Badanie to będzie dotyczyło usług i produktów konsumenckich podłączonych do sieci, które można kontrolować na odległość, na przykład za pomocą asystenta głosowego lub urządzenia mobilnego. Zdobyta dzięki badaniu wiedza na temat tego rynku przyczyni się do egzekwowania przez Komisję prawa konkurencji w tym sektorze.
Wiceprzewodnicząca Komisji Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, oświadczyła: W najbliższych latach spodziewany jest znaczący rozwój konsumenckiego internetu rzeczy. Stanie się on powszechny w codziennym życiu konsumentów w Europie. Wyobraźmy sobie inteligentną lodówkę, która robi nam listę zakupów. My pobieramy tę listę na nasze urządzenie inteligentne i zamawiamy dostawę towarów ze sklepu, a sklep wysyła zakupy prosto do naszych drzwi, które otwierają się automatycznie na hasło. Możliwości wydają się nieograniczone. Wydaje się jednak, że kluczem do sukcesu w tym sektorze jest dostęp do dużej ilości danych użytkowników. Musimy zatem upewnić się, że uczestnicy rynku nie wykorzystują swojej kontroli nad takimi danymi w celu zakłócania konkurencji lub zamykania tych rynków dla konkurentów w inny sposób. To badanie sektorowe pomoże nam lepiej zrozumieć charakter oraz prawdopodobne skutki ewentualnych problemów w zakresie konkurencji w tym sektorze.
Pomimo stosunkowo wczesnego etapu rozwoju sektora internetu rzeczy w zakresie produktów i usług konsumenckich w Unii Europejskiej istnieją przesłanki wskazujące na to, że pewne praktyki stosowane przez przedsiębiorstwa mogą zakłócać konkurencję pod względem strukturalnym. Przesłanki te dotyczą w szczególności ograniczeń dostępu do danych oraz interoperacyjności, a także pewnych form faworyzowania własnych produktów lub usług (ang. „self-preferencing”) oraz praktyk związanych ze stosowaniem norm własnościowych. Ekosystemy internetu rzeczy często charakteryzują się silnymi efektami sieciowymi i korzyściami skali, co może prowadzić do szybkiego powstawania dominujących ekosystemów cyfrowych i selekcjonerów informacji, a także może powodować ryzyko ujawnienia utajnionych informacji.
W związku z tym za pośrednictwem wspomnianego badania sektorowego dotyczącego konkurencji Komisja zbierze informacje o rynku, aby móc lepiej zrozumieć charakter, częstość występowania oraz skutki potencjalnych problemów w zakresie konkurencji, a także aby ocenić je w kontekście unijnych przepisów dotyczących ochrony konkurencji.
Badanie sektorowe obejmie produkty takie jak urządzenia do noszenia na ciele (np. inteligentne zegarki lub opaski fitness tracker), a także podłączone do sieci urządzenia konsumenckie wykorzystywane w kontekście inteligentnego domu, takie jak lodówki, pralki, telewizja hybrydowa, inteligentne głośniki i systemy oświetlenia. Badanie to pozwoli także zebrać informacje na temat usług dostępnych za pośrednictwem urządzeń inteligentnych, takich jak usługi z zakresu transmisji strumieniowej muzyki i wideo, oraz na temat asystentów głosowych wykorzystywanych na potrzeby dostępu do nich.
Jeżeli po przeanalizowaniu wyników badania Komisja zidentyfikuje konkretne naruszenia zasad konkurencji, może wszcząć dochodzenia w celu zapewnienia przestrzegania przepisów UE dotyczących praktyk ograniczających konkurencję i nadużywania pozycji dominującej (art. 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – TFUE).
Badanie stanowi uzupełnienie innych działań uruchomionych w ramach strategii cyfrowej Komisji, w szczególności inicjatyw regulacyjnych związanych ze sztuczną inteligencją (AI), danymi i platformami cyfrowymi.
Dalsze kroki
W najbliższych tygodniach Komisja wyśle wnioski o udzielenie informacji do wielu różnych podmiotów aktywnych w sektorze internetu rzeczy w zakresie produktów i usług konsumenckich w całej UE. Mogą być to na przykład producenci urządzeń inteligentnych, twórcy oprogramowania i powiązani usługodawcy. Na mocy unijnych zasad ochrony konkurencji Komisja może zażądać od przedsiębiorstw i organizacji gospodarczych dostarczenia informacji, dokumentów lub oświadczeń w ramach badania sektorowego.
Komisja spodziewa się, że opublikuje wstępne sprawozdanie z odpowiedzi w ramach konsultacji na wiosnę 2021 r. Sprawozdanie końcowe zostanie opublikowane latem 2022 r.
Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej poświęconej badaniu sektorowemu.
Badanie to jest kolejnym po wielu innych przeprowadzonych w ostatnich latach badaniach sektorowych w zakresie ochrony konkurencji w dziedzinach takich jak usługi finansowe, energia elektryczna, produkty lecznicze i handel elektroniczny. Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej DG ds. Konkurencji dotyczącej badań sektorowych.
