19 października w Lesie Hały przy symbolicznym kamieniu odbyła się uroczystość upamiętniająca Ofiary Holocaustu. W tym roku obchodziliśmy 75. rocznicę zamordowania przez Niemców około 2 000 tysięcy Żydów z Łomaz i okolic. Na obchody przybyli: biskup pomocniczy Archidiecezji Lubelskiej Jego Ekscelencja Ksiądz Mieczysław Cisło – przez 10 lat pełniący funkcję Przewodniczącego Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem, Michael Schudrich – Naczelny Rabin Polski,
Dawid Drabik – Zastępca Dyrektora Biura Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Kancelarii Prezydenta RP, Jerzy Czyżewski – Wójt Gminy Łomazy, Zbigniew Niziński – Prezes Fundacji „Pamięć Która Trwa”, Andrzej Ognik – Wikariusz Parafii Rzymskokatolickiej w Łomazach, Bogumiła Wińska – Dyrektor Zespołu Szkół w Łomazach, Ryszard Bielecki – Dyrektor GOK Łomazy, Agata Chwalewska – Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej, Cezary Nowogrodzki – Prezes Stowarzyszenia Tłoka, Mieczysław Trochimiuk – świadek historii, opiekun tego miejsca i autor rzeźb, 80-osobowa delegacja młodzieży z Izraela wraz z opiekunami, młodzież szkolna z Zespołu Szkół w Łomazach wraz z nauczycielami oraz okoliczni mieszkańcy.
Uroczystości rozpoczął Zbigniew Niziński, który stwierdził, że wydarzyło się niewyobrażalne okrucieństwo hitlerowskich oprawców przy współudziale ukraińskich pomocników. Strasznej woli oprawców przeciwstawia się pamięć. Na zakończenie swojej wypowiedzi powiedział: „Tyle po nas zostaje, ile dobra uczyniliśmy innym”.
Wójt Gminy Łomazy Jerzy Czyżewski przywitał wszystkich przybyłych i przestawił historię Żydów w Łomazach w okresie ostatnich stuleci nawiązując do tragicznych wydarzeń z 1942 roku. Podziękował wszystkim obecnym za przybycie oraz udział w tej rocznicy.
Biskup Mieczysław Cisło powiedział zebranym, że historia jest nauczycielką życia. Takie miejsca, jak to, daje nam współczesnym lekcję i uświadamia jak cienka linia dzieli od bestialstwa. Zdaniem Dawida Drabika słowa często pozostają niewystarczające, aby oddać bezmiar dokonanego barbarzyństwa.
Wspomniał, że Prezydent Andrzej Duda, w odniesieniu do tych sytuacji używa stwierdzenia Rzeczypospolita Przyjaciół, jako państwa otwartego w którym Żydzi jako współobywatele mogli egzystować.
Do słów nawiązał też świadek wydarzeń pan Mieczysław Trochimiuk, który na zadane przez samego siebie pytanie: „Co ja, jako 6-letni chłopiec, mogłem wówczas zrobić?” odpowiada: „Co mogę zrobić teraz?”. Odpowiada także czynem opiekując się tym miejscem.
Po przemówieniach, duchowni poprowadzili modlitwy za ofiary sierpnia 1942 roku.
Młodzież Zespołu Szkół w Łomazach, przygotowana przez Panią Dyrektor Bogumiłę Wińską, zaprezentowała krótką część artystyczną, którą zakończył śpiew chóru KANON pod kierunkiem Pana Grzegorza Kulickiego. Zgromadzeni oddali hołd pomordowanym.
Przy tablicy i grobie pomordowanych złożono wieńce i zapalono znicze. Po zakończonych uroczystościach młodzież udała się na poczęstunek przygotowany w Zespole Szkół w Łomazach.
materiał: Łomazy gmina
tekst i zdjęcia: Agnieszka Horaczyńska UG Łomazy
opracowanie: Gwalbert Krzewicki
