– Inicjatywa o której dowiedzieliśmy się z korespondencji do Rady Powiatu na pewno może wywoływać w pewnych grupach emocje. W wyniku podziału administracyjnego wprowadzonego na przełomie lat 1998 – 1999 z Województwa Bialskopodlaskiego utworzono pięć powiatów. Bialski Grodzki, Bialski Ziemski, Powiat Parczewski, Powiat Radzyński i Powiat Łosicki. Na pewno w tych powiatach nie będzie entuzjazmu co do zaprezentowanej inicjatywy. – mówi Tadeusz Łazowski.
Województwo Bialskopodlaskie – to był dobry czas dla regionu
– Wspominając jednak czas funkcjonowania województwa bialskopodlaskiego, starsi doświadczeniem samorządowcy, wspominają o tym, że to był dobry czas dla południowego Podlasia, dla tego obszaru. Posiadał ten teren podmiotowość w podejmowaniu decyzji. Nie były to łatwe decyzje. Przypomnę, były to lata 1975 – 1998. Mimo wszystko jednak, wtedy bardzo wiele się na naszej ziemi działo.
– Region, a duże województwa są takimi regionami, są podmiotem w partnerstwie z Unią Europejską. Są również podmiotem do rozmów na szczeblu ministerstw czy programów i projektów finansowanych ze źródeł zewnętrznych. Poprzez Województwo Bialskopodlaskie na pewno byłaby dużo większa szansa gospodarowania pieniędzmi czy środkami. Uważam, że na ten temat powinna odbyć się szeroka dyskusja. Natomiast nie ulega wątpliwości, że pomimo ogromu argumentów ZA z naszej strony to nadal jest decyzja polityczna. – stwierdza Łazowski.
– Najbardziej udaną w Polsce reformą była reforma szczebla gminnego – samorządowego. Miasta i gminy otrzymały możliwości decydowania o swoim losie i losie swoich mieszkańców. Na tą wolność samorządów skierowano również wtedy odpowiednie środki. W tej chwili, w okresie poprzedzającym ustalenia budżetu na kolejny rok, towarzyszy nam dyskusja, jak podzielić skąpe środki finansowe powiatu aby osiągnąć powszechną zgodę i zamierzony rezultat.
– Bardzo cieszy fakt, że tych środków jest coraz więcej, że jest coraz więcej inwestycji. Jest ogrom środków z Unii Europejskiej i są ogromne środki rządowe. Takich pieniędzy jak dziś samorządy nie otrzymały wcześniej. Czy ktoś lubi władze taką czy inną to trzeba do tego podejść realnie i przyznać ten fakt. Ale nie może być i takiej sytuacji, że powiaty w Polsce są takie małe jak obecnie. Są powiaty liczące poniżej 50. czy nawet 30. tysięcy mieszkańców. Są powiaty średnie do 100. tysięcy mieszkańców i powiaty duże powyżej 100. tysięcy mieszkańców. Mimo różnic wielkości są traktowane jednakowo. – argumentuje Łazowski.
Dopisek Radio Biper:
Najmniejszy liczebnie powiat w Polsce, Powiat Sejneński liczy około 19. tysięcy mieszkańców. Jest mniej więcej o 1/3 liczniejszy w mieszkańców od Miasta Międzyrzec Podlaski. Kolejne 4. powiaty liczą poniżej 30. tysięcy mieszkańców. Natomiast najliczniejszy powiat ziemski w Polsce – Powiat Poznański zamieszkuje ponad 400. tysięcy osób. Różnice i dysproporcje powiększają się z roku na rok. Z roku na roku przybywa mniej licznych powiatów. Poniżej 30. tysięcy mieszkańców w powiecie zanotują niebawem kolejne 2. powiaty – łosicki i brzeziński.
– Ze wsparcia rządowego obecnie nasz powiat – powiat bialski – ma otrzymać około 7. i pół miliona złotych. Po tyle samo pieniędzy otrzymają powiaty radzyński czy parczewski. Mowa o środkach łagodzących problemy wzrostu cen energii i opału. Kolejny przykład w budownictwie drogowym. Powiat Bialski ma około 1000. kilometrów dróg powiatowych. Sąsiednie powiaty mają po 200. kilometrów. Ale często to nasi sąsiedzi dostają nawet nie podobne ale i większe kwoty na zadania drogowe. Związek Powiatów Polskich ale i politycy powinni optować za rozwiązaniami które pozwolą bardziej uczciwie i sprawiedliwie dotować i rozdawać środki finansowe. Powiat Bialski powinien otrzymywać 3. razy więcej środków na drogi niż obecnie. – stwierdza Łazowski.
