Pokolenie Z a ekologia – „Zetki” chcą pracować w zielonych firmach. Raport Polskiej Zielonej Sieci

W JAKICH FIRMACH CHCE PRACOWAĆ MŁODE POKOLENIE?

O pokoleniu Z często mówi się, że jest to pierwsza generacja, która przywiązuje tak dużą uwagę do równowagi między życiem osobistym a życiem zawodowym. Praca jest dla nich istotnym elementem samorozwoju i środkiem służącym realizacji celów osobistych –  a jeśli nie spełnia tych funkcji, lepiej ją zmienić. Taka postawa wymusza zmianę podejścia pracodawców. Ci, jeśli chcą przyciągnąć do firmy młodych i zdolnych specjalistów, muszą stworzyć dla nich atrakcyjne warunki pracy. Przez te rozumie się już nie tylko tradycyjnie umowę o pracę, dobre wynagrodzenie i benefity, ale też narzędzia do podnoszenia kwalifikacji, profesjonalne doradztwo zawodowe, które pomoże młodym zrozumieć samych siebie i obrać ścieżkę, którą chcą podążać, a także przyjazną kulturę pracy i wspieranie określonych wartości.

– „Zetka”, podejmując współpracę z danym pracodawcą, zadaje sobie pytanie: „Czy dzięki temu zatrudnieniu jestem w stanie się utrzymać, rozwijać, a przy tym mieć czas dla siebie i dla swoich bliskich? Czas na realizację swoich pasji i celów osobistych?”. Jeśli organizacja będzie oferowała szkolenia zawodowe, które są atrakcyjne pod kątem rynku pracy, to dziś dla „Zetki” może mieć to decydujący wpływ na podjęcie ostatecznej decyzji – zauważa Justyna Szczepanik,  Koordynatorka EIT Climate-KIC Uniwersytetu Warszawskiego.

Reprezentanci pokolenia Z oczekują, że pracodawca będzie podzielał ich system wartości, wykazywał zrozumienie dla ich priorytetów życiowych, a także wspierał ich w działalności pozazawodowej. Dziś to zadaniem pracodawcy ma być określenie potencjału młodego człowieka i udzielenie mu pomocy w wytyczeniu indywidualnej ścieżki rozwoju. Oczekuje się, że pracodawca dostarczy pracownikowi narzędzi, które pozwolą mu na ciągły rozwój i podnoszenie kwalifikacji. 

Warto zauważyć, że nie jest to nic nowego – do umożliwienia podnoszenia kwalifikacji osób zatrudnionych zobowiązuje pracodawców Kodeks pracy:

Kodeks pracy, art. 94:

 Młode pokolenie nie chce, by był to jedynie martwy zapis i nie zadowala się np. okazjonalnym i oderwanym od realiów branżowych szkoleniem „dla wszystkich i o wszystkim”. Rozwój ma być realny i skrojony na miarę, w przeciwnym razie młody człowiek poszuka innej pracy.

O tym, że przedstawiciele pokolenia Z są otwarci na doskonalenie umiejętności, świadczą wyniki raportu „Pokolenie Z a zielone umiejętności” przygotowanego przez Justynę Szczepanik dla Polskiej Zielonej Sieci. Wynika z niego, że 79% przedstawicieli pokolenia Z jest gotowych do skorzystania ze szkoleń zawodowych w zakresie upskillingu (podnoszenia kwalifikacji). Co więcej, aż 54% zgodziłoby się na zmianę stanowiska, nawet jeśli to związane byłoby z koniecznością przekwalifikowania się. Młodzi stawiają jednak pewien warunek – to pracodawca musi zapewnić niezbędne szkolenia w zakresie zielonych umiejętności. 

Pracodawca chcący pozyskać do swojego zespołu przedstawicieli Pokolenia Z, musi postarać się i utorować im ścieżkę rozwoju. Aż 60% „Zetek” przyznaje, że oczekuje jasnego wskazania przez pracodawcę umiejętności, jakie powinni oni opanować. To firma ma zorganizować szkolenia i przejąć inicjatywę w kwestiach merytorycznych.

Czytaj także: Coming out w polskiej firmie – czy warto? Jak go dokonać?

