Wśród wielu mitów, które narosły wokół pracy psychiatrów jest też taki, według którego psychoterapia jest procedurą leczniczą. Oczywiście – może nią być, co wyraźnie sugeruje człon „terapia” zawarty w tym słowie, ale nie wszystko, z czym walczą psychoterapeuci, spełnia w ogóle znamiona choroby.
Zrozumieć psychoterapię
Psychoterapia to procedura, która może być zastosowana w różnym celu. Poza najbardziej oczywistym, a więc na przykład jako wspomagająca lub podstawowa metoda choćby walki z uzależnieniami, psychoterapia może stać się narzędziem samopoznania lub samodoskonalenia. Wiele osób unosi w tym momencie brwi ze zdziwienia, bo kto korzysta z pomocy terapeuty, jeśli nie jest chory? Warto więc uświadomić sobie, że nie każde zachowanie, które utrudnia życie, jest chorobą. Nie są nią na przykład niektóre nawyki, chorobą nie jest też niechęć do spotkań towarzyskich albo nieumiejętność podejmowania decyzji.
Cele psychoterapii
Skoro psychoterapia nie musi „leczyć” w klasycznym rozumieniu tego słowa, to po co jeszcze się ją stosuje? Jak podają doświadczeni psychiatrzy i terapeuci, psychoterapia może spełniać kilka innych zadań:
•pomoc w zrozumieniu działania psychiki pacjenta: czasem każdy z nas podejmuje decyzje, których sam nie rozumie, ale kiedy dzieje się tak zbyt często i ma to poważne następstwa, warto dowiedzieć się, dlaczego tak jest;
•wpływanie na poprawę relacji z innymi: zrozumienie zasad rządzących kontaktami międzyludzkimi to w istocie nauka psychologii. Trzeba znać siebie i innych, żeby lepiej funkcjonować w swoich rolach społecznych;
•pomoc w zrozumieniu cierpienia: większość z nas umie wskazać zdarzenie będące źródłem psychicznego obciążenia, ale to często za mało, aby uporać się z problemem. Ten tkwi w psychice, której lepsze zrozumienie może wpłynąć na poprawę jakości życia;
•wsparcie w zmianie nawyków i budowaniu silnej konstrukcji psychicznej: psychoterapeuta jest przewodnikiem i doradcą, który podpowiada, jak zmienić to, co w nas samych jest irytujące lub wręcz szkodliwe.
Nie leczenie, tylko edukacja
Bardzo często warto właśnie tak przedstawiać psychoterapię: nie jako proces leczenia, ale jako proces nauki. W czasie sesji psychoterapeutycznych przede wszystkim pacjent musi poznać i zrozumieć siebie. W dobie silnego komercjalizmu, w którym naprawdę łatwo stracić kontrolę nad własnymi wyborami, to duże wyzwanie, któremu niełatwo sprostać w pojedynkę. Psychoterapia jest sposobem na to, aby nauczyć się panować nad swoim życiem, a przynajmniej je zrozumieć – często samo poznanie innej, fachowej opinii, już wnosi wiele dobrego. Jest to też nierzadko działanie profilaktyczne w zakresie zdrowia psychicznego. Równowagę wewnętrzną bowiem łatwo dziś utracić, ale odzyskać – bardzo trudno. Psychoterapia może więc być wczesnym środkiem reagowania na zagrożenie. Warto zapisać się na nią, zanim rozwinie się dysfunkcja, która będzie wymagała typowo terapeutycznego podejścia i zastosowania innych metod.
materiał: partnera wydawniczego
opracowanie: Leszek Niedaleki