– Dziś w Międzynarodowym Dniu Pamięci Ofiar Holokaustu spotykamy się, aby oddać hołd milionom niewinnych ludzi, którzy zostali brutalnie zamordowani podczas II wojny światowej. Dzień ten przypomina nam o ciemnych kartach historii, a także o potrzebie refleksji, odpowiedzialności i pamięci – podkreślił wójt gminy Janów Podlaski Karol Michałowski przypominając, że ta pamięć ma szczególny wymiar dla społeczności Janowa Podlaskiego, dla którego historia Żydów jest integralną częścią dziejów. Przez wieki Żydzi zamieszkiwali ten teren, współtworząc życie społeczne, gospodarcze i kulturalne.
W 1941 r. przy ul. Szkolnej i Brzeskiej w Janowie Podlaskim Niemcy utworzyli getto, w którym zgromadzono Żydów z miasteczka i okolic. W tamtym czasie w Janowie Podlaskim przebywało 1883 Żydów, co stanowiło ok. 50% ludności miejscowości. Większość z nich w 1942 r. została przesiedlona do getta w Białej Podlaskiej, a w listopadzie tego samego roku wszyscy zginęli w obozie zagłady w Treblince.
– Ich historia, imiona, twarze, rodziny zostały brutalnie wymazane przez nienawiść i obojętność. To wszystko wydarzyło się na ulicach, które znamy, w miejscach, które mijamy każdego dnia. Naszym obowiązkiem jest o tym pamiętać – apelował, szczególnie do młodych ludzi, włodarz gminy. – Historia getta jest dla nas przestrogą i przypomnieniem, jak łatwo może dojść do tragedii, gdy człowiek zapomina o szacunku i godności drugiego człowieka.(…) Apeluję do wszystkich tutaj zgromadzonych, niech pamięć o ofiarach holokaustu będzie dla nas lekcją i zobowiązaniem do działania na rzecz świata, w którym nienawiść i uprzedzenia nie mają miejsca. Niech pamięć o tych, którzy zginęli, będzie wieczna, tutaj, w Janowie Podlaskim i na całym świecie.
Tablica pamięci umieszczona przy wejściu do urzędu gminy została przekazana przez marszałka województwa lubelskiego Jarosława Stawiarskiego.
– Dziękuję, że przyjęliście od nas tę tablicę i że została ona powieszona w najbardziej godnym i reprezentatywnym miejscu, na ścianie urzędu gminy. Urzędy gminy i miast są miejscami, gdzie przebywa najwięcej osób. Te tablice to autorski pomysł pana marszałka. Po zwizytowaniu miejscowości, a przede wszystkim cmentarzy żydowskich, pan marszałek doszedł do wniosku, że jest bardzo dużo miejsc, gdzie nie ma żadnego śladu pamięci, a w większości tych miejscowości Żydzi stanowili większość. Mieszkali na całej Lubelszczyźnie, także na wsiach. Stąd pomysł symbolicznych tablic. Jak czytamy na nich: „Pamięć jest naszym obowiązkiem”, nas, chrześcijan, katolików. Nie ma tu już Żydów, zostali wymordowani, przegnani i nie ma już kto dbać o tę pamięć – mówiła w imieniu marszałka profesor KUL w Lublinie dr hab. Sabina Bober.
Galeria zdjęć – poniżej.
_____
materiał: Radio Biper Gmina Janów Podlaski
zdjęcia: Bartek Sawa Sawicki
film: Bartek Sawa Sawicki
opracowanie: Anna Ostapiuk