Mogiła zbiorowa żołnierzy „Zenona” zlokalizowana jest w kompleksie leśnym Smolne Piece pomiędzy Leszczanką a Młyńcem. Każdego roku odbywa się uroczystość upamiętniająca bitwę z 1944 r. stoczoną przez partyzantów z wojskiem niemieckim, w tym roku to już 80. rocznica. Mieszkańcy Leszczanka, władze gminy Drelów, Nadleśnictwo Międzyrzec oraz przybyli goście uczcili ten dzień wzruszającą uroczystością, podczas której poświęcono nowy pomnik.
– Jest mi bardzo miło, że ziściło się oczekiwanie mieszkańców Leszczanki, wielokrotnie zgłaszane przez panią sołtys Krystynę Korneluk, a wcześniej jej zmarłą mamę, niezapomnianą Irenę. Dziś, w 80. rocznicę bitwy pod Smolnymi Piecami, ale też w 60. rocznicę obecności tutaj „Zenona” i jego towarzyszy, możemy ten przebudowany pomnik uroczyście otworzyć i poświęcić. Przy jego budowie i inicjatywie jego przebudowy przyświecała nam myśl, ażeby zachować te elementy, które będą stanowić swego rodzaju sukcesję po tym pierwszym obelisku, który staraniem lokalnej społeczności i wójta Adama Szulika, zafunkcjonował. To swego rodzaju połączenie historii z nowym uwzniośleniem tego obiektu po remoncie. To oczywiście symbol i szacunek dla poległych bohaterów, żołnierzy Armii Krajowej, bo ten szacunek powinniśmy im nieść po tysiąckroć. Historia, opatrzność, stawia przed nami najprzeróżniejsze wyzwania. Nasi przodkowie, bohaterscy żołnierze, swój obowiązek względem Ojczyzny spełnili. My też, oprócz stawiania obelisków, winniśmy budować taką Polskę, by była wewnętrznie silna. Aby taka była, musi być zgodna, musimy ze sobą rozmawiać, współpracować, nieść chwałę bohaterom, ale też pamiętać o zagrożeniach, bo nic się nie kończy, niepodległości raz zdobytej nie mamy na zawsze. (…) Powinniśmy być tak silni, ażeby nikt nie ważył się podnieść na nas ręki. O taką Polskę walczyli polegli żołnierze „Zenona” i taką Polskę winniśmy się starać uczynić. Żeby tak, jak my dziś czcimy ich pamięć, nasi przodkowie byli dumni z nas, żyjących w pokoju, z otwartymi sercami, pięknymi umysłami, zgodnie współpracujących. Byśmy mogli naszą Rzeczpospolitą uczynić tak silną, żeby nikt nie pomyślał nawet, by jej w jakikolwiek sposób zagrozić. To testament tych, których dziś czcimy – mówił – mówił wójt Piotr Kazimierski.
Uroczyste obchody zainaugurowała msza święta sprawowana przez proboszcza parafii pw. św. Michała Archanioła w Witorożu. Oprawę muzyczną zapewniły członkinie KGW z Szóstki.
– Dzięki tej zwycięskiej bitwie została wyzwolona od niemieckiej zagłady Biała Podlaska, Międzyrzec Podlaski i inne miasta. Ale mimo, że była to zwycięska bitwa, to jednak była okupiona krwią naszych bohaterów narodowych. (…) Dziś musimy Panu Bogu podziękować za tych wszystkich, którzy wprowadzali pokój w naszej Ojczyźnie, którzy o ten pokój się troszczyli i walczyli. Walczyli za naszą polską ziemię, abyśmy mogli my, ich potomkowie, żyć na tej polskiej ziemi, abyśmy mogli mówić po polsku, myśleć, wierzyć i modlić się po polsku. Za to wszystko dziękujemy naszym polskim żołnierzom – podkreślił podczas kazania ks. Michał Rodak, który dokonał poświęcenia nowego pomnika.
W trakcie wydarzenia Apel Poległych odczytał Franciszek Jerzy Stefaniuk. – Stajemy dziś do apelu w miejscu pamięci bohaterów – ofiar II wojny światowej. Stajemy przed mogiłą zbiorową żołnierzy Armii Krajowej oddziału „Zenona”, 80 lat temu poległych w boju z Niemcami w dniach 22-27 lipca 1944 r. Zatem wołam idących szlakiem ku niepodległości obrońców Ojczyzny, przywołuję bohaterów września 1939 r., żołnierzy polskich sił zbrojnych oraz podziemnego państwa polskiego Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Stańcie do apelu! Chwała bohaterom! Do was zwracam się, potomni, niech bohaterowie walk o wolność Rzeczpospolitej i czyny ludzi niosących pokój pozostaną na zawsze w waszej pamięci, historii Polski i w dziejach narodu. Chwała bohaterom!
