Zgodnie ze sporządzanym co dwa lata sprawozdaniem Komisji Europejskiej w sprawie ogólnego systemu preferencji taryfowych, eksport do UE z 71 krajów korzystających z systemu GSP wzrósł do prawie 184 mld euro. Obejmuje to kwotę prawie 69 mld euro eksportu, w przypadku którego skorzystano z preferencji ustanowionych w ramach tego systemu.
Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Wiceprzewodniczący Komisji, Josep Borrell powiedział: – Handel jest jednym z kluczowych narzędzi, jakimi dysponuje UE, aby wspierać poprawę sytuacji na całym świecie w zakresie praw człowieka, praw pracowniczych i dobrych rządów, które są filarami zrównoważonego rozwoju. W ramach ogólnego systemu preferencji taryfowych UE wspieramy postępy i zrównoważony rozwój krajów rozwijających się także jeśli chodzi o działania w dziedzinie klimatu. Nasze preferencyjne taryfy handlowe pomagają wydźwignąć z ubóstwa tysiące ludzi, ograniczyć nierówności i pobudzić wzrost gospodarczy.”
Komisarz do spraw handlu Phil Hogan powiedział: – Dzięki naszym preferencjom handlowym UE importuje dwa razy więcej z krajów najsłabiej rozwiniętych, niż reszta świata. Ten flagowy system polityki handlowej UE przekłada się na miliony miejsc pracy w najuboższych krajach świata i stanowi zachętę do wdrażania międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka, praw pracowniczych, dobrych rządów i ochrony środowiska.
Ogólny system preferencji znosi cła przywozowe na eksport z krajów rozwijających się do UE. Poprzez tworzenie dodatkowych możliwości eksportowych pomaga on wielu krajom w walce z ubóstwem i tworzeniu miejsc pracy, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Najnowsze sprawozdanie pokazuje, że dzięki GSP kraje, takie jak Sri Lanka, Mongolia i Boliwia, skuteczniej radzą sobie z problemem pracy dzieci.
Strategia handlowa UE przyczynia się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ na całym świecie. Preferencje handlowe stanowią zachętę dla krajów beneficjentów do podejmowania dalszych kroków w kierunku skutecznego wdrażania międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka, praw pracowniczych, ochrony środowiska i dobrych rządów.
Nie brakuje wyzwań w 71 krajach korzystających z GSP, m.in. w dziedzinach takich jak ograniczenia ciążące na społeczeństwie obywatelskim, wolność mediów, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, prawa mniejszości, kara śmierci oraz wolność zrzeszania się. Niewystarczające postępy, m.in. w kilku największych krajach beneficjentach, doprowadziły do wzmocnienia przez UE monitorowania oraz zaangażowania, w szczególności w dziedzinie praw człowieka i praw pracowniczych. W przypadku Kambodży doprowadziło to do wszczęcia przez UE procedury czasowego wycofania preferencji ze względu na poważne i systematyczne naruszanie zasad podstawowych konwencji Narodów Zjednoczonych i Międzynarodowej Organizacji Pracy.
W sprawozdaniu zbadano, w jakim stopniu kraje korzystające z GSP wykorzystują ten systemu dla rozwoju. Przeanalizowano w nim również szereg nadrzędnych kwestii, takich jak swoboda działania społeczeństwa obywatelskiego, postępy w walce z pracą dzieci oraz kwestie związane z ochroną środowiskowa i dobrymi rządami. Przedstawiono także przykłady tego, w jaki sposób UE współpracuje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, takimi jak społeczeństwo obywatelskie, organizacje międzynarodowe – w szczególności organy monitorujące ONZ i Międzynarodowej Organizacji Pracy – oraz władze krajów korzystających z systemu, aby zwiększyć skuteczność GSP i jednocześnie zapewnić, by handel i wartości zawsze szły w parze.
Przemysł UE jest ważnym partnerem w urzeczywistnianiu zrównoważonego rozwoju poprzez inwestycje i produkcję w krajach systemu GSP, pozyskiwanie w nich surowców, a także zapewnianie przestrzegania przez nie międzynarodowych norm pracy i norm środowiskowych.
Kontekst
Do przedmiotowego, trzeciego już dwuletniego sprawozdania dołączono dziesięć wspólnych dokumentów roboczych służb Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych. W dziewięciu z tych dokumentów oceniono wyniki osiągnięte przez każdego z dziewięciu beneficjentów rozwiązania GSP+; w dziesiątym z nich dokonano oceny trzech krajów korzystających z systemu GSP (Bangladesz, Kambodża i Mjanma/Birma), w przypadku których UE rozpoczęła wzmożone działania w 2017 r., w szczególności bardziej intensywny dialog na temat kwestii związanych z prawami człowieka i prawami pracowniczymi.
Unijny system GSP składa się z trzech rozwiązań:
- Ogólne rozwiązanie dla krajów o niskim lub średnim niższym dochodzie, umożliwiające częściowe lub całkowite zniesienie należności celnych w przypadku dwóch trzecich pozycji taryfowych (15 beneficjentów);
- Szczególne rozwiązanie motywacyjne dotyczące zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów (GSP+). W ramach tego rozwiązania znosi się cła na te same pozycje taryfowe dla krajów o niskim lub średnim niższym dochodzie znajdujących się w trudnej sytuacji, które wdrażają 27 międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka, praw pracowniczych, ochrony środowiska i dobrych rządów (8 beneficjentów);
- EBA („wszystko oprócz broni”), które jest specjalnym rozwiązaniem dla krajów najsłabiej rozwiniętych, przyznającym im bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp do rynku UE dla wszystkich produktów z wyjątkiem broni i amunicji (48 beneficjentów).
