Oświadczenie wysokiego przedstawiciela Josepa Borrella w imieniu UE z okazji Światowego Dnia Wolności Prasy, 3 maja 2020 r.
Światowy Dzień Wolności Prasy jest okazją, aby wyrazić uznanie dla dziennikarzy za obronę wolności wypowiedzi w internecie i poza nim w społeczeństwach demokratycznych oraz za promowanie przejrzystości i odpowiedzialności.
Kryzys związany z COVID-19 wyraźnie pokazał, jak ważna jest praca dziennikarzy prasowych. W czasach niepewności, bardziej niż kiedykolwiek, dostęp do wiarygodnych i sprawdzonych informacji, pozbawionych nadmiernej ingerencji i wpływów, ma kluczowe znaczenie i przyczynia się do powstania bardziej odpornego społeczeństwa. Niepokojący jest fakt wykorzystywania przez niektóre kraje pandemii COVID-19 jako pretekstu do nakładania nadmiernych ograniczeń na wolność prasy.
Pomimo dodatkowych zagrożeń i wyzwań wynikających z pandemii, dziennikarze i pracownicy mediów na całym świecie kontynuują swą niezbędną pracę, czasem w trudnych warunkach. Umożliwiają osobom znajdującym się w trudnych sytuacjach zabranie głosu i wysłuchują ich opowieści. Opowiadają historie z obszarów trudno dostępnych, w tym stref konfliktu. Dostarczają istotnych informacji na temat często druzgocących skutków pandemii w różnych częściach świata, a także przekazują napawające otuchą opowieści o solidarności i odwadze.
Dziennikarze odgrywają kluczową rolę w debacie na temat tego, jak społeczeństwa mogą lepiej przygotować się na podobne wyzwania oraz jak sprawić, by były bezpieczniejsze, zamożniejsze i bardziej zrównoważone. Dziennikarze muszą mieć możliwość swobodnego wykonywania swojej pracy. Wolność prasy jest dziś, być może bardziej niż kiedykolwiek, fundamentem demokratycznych społeczeństw, które mogą prosperować tylko wtedy, gdy obywatele mają dostęp do wiarygodnych informacji i mogą dokonywać świadomych wyborów. Dziennikarze pomagają wykrywać i zwalczać dezinformację.
W zbyt wielu krajach muszą zmagać się z restrykcyjnymi przepisami, czasami rzekomo wynikających z sytuacji wyjątkowej związanej z COVID-19, które ograniczają wolność wypowiedzi i wolność prasy. Rośnie liczba przypadków blokowania dostępu do internetu i zamykania stron internetowych. Wobec reporterów, zwłaszcza kobiet, prowadzi się kampanie oszczerstw lub stosuje presję finansową. Są przedmiotem ataków ze strony rządu lub stronniczych mediów, często zmuszających ich do autocenzury. Zbyt wielu z nich jest prześladowanych, arbitralnie przetrzymywanych i więzionych. Zbyt wielu straciło życie, wykonując swoją pracę.
Unia Europejska przeciwdziała, w Europie i poza nią, skutkom pandemii dla zdrowia, społeczeństwa i gospodarki oraz praw człowieka, w tym w odniesieniu do mediów. Reakcja UE jest bezkompromisowa nie tylko jeśli chodzi o konieczność stania na straży wolności słowa; skupia się ona również na zwalczaniu dezinformacji w odniesieniu do COVID-19. Oznacza to propagowanie wiarygodnych źródeł, obnażanie fałszywych lub wprowadzających w błąd treści oraz usuwanie treści nielegalnych. Warunkiem powodzenia tych działań jest oparcie ich na sumiennej pracy zaangażowanych i odważnych dziennikarzy, którzy codziennie pracują na rzecz bezpieczniejszych, sprawiedliwszych i bardziej demokratycznych społeczeństw.
Unia Europejska zdecydowanie potwierdza dziś swoje niesłabnące poparcie dla kluczowej roli niezależnych i wiarygodnych mediów na całym świecie. Wolność prasy jest prawem, nie tylko dla pracowników mediów, ale dla każdego z nas.
