Zespół pałacowo – parkowy Radziwiłłów w Białej Podlaskiej wciąż skrywa wiele nieodkrytych ciekawostek. Obecność przez kilka wieków tak znaczącego rodu pozostawiła po sobie wiele historii, które po tylu latach wciąż odkrywamy w postaci znalezisk i odkryć w czasie m.in. prowadzonych w zespole prac rewitalizacyjnych. Ostatnią sensacją, było odkrycie podczas remontu kaplicy zamkowej prawdopodobnego miejsca ukrycia relikwii św. Jozafata Kuncewicza.
– w 1623 roku Jozafat został przez fanatyków prawosławnych zamordowany w Witebsku a jego ciało zostało wrzucone do Dźwiny. Unici nocą wydobyli ciało Kuncewicza i przewieźli je do Połocka. Tu jednak trumna ze szczątkami nie mogła zostać, ponieważ istniało ogromne niebezpieczeństwo, że fanatycy prawosławni wedrą się tutejszego klasztoru i zniszczą szczątki. Wtedy zdecydowano o przeniesieniu szczątków błogosławionego Kuncewicza do Supraśla i tam przez kilka lat ta trumna była przechowywana – tłumaczy Jerzy Flisiński, historyk i regionalista.
W Supraślu jednak szczątki również długo nie były. Obawiano się bowiem, że bliskość granicy rosyjskiej podnosi ryzyko zniszczenia relikwii. Dominikanie odpowiedzialni za relikwie, zdecydowali zwrócić się o pomoc do Radziwiłłów, aby ci ukryli relikwie w ówczesnej Białej Radziwiłłowskiej. Szczątki sprowadzone zostały do Białej w 1706 roku i umieszczone w kaplicy zamkowej. – Trumna nie była ukryta, stała na rodzaju katafalku a w wieku było takie okienko, można było zajrzeć i te szczątki zobaczyć – mówi dalej Jerzy Flisiński.
Z prywatnej kaplicy zamkowej Radziwiłłów, relikwie zostały przeniesione do specjalnie zbudowanej dla niej świątyni unickiej Bazylianów przy ul. Brzeskiej. Tam były aż do czasów powstania styczniowego ściągając rzeszę pielgrzymów. Po powstaniu w wyniku represji, zakon Bazylianów zlikwidowano i znów pojawiło się ryzyko zniszczenia cennych relikwii. Wówczas możliwe, że wróciły one do kaplicy zamkowej Radziwiłłów i zostały schowane pod posadzką. Odkryty wkop mógłby taką hipotezę potwierdzać. – Jest to tylko moje domniemanie, bo dokumentów nie ma, że z powrotem trumna ze zwłokami wróciła tutaj i szybko ją tu ukryto na krótki okres czas, bo niespełna roku. Zdjęto posadzkę, wykopano dół i schowano w nim trumnę z relikwiami. Jest to wysoce prawdopodobne – tłumaczy regionalista.
Z Białej Podlaskiej relikwie trafiły znowu na krótki okres czasu, tym razem do Wiednia, a stamtąd do bazyliki świętego Piotra w Rzymie, gdzie znajdują się do dziś.
– Uzgodniliśmy wspólnie z księdzem dziekanem Dekanatu Północnego panem Danielukiem, że wkrótce dokonamy zgodnego z katolickim obrządkiem uczczenia miejsca, gdzie spoczywały relikwie świętego. W przyszłości planujemy uczynienie z kaplicy miejsca sakralnego w którym wyeksponowalibyśmy przechowywaną w zasobach Muzeum Południowego Podlasia ikonę Św. Jozafata – mówi prezydent Białej Podlaskiej Michał Litwiniuk.
materiał: Biała Podlaska miasto / ciekawostki
film / zdjęcia: Małgorzata Mieńko / Mariusz Maksymiuk