Zielone Kompetencje – Zapotrzebowanie Dziś i Jutro

Pojęcie zielonych kompetencji odbija się coraz szerszym echem w debatach na temat zmian klimatycznych i ochrony środowiska, transformacji gospodarczej, ESG i rynku pracy. Czym są zielone kompetencje? Wśród tychże wymienia się świadomość dotyczącą tego, jaki wpływ na środowisko i klimat ma działalność człowieka, w szczególności zorganizowana i korporacyjna, wiedza na temat tego, jak wspierać równowagę środowiskową i redukować negatywny wpływ na środowisko. Pod sformułowaniem zielonych kompetencji kryją się również zielone umiejętności, czyli umiejętności o charakterze zawodowym, które są niezbędne do przeprowadzenia zielonej transformacji. 

Komisja Europejska przygotowała przewodnik pt. GreenComp. Europejskie ramy kompetencji w zakresie
zrównoważonego rozwoju, który pomaga zgłębić zagadnienie zielonych kompetencji na rynku pracy. Wyróżniono 12 zielonych kompetencji (GreenComp) realizowanych w różnych obszarach związanych ze zrównoważonym rozwojem podmiotów gospodarczych.

Zrównoważony rozwój i związane z nimi zielone kompetencje:¹

W perspektywie najbliższych lat popyt na zielone kompetencje i przedstawicieli tzw. „zielonych kołnierzyków”, gwałtownie wzrośnie. Prognozuje się zwiększone zapotrzebowanie na osoby posiadające wiedzę nie tylko z zakresu ochrony środowiska, ale i znajomości regulacji prawnych, w tym regulacji UE, umiejętności raportowania ESG czy planowania działań proekologicznych. Z raportu „Pokolenie Z a zielone umiejętności” wynika także, że w niektórych branżach już dziś można zaobserwować niedobór wykwalifikowanych pracowników.

Największy deficyt specjalistów odnotowuje się w sektorze czystej energii, w którym brakuje przede wszystkich instalatorów i techników. Na rynku pracy za mało jest także kandydatów mogących objąć stanowiska związane z zarządzaniem energią czy audytorów energetycznych.

Pokolenie za Zielone Kompetencje w Teorii I Praktyce

Z raportu „Pokolenie Z a zielone umiejętności” wynika, że zdecydowana większość młodych ocenia swoją świadomość klimatyczną bardzo dobrze. Przejawiają oni duże zainteresowanie tematem, a co czwartą „Zetkę” przerażają skutki zmiany klimatu.

Jednak choć wielu przedstawicieli Pokolenia Z deklaruje zainteresowanie kwestiami klimatycznymi i środowiskowymi, to aż 73 proc. ankietowanych nie wie, czym są zielone umiejętności. W związku z tym, „Zetki” nie posiadają również wiedzy dotyczącej tego, w jaki sposób mogą je rozwijać. Jednocześnie tylko 21 proc. badanych przyznało, że jest w stanie podjąć pracę w obszarze związanym z ochroną środowiska. Na podstawie tego można stwierdzić, że otwartość i wrażliwość młodych na kwestie środowiskowe niekoniecznie przekłada się na inicjatywę w podnoszeniu zielonych kompetencji, ani też na ich wybory zawodowe.

Czytaj także: Kreatywność a AI. Czy pracownicy branż kreatywnych mogą wkrótce stracić pracę?

Rynek Pracy w Stylu EKO A Demografia

Tymczasem na osoby posiadające tzw. zielone umiejętności już teraz zapotrzebowanie jest duże i prawdopodobnie będzie rosnąć. Jak wynika z raportu Konfederacji Lewiatan w Polsce do 2030 roku ma powstać aż 300 tysięcy nowych miejsc pracy dla osób mogących pochwalić się zielonymi umiejętnościami. Nawet przy otwartości młodego pokolenia na zagadnienia środowiskowe, sytuację na rynku pracy dodatkowo komplikują zmiany demograficzne, w tym starzejące się społeczeństwo, utrzymująca się niska dzietność i niewymienialność pokoleniowa w Polsce.

Dlaczego ma to znaczenie dla zielonych branż i zagadnień takich jak odpowiedzialność ekologiczna i społeczna pracodawców? Starsze pokolenia statystycznie są mniej świadome ekologicznie i mają mniejsze umiejętności związane ze zrównoważonym rozwojem. Pociągiem zmian mają być młodzi, jednak tych jest po prostu za mało na rynku pracy.

