Komisja Europejska opublikowała zalecenia grupy ekspertów – strategicznego forum ds. ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania – w celu zwiększenia konkurencyjności i wiodącej roli Europy w sześciu strategicznych i przyszłościowych sektorach przemysłu: podłączone do sieci i czyste ekologicznie pojazdy autonomiczne, technologie i systemy wodorowe, inteligentna opieka zdrowotna, przemysłowy internet rzeczy, gospodarka niskoemisyjna oraz cyberbezpieczeństwo.
Komisarz Elżbieta Bieńkowska, odpowiedzialna za sprawy rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP, powiedziała: – Nasz jednolity rynek, jeden z największych rynków świata, to wyjątkowa szansa konkurowania na skalę światową dla naszego przemysłu. Aby jak najlepiej wykorzystać jego potencjał, musimy wspólnie inwestować w to, co pozwoli nam się utrzymać w czołówce rozwoju technologicznego. Poczyniliśmy postępy w obszarach takich jak baterie, recykling tworzyw sztucznych czy obliczenia wielkiej skali. Stać nas jednak na więcej. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuję zalecenia grupy ekspertów dotyczące sześciu dodatkowych strategicznych łańcuchów wartości, na których powinna się skoncentrować europejska polityka przemysłowa.
Ważne projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania obejmują innowacyjne projekty badawcze, które często wiążą się ze znaczącym ryzykiem i wymagają wspólnych, dobrze skoordynowanych wysiłków oraz transgranicznych inwestycji organów publicznych i przedsiębiorstw przemysłowych z kilku państw członkowskich. Inwestując wspólnie w europejskie atuty i zasoby przemysłowe, Unia Europejska może stworzyć miejsca pracy i stymulować wzrost gospodarczy w sektorach i regionach oraz zwiększyć rolę UE na arenie międzynarodowej.
Oprócz zaleceń dla każdego z łańcuchów wartości, w sprawozdaniu wskazano również horyzontalne działania wspomagające:
- połączenie zasobów publicznych i prywatnych na szczeblu unijnym, krajowym i regionalnym – UE powinna koordynować te wspólne inwestycje, skupiając się przede wszystkim na wdrażaniu i komercjalizacji nowych technologii;
- pogłębienie i integracja jednolitego rynku za pomocą regulacji i nowych standardów;
- identyfikacja i grupowanie oraz rozwijanie potrzebnych umiejętności we wszystkich łańcuchach wartości;
- zwiększenie dynamiki systemów innowacji w Europie z naciskiem na mocne strony regionów i partnerstwa publiczno-prywatne;
- ustanowienie procesu zarządzania w celu monitorowania zmian technologicznych i przemysłowych, identyfikacja powstających strategicznych łańcuchów wartości oraz ocena postępów prac nad tymi łańcuchami wartości.
Sprawozdanie stanowi część starań Komisji Jean-Claude’a Junckera na rzecz wzmocnienia bazy przemysłowej Europy. Będzie ono również stanowić podstawę dla dalszych prac Komisji nad nową długoterminową strategią na rzecz przyszłości przemysłu europejskiego.
Kontekst
Przemysł europejski jest silny i zachował wiodącą pozycję na świecie w wielu sektorach, takich jak sektor motoryzacyjny, chemiczny, farmaceutyczny, maszynowy, lotniczy i kosmiczny. Od 2013 r. europejski przemysł stworzył 1,7 mln miejsc pracy i odpowiada za ponad dwie trzecie europejskiego eksportu.
W zmieniającym się świecie przemysł europejski musi jednak stale dostosowywać się, aby utrzymać się na tej pozycji. Strategie realizowane przez Komisję zapewniają sprzyjające warunki dla rozwoju przemysłu europejskiego. Dzięki temu przemysł może tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy na silnym i sprawiedliwym jednolitym rynku, pobudzać konkurencyjność w Europie, wspierać inwestycje i innowacje – na przykład w dziedzinie czystych technologii – oraz wspierać regiony i pracowników narażonych na negatywne skutki zmian w przemyśle.
W marcu 2018 r. Komisja powołała strategiczne forum ds. ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania zapowiedziane w odnowionej strategii dotyczącej polityki przemysłowej UE w 2017 r. Prace nad strategicznym forum stanowią rozwinięcie i uzupełnienie nowej wizji bardziej sprzyjającej włączeniu społecznemu, zrównoważonej i konkurencyjnej transformacji przemysłu europejskiego do 2030 r., przedstawionej przez grupę ekspertów przemysłowego forum wysokiego szczebla w czerwcu 2019 r. Zalecenia strategicznego forum zostaną również uwzględnione w wizji nowej polityki przemysłowej Komisji, zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 22 marca 2019 r.
Komisja w pełni wspiera państwa członkowskie i ich przedsiębiorstwa, które łączą się w celu umożliwienia transgranicznych inwestycji na dużą skalę o pozytywnym efekcie mnożnikowym w całej Europie.
UE wprowadziła elastyczne zasady pomocy państwa w celu ułatwienia projektów IPCEI. W grudniu 2018 r., na podstawie ram IPCEI dotyczących pomocy państwa, Komisja zatwierdziła inwestycje publiczne w wysokości 1,75 mld euro, które doprowadzą do uruchomienia dodatkowych inwestycji sektora prywatnego o wartości 6 mld euro przeznaczonych na badania naukowe i innowacje w dziedzinie mikroelektroniki. Cztery kraje europejskie – Francja, Niemcy, Włochy i Wielka Brytania – oraz około 30 przedsiębiorstw i instytucji badawczych połączy siły, aby wspierać badania naukowe i innowacje przyczyniające się do rozwoju tej kluczowej technologii. Jest to pierwszy projekt z zakresu badań naukowych i innowacji, który został zatwierdzony na podstawie szczególnych, prostszych zasad pomocy państwa obowiązujących w odniesieniu do projektów o strategicznym znaczeniu dla Europy. Dokonuje się również ważnych wspólnych wysiłków i inwestycji w zakresie obliczeń wielkiej skali oraz baterii.
