Komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira powiedziała: – Z zadowoleniem przyjmuję osiągnięcie porozumienia politycznego w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności. Porozumienie umożliwia państwom członkowskim i regionom wspieranie zrównoważonego pod względem społecznym i terytorialnym rozwoju regionów europejskich, przy jednoczesnej poprawie jakości życia naszych obywateli, zwłaszcza z obszarów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub zmarginalizowanych. Porozumienie polityczne określa, co można wspierać i traktować priorytetowo w ramach obu funduszy. Zamknięcie negocjacji pozwala na sfinalizowanie programów i ich szybkie rozpoczęcie, co jest szczególnie ważne w czasie kryzysu gospodarczego spowodowanego pandemią. Zachęcam władze krajowe do pełnego włączenia władz regionalnych i lokalnych oraz partnerów gospodarczych i społecznych w ten kluczowy etap, które ma miejsce co siedem lat. Jest to cenna okazja do wypracowania szerokiego porozumienia między wszystkimi partnerami na drodze do odbudowy i odporności naszych społeczności regionalnych w oparciu o odnowione i bardziej solidne podstawy.
Rozporządzenie w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności obejmuje budżet w wysokości blisko 234 mld euro (w cenach z 2018 r.) i umożliwi inwestycje w bardziej inteligentną, przyjazną środowisku, bardziej powiązaną oraz bardziej społeczną Europę, która jest bliższa swoim obywatelom. Przepisy te umożliwią UE reagowanie na obecne wyzwania poprzez pobudzanie zrównoważonego rozwoju i odporności w europejskich regionach i społecznościach.
Fundusze będą wspierać w szczególności inwestycje w innowacje i przedsiębiorczość, cyfrową i ekologiczną transformację oraz sieci transportowe.
Ich celem będzie również niepozostawianie nikogo w tyle dzięki środkom finansowym na zapewnienie dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalnych, integrację migrantów i walkę z wykluczeniem społecznym.
Główne elementy dzisiejszego kompromisu to:
- obszary inwestycji Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego mające na celu wkład w bardziej inteligentną, przyjazną środowisku, bardziej powiązaną i społeczną Europę, która jest bliższa swoim obywatelom;
- koncentracja tematyczna funduszy na europejskich priorytetach w zakresie ekologicznej (minimum 30 % dla wszystkich priorytetów), cyfrowej i innowacyjnej UE;
- zakres wsparcia w celu ukierunkowania inwestycji w terenie;
- większe skupienie się na terytoriach zmagających się z wyzwaniami w dziedzinie rozwoju, takich jak obszary wiejskie, obszary znajdujące się w trudnej sytuacji demograficznej lub borykające się z naturalnymi utrudnieniami;
- specjalne środki na zrównoważony rozwój obszarów miejskich (8 % alokacji Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego);
- Europejska inicjatywa miejska – nowe narzędzie służące ukierunkowaniu istniejących form wsparcia udostępnionych przez Komisję na rzecz miast i mniejszych miejscowości (wiedza, budowanie zdolności i innowacje);
- międzyregionalne inwestycje innowacyjne – nowa inicjatywa, która umożliwi regionom współpracę na rzecz rozwoju doskonałości w dziedzinie badań naukowych i innowacji;
- zakres wsparcia w ramach specjalnej dodatkowej alokacji finansowej przeznaczonej na zaspokojenie potrzeb regionów najbardziej oddalonych.
Dalsze działania
10 listopada 2020 r. Parlament Europejski, państwa członkowskie UE zebrane w Radzie oraz Komisja osiągnęły porozumienie polityczne w sprawie następnego długoterminowego budżetu UE oraz instrumentu NextGenerationEU. Kolejnym krokiem jest pilne przyjęcie rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF), rozporządzenia w sprawie NextGenerationEU oraz zmian decyzji w sprawie zasobów własnych.
Długoterminowy budżet UE, po jego przyjęciu, w połączeniu z inicjatywą NextGenerationEU – która jest instrumentem tymczasowym służącym stymulowaniu odbudowy Europy – będą stanowić największy w historii pakiet środków stymulacyjnych, jaki kiedykolwiek finansowano z budżetu UE. Wynosząca łącznie kwota 1,8 bln euro posłuży odbudowie Europy po pandemii koronawirusa. Będzie to Europa bardziej ekologiczna, cyfrowa i odporna.
Kontekst
W dniu 29 maja 2018 r. Komisja Europejska opublikowała szereg wniosków ustawodawczych dotyczących polityki spójności UE po 2020 r., w tym wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności na okres po 2020 r. Głównym celem EFRR jest wzmocnienie spójności gospodarczej, terytorialnej i społecznej w Unii Europejskiej poprzez korygowanie dysproporcji między regionami. Celem Funduszu Spójności jest wspieranie projektów w dziedzinie środowiska i sieci transeuropejskich.
