17 marca br. marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski oraz burmistrz Radzynia Podlaskiego Jerzy Rębek uroczyście otworzą Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim. Obiekt ten został odrestaurowany w ramach projektu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość wyniosła ponad 30 mln zł, z czego dofinansowanie z Funduszy Europejskich to blisko 20 mln zł, a z Budżetu Państwa niemal 2,3 mln zł.
Dofinansowanie z Funduszy Europejskich kluczem do sukcesu
26 czerwca 2020 r. marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski oraz burmistrz Radzynia Podlaskiego Jerzy Rębek podpisali umowę umożliwiającą realizację inwestycji współfinansowanej z Funduszy Europejskich polegającej na rewitalizacji rynku miasta Radzyń Podlaski oraz Pałacu Potockich wraz z dziedzińcem i infrastrukturą przynależną w zespole pałacowo-parkowym.
Głównym celem projektu pn. „Poprawa stanu infrastruktury zespołu pałacowo-parkowego i obszaru miejskiego w Radzyniu Podlaskim”, zrealizowanego w Działaniu 13.3 Rewitalizacja obszarów miejskich, było przywrócenie funkcji społeczno-gospodarczych na zdegradowanych obszarach Radzynia Podlaskiego.
Rewitalizacja zespołu pałacowego Potockich polegała na remoncie i przebudowie wnętrz korpusu głównego pałacu wraz wewnętrznymi instalacjami-elektrycznymi, centralnego ogrzewania, wentylacją oraz wodno-kanalizacyjnymi. Zamontowano tu także system sygnalizacji pożaru SSP i system oddymiania. W pomieszczeniach pałacu wykonano podłogi i posadzki. Zewnętrzne prace polegały na remoncie elewacji korpusu wschodniego i skrzydła wschodniego, a także elewacji północnej oraz fragmentów elewacji wschodniej i południowej Pałacu. Projekt obejmował też konserwację kamiennych kompozycji rzeźbiarskich, w tym między innymi odtworzenie elementów sztukaterii i renowację dekoracji sztukatorskich. Przeprowadzono także prace na dziedzińcu polegające między innymi na przebudowie nawierzchni, wykonaniu odwodnienia terenu oraz remoncie muru oporowego.
We wnętrzach pałacu utworzono kawiarnię, pracownię i galerię fotograficzną wraz z zakupem niezbędnego wyposażenia oraz studio filmowe.
Rewitalizacja placu publicznego Rynek to przede wszystkim całkowita wymiana nawierzchni placu wraz z przebudową kanalizacji deszczowej, budowa fontanny, oświetlenia placu wraz z zagospodarowaniem zieleni oraz dodatkowymi elementami małej architektury. Bezpieczeństwo dla mieszkańców i turystów spędzających czas na lokalnym rynku służy zamontowany monitoring.
Korzyści dla regionu
Rewitalizacja objęła łącznie obszar i powierzchni ponad 1,2 ha. Na terenie miasta utworzono lub rekultywowano blisko 5,2 tys. m2 otwartej przestrzeni. Miasto Radzyń Podlaski szacuje, iż z obiektów infrastruktury społeczno-kulturalnej i turystycznej skorzysta nawet 5 tys. osób rocznie.
Rewitalizacja zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego w Radzyniu Podlaskim, współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich, to kamień milowy w ochronie dziedzictwa kulturowego naszego regionu. Inicjatywa ta nie tylko przywraca blask zabytkowej perły miasta, lecz także przyczyni się do ożywienia lokalnej społeczności.
Inicjatywa ta została doceniona podczas Gali „Europejski Samorząd Ambasador Funduszy Europejskich” w 2022 r. Miasto Radzyń Podlaski zostało wówczas laureatem w kategorii Rewitalizacja za realizację tego projektu.
Radzyńska perła baroku
Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim dzięki środkom z Funduszy Europejskich zyskał nowe oblicze i jest architektoniczną perłą województwa lubelskiego. Ta rokokowa rezydencja magnacka ze względu na wysokie walory artystyczne zaliczana jest do wąskiego grona dziesięciu tego typu założeń w Europie, do których należą m.in. Wersal, drezdeński Zwinger, poczdamski Sanssouci, a w Polsce pałac Branickich w Białymstoku czy Pałac w Wilanowie. Historia radzyńskiego pałacu rozpoczęła się w XV wieku, kiedy to została wzniesiona pierwsza budowla przez rodzinę Kazanowskich i miała charakter średniowiecznej warowni. Podczas wielkiej przebudowy pałacu w latach 1684–1709 pod kierunkiem Augusta Locciego budowla przyjęła formę barokowej rezydencji typu reprezentacyjno-obronnego. W latach 1749–1759 Jakub Fontana – architekt królewski na zlecenie Eustachego Potockiego realizuje kolejną przebudowę pałacu radzyńskiego. Warto dodać, że autorem dekoracji rzeźbiarskiej pałacu jest Johann Chrisostomus Redler – najwybitniejszy rzeźbiarz rokokowy w Polsce. Efekty pracy tych znakomitych artystów, dzięki Funduszom Europejskim, możemy podziwiać obecnie w odrestaurowanej postaci. Pałac w Radzyniu Podlaskim był siedzibą rodu Potockich, Sapiehów, Czartoryskich. W 1920 r. ostatni właściciele Bronisław i Zofia Szlubowscy przekazali go władzom II Rzeczypospolitej. Odbudowa pałacu po II wojnie światowej rozpoczęła się w 1950 r., dzięki czemu obiekt został oddany do użytku w latach 60. XX w., a w latach 70. przeprowadzono renowację fasady budynku. Od 2015 r. pałac należy do Miasta Radzyń Podlaski
Program wydarzenia:
godz. 13:00 – część oficjalna
• powitanie gości
• film prezentujący historię pałacu kończący się na 2015 roku
• przemówienie Jerzego Rębka, burmistrza Radzynia Podlaskiego
• przemówienie Jarosława Stawiarskiego, marszałka województwa lubelskiego
• przemówienia gości
• przecięcie wstęgi
• występ Cuore Piano Trio
• zakończenie i zaproszenie do oglądania pałacu i wystaw radzyńskich artystów w nim przygotowanych
godz. 15:00 – obiad w Restauracji „Biały Zakątek” ul. Lubelska 7a
godz. 16:00 – wykład Roberta Antonia pt. „Radzyński Pałac Potockich kolebką narodowej demokracji. Rzecz o Ignacym Potockich, współautorze pisanego w Radzyniu części tekstu Ustawy Sejmowej z 3 Maja 1791 w świetle badań profesora Emanuela Rostworowskiego”
godz. 16:30-19:00 – sesja zdjęciowa dla mieszkańców Radzynia Podlaskiego
godz. 16:30-19:00 – zwiedzanie Pałacu Potockich, wernisaże wystaw radzyńskich artystów, m.in. Zofii i Marka Leszczyńskich, Mariana Korczyka, Arkadiusza Kulpy, Jarosława Matuszewskiego
godz. 19:00 – zakończenie
materiał, tekst: UMWL w Lublinie
zdjęcie: UM Radzyń Podlaski
opracowanie: Anna Ostapiuk
