Aby umożliwić bankom wspieranie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w UE, Komisja zaproponowała strategię na rzecz zapobiegania problemowi kredytów zagrożonych.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: Historia pokazuje, że najlepszym rozwiązaniem jest zdecydowane rozwiązanie problemu kredytów zagrożonych na wczesnym etapie, zwłaszcza jeśli chcemy, aby banki nadal wspierały przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Dlatego też już teraz podejmujemy skoordynowane działania zapobiegawcze. Przedstawiona dziś strategia przyczyni się do szybkiego i trwałego ożywienia gospodarczego w Europie, pozwalając odciążyć bilanse banków dzięki usunięciu z nich tych kredytów i pomagając bankom w utrzymaniu akcji kredytowej.
Mairead McGuinness, komisarz do spraw stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych, stwierdziła: W wyniku pandemii wiele przedsiębiorstw i gospodarstw domowych znalazło się pod znaczną presją finansową. Głównym priorytetem Komisji jest zapewnienie, by europejscy obywatele i przedsiębiorstwa nadal otrzymywali wsparcie ze strony swoich banków. Przedstawiliśmy dzisiaj zestaw środków, które – zapewniając ochronę kredytobiorców – mogą pomóc zapobiec wzrostowi wolumenu kredytów zagrożonych podobnemu do tego, który nastąpił po ostatnim kryzysie finansowym.
Aby na wczesnym etapie zapewnić państwom członkowskim i sektorowi finansowemu narzędzia niezbędne do rozwiązania problemu wzrostu wolumenu kredytów zagrożonych w unijnym sektorze bankowym, Komisja proponuje szereg działań, służących czterem głównym celom:
- Dalszy rozwoju wtórnych rynków aktywów zagrożonych. Dzięki temu banki będą mogły przenosić kredyty zagrożone ze swojego bilansu, zapewniając jednocześnie dalszą wzmocnioną ochronę dłużników. Kluczowym krokiem w tym procesie byłoby przyjęcie wniosku Komisji w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów, który jest obecnie omawiany przez Parlament Europejski i Radę. Przepisy te wzmocniłyby ochronę dłużników na rynkach wtórnych. Komisja dostrzega zalety ustanowienia centralnego elektronicznego centrum danych na szczeblu UE w celu zwiększenia przejrzystości rynku. Takie centrum funkcjonowałoby jako repozytorium danych będące podstawą rynku kredytów zagrożonych w celu umożliwienia lepszej wymiany informacji między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami (sprzedawcami kredytów, nabywcami kredytów, podmiotami obsługującymi kredyty, spółkami zarządzania aktywami i prywatnymi platformami kredytów zagrożonych), tak aby kwestia kredytów zagrożonych została skutecznie rozwiązana. Na podstawie konsultacji publicznych Komisja zbadałaby kilka możliwości ustanowienia centrum danych na szczeblu europejskim i określi najlepszy sposób rozwiązania tej kwestii. Jedną z opcji mogłoby być utworzenie centrum danych poprzez rozszerzenie zakresu kompetencji istniejącej europejskiej bazy danych.
- Reforma unijnych przepisów dotyczących niewypłacalności przedsiębiorstw i odzyskiwania długów. Umożliwi ona konwergencję różnych ram prawnych dotyczących niewypłacalności w całej UE, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokich standardów ochrony konsumentów. Większa konwergencja w zakresie postępowań upadłościowych zwiększyłaby pewność prawa i przyspieszyłaby odzyskiwanie wartości zarówno na korzyść wierzyciela, jak i dłużnika. Komisja wzywa Parlament i Radę do szybkiego osiągnięcia porozumienia w sprawie wniosku ustawodawczego dotyczącego minimalnej harmonizacji przepisów dotyczących przyspieszonej egzekucji z zabezpieczenia na drodze pozasądowej, który Komisja zaproponowała w 2018 r.