Mogiła w Leszczance kryje doczesne szczątki żołnierzy majora Stefana Wyrzykowskiego: Bogusława „Bogusia” Jastrzębskiego, Mieczysława „Groźnego” Wójtowicza, Zbigniewa „Hermesa” Kwieka, Krzysztofa „Okszy” Orzechowskiego, Bolesława „Zdzisława” Dąbrowskiego, Władysława „Żurawia” Bociana, Stanisława „Atlety” Koca, Janusza „Janusza” Olszewskiego, Zygfryda „Brzechwy” Składanka, Zdzisława „Balachy” Ponikowskiego”. Rys historyczny dotyczący wydarzeń, podczas których zginęli żołnierze, przygotowali Magdalena i Piotr Semeniuk.
Honorową wartę pełnili tego dnia żołnierze Kompanii Rozpoznawczej Wojska Polskiego z 1 Warszawskiej Brygady Pancernej im. gen. Tadeusza Kościuszki. Do Leszczanki przybyli również m.in. kpt. Adam Smoliński reprezentujący 19. Nadbużańską Brygadę Obrony Terytorialnej, zastępca komendanta głównego Stowarzyszenia Straży Ochrony Przyrody w Polsce gen. Marek Chwedoczuk, dowódca patroli SOP por. Patrycja Chwedoczuk, dr Grzegorz Jobda – syn jednego z żołnierzy „Zenona” Zdzisława Jobdy pseud. „Tur”, przedstawiciele Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Niepodległa” z Białej Podlaskiej, Pasjonatów Historii „Niezłomni”, Pracowni Agafii oraz Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ w Białej Podlaskiej.
By uczcić ich pamięć przybyłe delegacje złożyły wieńce i znicze.
– Wiele historii wojen, powstań i bitew zapisanych jest w międzyrzeckich lasach, jednak to miejsce jest szczególnie wyjątkowe. O jego wyjątkowości niech świadczy nasza obecność i żywa pamięć o bohaterskich czynach młodych ludzi, którzy pełni odwagi i determinacji stanęli do walki przeciwko znacznie silniejszemu wrogowi. Mimo trudnych warunków i ogromnej przewagi wroga, nie wahali się ani chwili, by podjąć walkę o wolność, godność i przyszłość swojego narodu. Spotykamy się dziś, aby uczcić 80. rocznicę jednej z wielu heroicznych potyczek żołnierzy Armii Krajowej, oddziału dowodzonego przez mjr Stefana Wyrzykowskiego pseud. „Zenon”, która miała miejsce w pobliżu gajówki Smolne Piece. To szczególny moment, kiedy oddajemy hołd tym, którzy walczyli i poświęcali swoje życie w obronie naszej Ojczyzny. „Zenon”, dowódca tego oddziału, wraz ze swoimi żołnierzami zapisał się złotymi zgłoskami w historii naszej walki o niepodległość. Ich odwaga, poświęcenie i gotowość do najwyższej ofiary są dla nas nieustannym źródłem inspiracji i dumy. To dzięki takim postawom możemy dziś żyć w wolnym kraju i cieszyć się wolnością. Nasza coroczna obecność w każdą trzecią niedzielę lipca w tym miejscu świadczy o tym, że pamięć o ich bohaterskich czynach jest wciąż żywa. Chcemy, by przyszłe pokolenia także pamiętały o tych, którzy oddali życie za naszą wolność. Dlatego jest tak ważne, abyśmy pielęgnowali i przekazywali tę historię, ucząc młodszych, czym jest prawdziwa odwaga i miłość do Ojczyzny. Wasza obecność jest dla nas nieocenionym świadectwem historii i dowodem na to, że mimo upływu lat, ideały, o które walczyliście, są wciąż żywe. Dziękujemy, że możemy uczyć się od was, jak być prawdziwym patriotą – mówił nadleśniczy Leszek Michalec.
– Dziś, gdy czasy są niepewne, to my, jako cywile, społeczność, obywatele Polski, musimy pokazywać, że szanujemy swój mundur, godło narodowe, flagę, hymn, Polskę i polskość. Bo nasi dziadkowie o to walczyli, to nie było im dane – podkreślił poseł na Sejm RP Dariusz Stefaniuk.
Uroczystość uwieńczył wspólny poczęstunek zapewniony przez firmę Wipasz S.A., Nadleśnictwo Międzyrzec oraz KGW z Żerocina.
Galeria zdjęć – poniżej.
Zapraszamy do obejrzenia relacji filmowej:
materiał: Radio Biper Gmina Drelów
zdjęcia: Bartek Sawa Sawicki
opracowanie: Anna Ostapiuk
