Rok 1790. Obraduje Sejm Czteroletni, potrzeba pieniędzy na wojsko, podjęto decyzje o zmianie statusu dóbr biskupich. Na zatwierdzenie przez papieża swojej nominacji na nowego biskupa łuckiego i brzeskiego czeka Adam Naruszewicz. W tym momencie do dóbr tego biskupstwa, obejmujących 2 miasta i 42 wsie, z ramienia Komisji Skarbu Rzeczypospolitej wyruszają lustratorzy, aby wycenić stałe z nich dochody, a co za tym idzie także podatki. Co zastają w rozrzuconych po Wielkim Księstwie Litewskim i Koronie miejscach? Co biorą pod uwagę w obliczeniach i w jaki sposób liczą intratę? Jak żyją ludzie w dobrach biskupich, co posiadają i jakie mają powinności, na co się skarżą?
Czym kończy się ta lustracja? Autor próbuje odpowiedzieć na te pytania na podstawie raportów z niej oraz takich źródeł, jak listy biskupa Naruszewicza. Jednocześnie stara się śledzić niektóre powiązania mieszkańców tych miejsc ze współczesnością, a także odwiedza wybrane miejsca. (opis aspra.pl)
dr Piotr Strzałkowski – z wykształcenia jest informatykiem, pracował w Instytucie Badań Jądrowych, gdzie napisał i obronił pracę doktorską. Następnie przez wiele lat m.in. pracował w dużej międzynarodowej firmie technologicznej. Do tej pory wydał kilka książek: „Das Album” (o poszukiwaniach związanych ze znalezionymi niemieckimi kliszami fotograficznymi sprzed wojny), „Opowieści o dawnym Janowie” (razem z Romanem Petrynikiem, o Janowie Podlaskim), „Trzech” (trzy historie związane z osobami z jego rodziny), „Cudowna podróż po Szwecji” (podróż śladami Nilsa Holgerssona i Selmy Lagerlöf) oraz „Tarnopolanie”, w której opowiada o dramatycznych losach pięciu osób z Tarnopola pochodzących z bardzo różnych środowisk, a także o losach samego miasta w okresie II wojny światowej. Jedną z jego książek są „Podlasiacy”, w której 12 osób opowiada o sobie i o sprawach, którymi się pasjonują. Wszystkie te osoby związane są z Podlasiem Południowym – głównie z Białą Podlaską i Janowem Podlaskim, a rozmowy dotyczą nie tylko spraw lokalnych. Ich tematem jest często przeszłość tych terenów. Sprawy, o których mowa nie są autorowi obojętne, gdyż to z Podlasia Południowego pochodzą jego przodkowie.
Galeria:
_____
materiał: Radio Biper Gmina Janów Podlaski
zdjęcia: Bartek Sawa Sawicki
opracowanie: Anna Ostapiuk
