W briefingu udział wzięli: Edward Szempruch – p.o. Dyrektor Delegatury w Lublinie, Rafał Padrak – p.o. Wicedyrektor Delegatury, odpowiedzialny za koordynację, nadzór merytoryczny i prawny kontroli oraz Łukasz Pawelski – Doradca Prawny z Departamentu Prawnego i Orzecznictwa Kontrolnego NIK, pełniący obowiązki Rzecznika Prasowego NIK.
Kontrola Przestrzeganie standardów emisyjnych i działalność inwestycyjna komunalnych przedsiębiorstw energetycznych w województwie lubelskim prowadzona była w latach 2018-2021 i objęła następujące przedsiębiorstwa z regionu:
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Białej Podlaskiej (PEC Biała Podlaska),
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Radzyniu Podlaskim (PEC Radzyń Podlaski),
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Lubartowie Sp. z o.o. (PEC Lubartów) oraz
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. we Włodawie (MPGK Włodawa).
– Kontrola była bardzo wynikowa – mamy ponad 50 wniosków pokontrolnych, ustalenia są ciekawe – mówił podczas briefingu Edward Szempruch. Głównym celem kontroli NIK było sprawdzenie, czy gminne przedsiębiorstwa energetyki cieplnej w regionie lubelskim dotrzymywały obowiązujących standardów emisyjnych oraz czy zapewniły prawidłową eksploatację instalacji i urządzeń ograniczających nadmierną emisję pyłów i gazów. – Zbadaliśmy również kwestię handlu emisjami gazów cieplarnianych, do tej pory nie zajmowaliśmy się tymi zagadnieniami w delegaturze – mówił Rafał Padrak. Podczas kontroli zweryfikowano również, czy umowy PEC z dostawcami węgla oraz przedsięwzięcia inwestycyjne były zawierane i realizowane prawidłowo, a także czy przestrzegano przepisów odnośnie wynagradzania członków zarządów i rad nadzorczych.
Stwierdzono m.in., że:
• MPGK Włodawa i PEC Radzyń Podlaski nie naliczyły (lub zaniżyły naliczanie) kar umownych (ponad 200 tys. zł w przypadku PEC Radzyń Podlaski) dostawcom węgla za nienależyte wykonanie umów.
• PEC Biała Podlaska nie naliczyło wykonawcy budowy ciepłowni kar umownych w kwocie ponad 6,5 mln zł, oraz wypłaciło temu wykonawcy 23 mln zł, pomimo nieprzedłożenia przez niego dowodów zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszym podwykonawcom, co naruszało przepisy Prawa zamówień publicznych.
Zawyżone wynagrodzenia
NIK wykazała, że we wszystkich czterech skontrolowanych spółkach członkom zarządów lub rad nadzorczych wypłacano wynagrodzenia o zawyżonej wysokości. W trzech spółkach wynagrodzenia nie zostały zamrożone na poziomie ustalonym przez przepisy ustaw budżetowych, wskutek czego zawyżono wynagrodzenia łącznie o ponad 526 tys. zł. W efekcie kontroli część spółek wyeliminowała nieprawidłowość i odzyskała nienależnie wypłacone wynagrodzenia. Zwrócona kwota nie stanowi jednak nawet połowy niesłusznie wydanych pieniędzy.
Członkom zarządu PEC, oprócz stałego wynagrodzenia miesięcznego, przysługiwało wynagrodzenie zmienne, uzależnione od realizacji celów zarządczych. Wystąpiły przypadki wypłacania członkom zarządów wynagrodzeń bezkrytycznie lub mimo, że nie osiągali oni wymaganego poziomu realizacji celów zarządczych. Cele zarządcze były wytyczane nierzetelnie, w podobny sposób była oceniana ich realizacja. Na przykład wypłata wynagrodzenia uzupełniającego za 2020 r. dla Prezesa PEC Lubartów o wysokości 54,1 tys. zł została przyznana na podstawie celów zarządczych określonych po zakończeniu tego roku. W wyniku nierzetelnej oceny realizacji celów zarządczych MPGK Włodawa, PEC Biała Podlaska i PEC Radzyń Podlaski wypłaciła nienależne wynagrodzenia w kwocie łącznie ponad 190 tys. zł.
Briefing w Delegaturze w Lublinie był kolejnym z serii briefingów lokalnych organizowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Podczas wydarzeń przedstawiciele NIK prezentują wyniki kontroli szczególnie ważnych dla lokalnych społeczności. – Obecnie prowadzimy bardzo ciekawe kontrole doraźne, na ten moment jest ich osiem. Z pewnością poinformujemy państwa o wynikach – zakończył Edward Szempruch.
materiał: Łukasz Pawelski, rzecznik prasowy NIK
opracowanie: Anna Ostapiuk
