Dodatkowa kwota z programu „Horyzont 2020” pozwoliła Komisji zwiększyć budżet dostępny w ramach ogłoszonego w styczniu nadzwyczajnego zaproszenia do składania wniosków w celu zwalczenia epidemii COVID-19 do 47,5 mln euro. Dodatkowe środki umożliwiły wybranie 17 projektów, nad którymi pracuje 136 zespołów badawczych z UE i z innych krajów. Zespoły rozpoczną prace nad opracowaniem szczepionek, nowych metod leczenia, testów diagnostycznych i systemów medycznych mających na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się koronawirusa.
Mariya Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, powiedziała: Finansowanie kryzysowe z programu „Horyzont 2020” umożliwi naukowcom natychmiastowe podjęcie działań mających na celu powstrzymanie epidemii koronawirusa na kilku frontach jednocześnie. Tak sprawne zaangażowanie się środowiska naukowego daje nadzieję, że już wkrótce uda nam się zbliżyć do powstrzymania wirusa.
Komisja negocjuje obecnie umowy w sprawie przyznania dotacji z beneficjentami. Wybrano 17 projektów w następujących obszarach:
- Opracowanie nowych szczepionek. Badania skupią się na opracowaniu szczepionki zapobiegawczej i szczepionki terapeutycznej, stosowanych odpowiednio do profilaktyki i leczenia.
- Szybkie badanie w miejscu opieki nad pacjentem. Podjęte zostaną wzmożone działania w celu umożliwienia pracownikom służby zdrowia pierwszego kontaktu przeprowadzania szybszej i bardziej precyzyjnej diagnozy, co z kolei zmniejszy ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się wirusa.
- Nowe sposoby leczenia z zastosowaniem dwutorowego podejścia: po pierwsze, przyspieszenie opracowywania nowych sposobów leczenia (z wykorzystaniem m.in. peptydów terapeutycznych, przeciwciał monoklonalnych i szerokiego spektrum leków przeciwwirusowych), a po drugie, przesiewanie i identyfikacja molekuł mogących działać na niekorzyść wirusa, z zastosowaniem zaawansowanych technik modelowania i obliczeń.
- Poprawa epidemiologii i zdrowia publicznego, w tym naszej gotowości i reagowania na ogniska choroby. Projekty te przyczynią się do opracowania lepszych systemów monitorowania w celu skutecznego zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa i jego kontroli, a także do oceny dynamiki społecznej.
Kontekst
W dniu 30 stycznia 2020 r. Komisja ogłosiła specjalne zaproszenie do wyrażenia zainteresowania w celu wsparcia badań naukowych nad wirusem COVID-19. Wstępny budżet na badania wynosił 10 mln euro, a środki pochodziły ze specjalnego funduszu na badania w sytuacjach nadzwyczajnych przewidzianego w programie „Horyzont 2020” w zakresie badań naukowych i innowacji. W ciągu bardzo krótkiego dwutygodniowego terminu Komisja otrzymała 91 wniosków. Niezależni eksperci w rekordowym czasie zakończyli ocenę wniosków. Ze względu na wysoką jakość otrzymanych wniosków Komisja uruchomiła dodatkowe fundusze w celu wsparcia większej liczby projektów. 4 marca Komisja powiadomiła wnioskodawców o wynikach.
Z programu „Horyzont 2020” przeznaczono również kwotę do 45 mln euro na wsparcie dodatkowych badań w ramach inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych (ILI), partnerstwa publiczno-prywatnego między Komisją a przemysłem farmaceutycznym. Oczekuje się, że sektor farmaceutyczny przeznaczy podobne środki, dzięki czemu całkowita inwestycja w ogłoszone 3 marca w przyspieszonym trybie zaproszenie do składania wniosków mogłaby sięgnąć 90 mln euro. Oznacza to, że łączna kwota przeznaczona na badania nad koronawirusem, uruchomiona w ramach programu „Horyzont 2020” i sektora farmaceutycznego za pośrednictwem inicjatywy ILI, może wynieść prawie 140 mln euro.
Kilka projektów finansowanych przez UE już pomaga w gotowości i reagowaniu na wybuch epidemii COVID-19: projekt European Virus Archive GLOBAL (EVAg), projekt PREPARE oraz działania Komisji w ramach światowej współpracy badawczej w zakresie gotowości na wypadek chorób zakaźnych (Global research collaboration for infectious disease preparedness, GloPID-R).