Mechanizmy rozdziału pieniędzy bardziej transparentne i sprawiedliwe
– Budżet powiatowy to również środki na prowadzenie szpitala powiatowego. To bardzo kosztochłonna jednostka i tylko dzięki dobremu kierownictwu i prowadzonym działaniom i wsparciu władz powiatu placówka jest szpitalem wiodącym. Do tego wymienić można jeszcze domy pomocy, szkoły. Koszty związane z bardzo ważnym zadaniem, utrzymaniem i opieką nad osobami starszymi czy utrzymanie szkół gdzie liczba uczniów zmniejszyła się nam o połowę w ciągu lat a szkoły czy domy pomocy funkcjonują. Trudno w tej chwili wyobrazić sobie, że przestajemy je ogrzewać czy odcinamy prąd. Dziś to rząd jest dobry bo przekazuje nam i tak pieniądze podatnika, naszych mieszkańców. Ale nie przekazuje je w sposób transparentny i sprawiedliwy. Przecież to się da policzyć. Powinny zostać wprowadzone przeliczniki względem powiatów czy to na kilometr drogi, czy na mieszkańca czy chociażby na kilometr kwadratowy powierzchni powiatu czy na stan klasy ziemi. Inaczej gospodaruje się na Kujawach czy na Dolnym Śląsku a inaczej na Podlasiu. To diametralnie inne efekty wartości plonów uzyskiwanych z hektara.
– To wszystko układa się w pewną całość. Cały czas gonimy nie tylko Europę ale i zachodnią Polskę. Piękne Podlasie dziś zawdzięczamy zaradności i bardzo ciężkiej pracy mieszkańców. Na zachodzie pewne z rzeczy, doskonałości, udogodnień, infrastrukturę mają już znacznie wcześniej. Istotne jest to aby była sprawiedliwość i równe traktowanie samorządów. Mało tego, powinniśmy oczekiwać, znacznie większych środków finansowych dla obszarów na wschód od Wisły z racji wyrównania szans.
Nie mamy szczęścia do sąsiadów zza Buga
– Nie mamy szczęścia do sąsiadów po wschodniej stronie granicy. Szansa na rozwój to byłaby właśnie ta brama na wschód którą stanowiłby właśnie Powiat Bialski. Wielki port w Małaszewiczach, przejścia drogowe i kolejowe. Oczywiście to mimo wszystko w jakieś formule będzie funkcjonowało. Czekamy też na autostradę. Ale może się okazać, że ustalone zostaną blokady i autostrada dojedzie do Terespola i tu się skończy transport. Oby tak nie było. Bez rozwiązania tych problemów, bez szybszego i dalszego rozwoju młodzi ludzie będą nadal wyjeżdżać z tego obszaru. Nie znajdą tu możliwości rozwoju. Oczywiście część z nich znajdzie zatrudnienie w Straży Granicznej czy obsłudze granicy. Nikt tego nie liczy ale nadal widzimy przecież, samochody z Białorusi. Ci ludzie przyjeżdżają, robią u nas zakupy, korzystają z usług. Z drugiej strony coraz więcej małych sklepów zostaje likwidowanych i zamykanych. Dotyczy to terenu od Siemiatycz po Włodawę. – opisuje Łazowski.
Możliwości powiatu są duże ale jednak ograniczone
– Podsumowując. Realizuje Powiat Bialski swoje zadania bardzo sprawnie i poprawnie. Każdego roku bilans inwestycyjny zamykamy na plus. Pamiętam jak zaczynał powiat z budżetem rocznym w granicach 30. milionów złotych. Dziś to już ponad 160. milionów złotych, być może niebawem dobijemy do 180. czy nawet 200. milionów złotych. Większy budżet to większe możliwości inwestycyjne czy kredytowe. Popieram radnego Mariana Tomkowicza w stwierdzeniach, że warto brać kredyty na działania inwestycyjne przy montażu ze środkami zewnętrznymi. Ale jednak uwaga. Są limity których nie przekroczymy. To nie jest tak, że możemy realizować, składać, dofinansowywać i wspierać nieograniczoną ilość projektów. Ciągle jest złe, niedobre finansowanie powiatów. Jest za mało środków. Nie mamy czym gospodarzyć w stosunku do oczekiwań i potrzeb mieszkańców.
– Cieszę się, że podczas sesji wystąpiła delegacja z Gminy Tuczna, cieszę się, że Rada Powiatu poparła uchwałę zwiększającą nasz wkład w budowę drogi w Tucznej. To bardzo ważna i potrzebna droga. Ale pamiętajmy, że musi być umiar w tego rodzaju przeznaczaniu środków finansowych. Na pewno nie będzie tak, że zgłosi się do nas delegacja z każdej z gmin i każdej będziemy wstanie dodać czy wesprzeć finansowo, bo po prostu nie będziemy wstanie, nie będzie z czego pokryć tych kosztów. Dziękuję wszystkim w Radzie Powiatu za podejmowanie mądrych decyzji. One wpływają na ogólny obraz postrzegania rozwoju Powiatu Bialskiego. – kończy swoją wypowiedź członek Zarządu Powiatu Bialskiego, Tadeusz Łazowski.
materiał: Radio Biper Biała Podlaska
tekst, zdjęcia i opracowanie: Leszek Niedaleki
