Wieści z Unii: Ściślejsza współpraca strefy euro

W oparciu o wizję przedstawioną w sprawozdaniu pięciu przewodniczących z czerwca 2015 r., komunikacie Komisji w sprawie pogłębienia unii gospodarczej i walutowej z 12 czerwca 2019 r. oraz wytycznych ze szczytu strefy euro z 21 czerwca 2019 r. Komisja Europejska proponuje ramy zarządzania dla instrumentu budżetowego na rzecz konwergencji i konkurencyjności. Instrument ten będzie pomagać państwom członkowskim strefy euro i innym uczestniczącym państwom członkowskim w zwiększaniu odporności ich gospodarek i odporności strefy euro poprzez wspieranie ukierunkowanych reform i inwestycji.

Eurogrupa określiła już główne elementy instrumentu budżetowego na rzecz konwergencji i konkurencyjności. Komisja przedstawia wniosek dotyczący organizacji zarządzania instrumentem: określono w nim ramy dotyczące strategicznych kierunków reform i inwestycji, które ma wspierać nowy instrument budżetowy zgodnie z ogólnymi ramami koordynacji polityki gospodarczej UE (europejski semestr) i innymi instrumentami polityki UE.

Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis, odpowiedzialny za euro i dialog społeczny, a także za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych, powiedział: – Wzmacnianie europejskiej unii gospodarczej i walutowej stanowi główny element mojej pracy w ramach obecnej Komisji. Dziś chcemy zapewnić, że dysponujemy wszystkimi elementami umożliwiającymi pomyślne i terminowe osiągnięcie porozumienia w sprawie instrumentu budżetowego na rzecz konwergencji i konkurencyjności przez współprawodawców UE. Wspieranie spójnych pakietów reform i inwestycji przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności, wzmocnienia odporności i poprawy konwergencji, co ostatecznie doprowadzi do lepiej prosperującej i silniejszej Europy.

Günther H. Oettinger , komisarz europejski odpowiedzialny za budżet i zasoby ludzkie, stwierdził: – Budżet UE będzie w przyszłości zapewniać wsparcie finansowe na rzecz połączonych reform strukturalnych i inwestycji proponowanych przez państwa członkowskie strefy euro. Zwiększy to skuteczność wydatków UE i będzie wspierać konwergencję i konkurencyjność w strefie euro. Nasz wniosek ustanawia ramy zarządzania tym nowym instrumentem. Jest to istotna innowacja dla strefy euro.

Zgodnie z wnioskiem Rada, po przeprowadzeniu dyskusji w ramach Eurogrupy, będzie co roku wyznaczać strategiczne kierunki reform i priorytety inwestycyjne dla całej strefy euro. Następnie Rada przyjmie również zalecenie zawierające wytyczne dla poszczególnych krajów, skierowane do każdego państwa członkowskiego należącego do strefy euro, dotyczące reform i inwestycji, które mają być wspierane w ramach tego instrumentu.

Oba te działania zostaną w pełni uwzględnione w etapach i wytycznych przewidzianych w ramach europejskiego semestru i będą z nimi zgodne. Wdrożenie instrumentu zostanie dostosowane do harmonogramu semestru. Będzie on również spójny z innymi politykami inwestycyjnymi, takimi jak fundusze polityki spójności UE, instrument „Łącząc Europę” i InvestEU, oraz zapewni synergię z nimi.

Państwa członkowskie spoza strefy euro uczestniczące w mechanizmie kursowym II będą mogły dobrowolnie uczestniczyć w tym instrumencie budżetowym. W tym celu należy opracować odpowiednie rozwiązania zgodne z dzisiejszym wnioskiem.

W szczególności nowe ramy umożliwią państwom członkowskim strefy euro:

• wyznaczanie strategicznych kierunków reform i priorytetów inwestycyjnych w strefie euro (w ramach zalecenia dla strefy euro);
• określanie wytycznych dla poszczególnych krajów w odniesieniu do celów reform i inwestycji , które będą przyjmowane równolegle z zaleceniami dla poszczególnych krajów;
• otrzymywanie informacji od Komisji na temat tego, w jaki sposób państwa członkowskie należące do strefy euro podjęły działania następcze w odniesieniu do poprzednich kierunków strategicznych .

Instrument budżetowy na rzecz konwergencji i konkurencyjności zostanie utworzony w kontekście wniosku dotyczącego Programu wspierania reform. Planuje się, że instrument budżetowy będzie częścią budżetu Unii, a jego wielkość zostanie określona w kontekście negocjacji w sprawie następnego długoterminowego budżetu UE na lata 2021–2027.

Kontekst

Wniosek Komisji dotyczący Programu wspierania reform z maja 2018 r. stanowił podstawę do dyskusji na temat instrumentu budżetowego na rzecz konwergencji i konkurencyjności strefy euro. Instrument ten, zakotwiczony w budżecie UE, będzie zapewniał wsparcie dla państw członkowskich strefy euro w realizacji ukierunkowanych pakietów reform i inwestycji.

Na szczycie państw strefy euro 14 grudnia 2018 r. szefowie państw lub rządów upoważnili Eurogrupę do prac nad koncepcją, zasadami wdrażania i harmonogramem instrumentu budżetowego na rzecz konwergencji i konkurencyjności strefy euro. Instrument ten ma stanowić część budżetu Unii i zostać utworzony poprzez zmianę, w razie potrzeby, wniosku ustawodawczego Komisji dotyczącego Programu wspierania reform. Podczas szczytu państw strefy euro wskazano również, że instrument ten powinien podlegać kryteriom i wskazówkom strategicznym płynącym ze strony państw członkowskich należących do strefy euro.

W oparciu o główne elementy uzgodnione w podstawowych ustaleniach Eurogrupy i zatwierdzone podczas czerwcowego szczytu strefy euro celem budżetowego instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności będzie wspieranie połączonych reform strukturalnych i inwestycji w państwach członkowskich strefy euro, aby zwiększyć potencjalny wzrost gospodarczy oraz wzmocnić odporność i zdolności dostosowawcze gospodarek strefy euro. Będzie on uzupełnieniem istniejących funduszy UE.

Jak określono w podstawowych ustaleniach, państwa członkowskie strefy euro będą przedkładać, na zasadzie dobrowolności, należycie uzasadnione i spójne propozycje pakietów reform i inwestycji, które zostaną ocenione przez Komisję na podstawie przejrzystych kryteriów. Wsparcie finansowe byłoby udostępniane w transzach i uzależnione od osiągania uzgodnionych celów pośrednich. Państwa członkowskie strefy euro w Radzie, na forum Eurogrupy i podczas szczytu państw strefy euro wyznaczałyby strategiczne kierunki i wytyczne jako część zalecenia Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro.