Jakie są czynniki sprawcze zajadów? Przyczyny tego rodzaju dolegliwości mogą wynikać z urazów mechanicznych, mieć związek z alergiami (np. alergią na nikiel, z którego często wykonane są np. sztućce), być efektem nagłego spadku odporności lub noszenia aparatu ortodontycznego czy też protez dentystycznych, które czasami podrażniają dziąsła. Jednak najczęściej przyczyną zajadów (tj. zapalenia kątów ust) są infekcje bakteryjne i grzybicze (zwłaszcza grzyby z gatunku Candida). Zajady mogą też być spowodowane niedoborami witaminowymi (m.in. witaminy B6, witaminy B12, a także kwasu foliowego oraz żelaza). Stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej także zwiększa ryzyko pojawienia się zapalenia kątów ust. Inna przyczyna zajadów to niewłaściwe wykonywanie zabiegów higienicznych w jamie ustnej (np. zbyt agresywne nitkowanie zębów).

Zajady mogą być również następstwem:

• cukrzycy,
• nawykowego oblizywania ust,
• obniżonej odporności,
• suchości w ustach,
• nadmiernego ślinienia się,
• stosowania niektórych leków (np. izotretynoiny).

Zajady – przyczyny i objawy

Znając przyczyny zajadów, warto omówić to, w jaki sposób się objawiają. Zapalenie kątów ust manifestuje się w postaci przerwania ciągłości przesuszonej skóry i powstania owrzodzeń wypełnionych płynem surowiczym, które przeistaczają się w bolesne, długo gojące się nadżerki. Warto podkreślić, że owy stan zapalny rozwija się jedynie w kącikach ust. Nieleczone zajady skutkują pojawieniem się strupów, a na późniejszym etapie blizn, dlatego ważne jest szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia oraz prawidłowa, profesjonalna diagnoza (zdarza się, że zajady są mylone przez pacjentów z opryszczką).

Kto jest najbardziej narażony na wystąpienie zajadów?

Zajady (inaczej kątowe zapalenie warg) pojawiają się dosyć często u niemowląt i małych dzieci (ma to związek ze ślinieniem się, np. w związku z wyrzynającymi się zębami, ssaniem palca lub smoczka), a także osób, które noszą protezy lub aparaty ortodontyczne. Pacjentami predysponowanymi do wystąpienia tej kłopotliwej dolegliwości w postaci zajadów są też kobiety, u których często występują niedobory żelaza oraz witamin z grupy B.

Skuteczne sposoby walki z zajadami

Jak leczyć zajady? Przyczyna ma wpływ na wybór terapii. W zależności od czynnika sprawczego, stosuje się preparaty przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. W przypadku podłoża alergicznego, należy unikać kontaktu z czynnikiem drażniącym. Jeśli przyczyną zajadów jest nieodpowiednia, uboga dieta i wynikające z niej niedobory witaminowe, warto skonsultować się z dietetykiem, który pomoże ułożyć zbilansowany, pełnowartościowy jadłospis. Należy również zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej, pozbyć się szkodliwych nawyków, takich jak oblizywanie ust oraz zadbać o ogólną odporność organizmu. Wśród domowych sposobów na zajady, ulgę może przynieść stosowany miejscowo miód, aloes oraz oliwa z oliwek.

Bez wątpienia już po wystąpieniu pierwszych objawów należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.

opracowanie: Leszek Niedaleki