- Wspieranie tworzenia krajowych spółek zarządzania aktywami i współpracy między nimi na szczeblu UE. Spółki zarządzania aktywami są podmiotami, które zapewniają pomoc bankom borykającym się z trudnościami, umożliwiając im przenoszenie kredytów zagrożonych z ich bilansów. Pomaga to bankom koncentrować się na kredytowaniu rentownych przedsiębiorstw i wypłacalnych gospodarstw domowych, a nie zarządzać kredytami zagrożonymi. Komisja jest gotowa wspierać państwa członkowskie – jeżeli sobie tego zażyczą – w tworzeniu krajowych spółek zarządzania aktywami i zbada, w jaki sposób można by zacieśnić współpracę poprzez ustanowienie unijnej sieci zrzeszającej krajowe spółki zarządzania aktywami. Chociaż krajowe spółki zarządzania aktywami mają duże znaczenie, ponieważ korzystają z krajowej wiedzy fachowej, unijna sieć krajowych spółek zarządzania aktywami mogłaby umożliwić podmiotom krajowym wymianę najlepszych praktyk, egzekwowanie standardów w zakresie danych i przejrzystości oraz lepszą koordynację działań. Sieć krajowych spółek zarządzania aktywami mogłaby ponadto wykorzystywać centrum danych do koordynowania i współpracy w celu wymiany informacji na temat inwestorów, dłużników i podmiotów obsługujących. Dostęp do informacji na temat rynków kredytów zagrożonych będzie wymagał przestrzegania wszystkich odpowiednich przepisów dotyczących ochrony danych osobowych w odniesieniu do dłużników.
- Środki zapobiegawcze. Chociaż unijny sektor bankowy znajduje się ogólnie w znacznie lepszej sytuacji niż po kryzysie finansowym, reakcje państw członkowskich w zakresie polityki gospodarczej są nadal zróżnicowane. Ze względu na szczególne okoliczności obecnego kryzysu zdrowotnego władze mają możliwość wdrożenia w razie potrzeby zapobiegawczych środków wsparcia publicznego w celu zapewnienia dalszego finansowania gospodarki realnej na mocy unijnej dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków oraz ram pomocy państwa.
Kontekst
Zaproponowana dziś przez Komisję strategia dotycząca kredytów zagrożonych opiera się na spójnym zestawie wcześniej wdrożonych środków. W lipcu 2017 r. ministrowie finansów na posiedzeniu Rady Ecofin uzgodnili pierwszy Plan działania na rzecz rozwiązania problemu kredytów zagrożonych.
Zgodnie z planem działania Rady Ecofin Komisja ogłosiła w swoim komunikacie w sprawie dokończenia budowy unii bankowej z października 2017 r. kompleksowy pakiet środków mających na celu zmniejszenie poziomu kredytów zagrożonych w UE. W marcu 2018 r. Komisja przedstawiła pakiet środków mających na celu rozwiązanie problemu wysokiego odsetka kredytów zagrożonych.
Proponowane środki obejmowały mechanizm ochronny dla kredytów zagrożonych, który wymagał od banków stworzenia minimalnych poziomów pokrycia strat w odniesieniu do nowo udzielonych kredytów, wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie podmiotów obsługujących kredyty, nabywców kredytów oraz egzekucji z zabezpieczenia, a także plan działania dotyczący utworzenia krajowych spółek zarządzania aktywami. Aby złagodzić skutki kryzysu związanego z koronawirusem, pakiet bankowy Komisji z kwietnia 2020 r. wdrożył przyspieszone wprowadzenie szeregu ukierunkowanych zmian („quick-fix”) w unijnych przepisach ostrożnościowych w sektorze bankowym. Ponadto w przyjętym w lipcu 2020 r. pakiecie na rzecz odbudowy rynków kapitałowych zaproponowano ukierunkowane zmiany w przepisach dotyczących rynku kapitałowego, aby zachęcić do większych inwestycji w gospodarkę, umożliwić szybką dokapitalizowanie przedsiębiorstw i zwiększyć zdolność banków do finansowania ożywienia gospodarczego.
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności zapewni również istotne wsparcie na rzecz reform mających na celu usprawnienie ram prawnych dotyczących niewypłacalności, sądownictwa i administracji stanowiących podstawę skutecznej restrukturyzacji kredytów zagrożonych.