– Młode osoby wchodzą za wolno na rynek pracy. Mamy starzejące się społeczeństwo, a co za tym idzie – mamy coraz mniej osób, które są w wieku produkcyjnym. Już za chwilę większą część kadry pracowniczej będą stanowiły osoby, które mają stary system kształcenia za sobą i w tym momencie mogą rozwijać zielone kompetencje jedynie poprzez udział w kursach czy szkoleniach, które zorganizuje pracodawca lub które zostaną sfinansowane ze środków unijnych – mówi Justyna Szczepanik. – Znacznie mniejszą część kandydatów na rynku pracy będą stanowiły osoby z młodego pokolenia. Przed nami era rywalizacji i polowania na prawdziwe talenty z zielonymi umiejętnościami. Im lepsze warunki będzie mogła zagwarantować dana firma, tym większe szanse będzie miała na pozyskanie pracownika, który będzie wyżej wykwalifikowany – dodaje.

Pokolenie Z Kontra Ekologiczny Pracodawca – Jak Pozyskać Zielony Talent Do FIRMY?

Jak przyciągnąć do swojej firmy młodego specjalistę?

– W pierwszej kolejności warto informować o transparentnych warunkach zatrudnienia. Dla „Zetek” bardzo istotne są również czynniki pozafinansowe, czyli różnego rodzaju benefity. Wśród nich możemy wymienić chociażby elastyczne godziny pracy czy dodatkowe dni wolne. Jest to taki podstawowy pakiet socjalny, który jest dla młodych bardzo atrakcyjny. W ostatnim czasie „Zetki” przywiązują również coraz większą wagę do komfortu psychicznego w miejscu pracy. Zwracają uwagę na to, czy pracodawca zapewnia prywatną opiekę medyczną, a w jej ramach również opiekę psychologiczną. Pierwszym i podstawowym aspektem są więc szeroko pojęte warunki pracy – mówi Justyna Szczepanik.

– Drugi aspekt, na który zwracają uwagę osoby z Pokolenia Z, to opinia o firmie i to, w jaki sposób „Zetka”, która wyznaje konkretne wartości, może się identyfikować z tym miejscem. Co jednak ważne, „Zetki” nie oczekują, że będą miały wpływ na politykę firmy. One oczekują, że firma będzie zmieniać się według wartości, które wyznaje, a wartości te będą kompatybilne z wyznawanym przez nie światopoglądem. Badaczka zwraca uwagę na jeszcze jedną ważną kwestię – pracodawcy, którym zależy na młodym pokoleniu, powinni informować „Zetki” o tym, jakie mają podejście do kwestii równościowych czy jakie mają podejście do wprowadzania różnego rodzaju działań proekologicznych i proklimatycznych. – Te działania nie mogą być jednak pozorowane – „Zetki” są na to bardzo wyczulone i bez problemu potrafią to rozpoznać – dodaje Justyna Szczepanik. 

Młodzi cenią sobie wolność i niezależność. W przestrzeni zawodowej to właśnie oni coraz częściej stawiają warunki i mają duże oczekiwania wobec pracodawcy. Deklarują zainteresowanie tematami związanymi z ochroną klimatu i widzą realne problemy, jednocześnie nie posiadając zbyt szerokiej wiedzy na ten temat. Brak wiedzy teoretycznej nie przeszkadza im jednak w praktykowaniu proekologicznych postaw – w tej kwestii „Zetki” działają bardzo intuicyjnie. 

Czytaj także: Praca po studiach – studia, które dają szansę na pracę

Pokolenie za Ekologia – Najczęściej Zadawane Pytania:

– Czy polityka ekologiczna firmy ma znaczenie przy wyborze zatrudnienia?

Raport dla Polskiej Zielonej Sieci pokazuje, że młode osoby z pokolenia Z chętniej wybierają firmy, które promują bliskie im wartości. Duże znaczenie ma między innymi stosunek do ekologii i zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa.

– Jak przyciągnąć do swojej firmy młodych, wykwalifikowanych specjalistów?

Badania pokazują, że młode osoby zwracają uwagę na warunki zatrudnienia, szczególnie w aspekcie możliwości zachowania równowagi między życiem zawodowym i prywatnym (praca zdalna, elastyczne godziny pracy). Ogromne znaczenie w ocenie pracodawcy ma także to, czy możliwe rozwój kompetencji np. poprzez ciekawe szkolenia.

materiał: praca.pl
tekst i zdjęcia: Dawid Augustyniak praca.pl
opracowanie: Gwalbert Krzewicki