja publiczna, technologia blockchain, centra innowacji cyfrowych oraz inwestycje w umiejętności cyfrowe ludzi.
Różne cele przyspieszą proces cyfryzacji i doprowadzą do zwiększenia odporności i suwerenności technologicznej poprzez zaangażowanie większej liczby specjalistów na rynku do pracy w dziedzinach cyfrowych lub zachęcenie przedsiębiorstw z różnych gałęzi przemysłu do rozwijania technologii cyfrowych w Europie.
W corocznym sprawozdaniu w sprawie stanu cyfrowej dekady zapewniane będą niezbędne informacje umożliwiające uwzględnienie zmian i luk w transformacji cyfrowej Europy, a także będzie aktualizowany wykaz projektów wielokrajowych.
W ramach projektów wielokrajowych powinny być łączone inwestycje ze środków finansowych UE, w tym z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, a także ze środków państw członkowskich. W stosownych przypadkach w projekty mogą inwestować również inne podmioty publiczne i prywatne.
Pełniąc rolę akceleratora projektów wielokrajowych, Komisja będzie pomagać państwom członkowskim w określaniu odpowiadających im projektów, będzie udzielać wskazówek dotyczących mechanizmów wdrażania oraz zapewniać pomoc w realizacji, aby zapewnić szeroki udział i pomyślną realizację projektów.
Program ten przewiduje nową strukturę prawną – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej (EDIC) – która umożliwi szybkie i elastyczne organizowanie i realizowanie projektów wielokrajowych.
Kontekst
W opublikowanym w marcu 2021 r. komunikacie Cyfrowy kompas na 2030 r., na którym opiera się dzisiejszy wniosek, nakreślono wizję europejskiej gospodarki cyfrowej i europejskiego społeczeństwa cyfrowego oraz zaproponowano zestaw konkretnych celów w obszarach umiejętności cyfrowych, infrastruktury cyfrowej, cyfryzacji przedsiębiorstw i cyfryzacji usług publicznych.
Proponowana Droga ku cyfrowej dekadzie jest poparta wynikami licznych konsultacji, w ramach których zebrano opinie obywateli, przedsiębiorstw, organów publicznych, państw członkowskich, przedstawicieli przemysłu i organizacji na temat tego, co jest potrzebne do udanej transformacji cyfrowej Europy. Ponadto wdrażaniu tego programu, w tym opracowywaniu inicjatyw następczych, towarzyszyłby dialog za pośrednictwem forum internetowego poświęconego cyfrowemu kompasowi.
Równolegle, by zagwarantować, że europejskie wartości i prawa znajdą odzwierciedlenie w przestrzeni cyfrowej, Komisja pracuje nad sfinalizowaniem wniosku dotyczącego wspólnej deklaracji Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie zasad cyfrowych. Zapewni to wszystkim możliwość czerpania korzyści z rozwiązań cyfrowych, takich jak powszechny dostęp do internetu, algorytmy gwarantujące poszanowanie praw ludzi oraz bezpieczne i zaufane środowisko internetowe. Ocenę wdrażania zasad cyfryzacji będzie zawierać coroczne sprawozdanie w sprawie stanu cyfrowej dekady.
