Inicjatorem powstania muralu była Gmina Kodeń i Towarzystwo Przyjaciół Kodnia. Powstał on dzięki sponsorom: Instytut Pamięci Narodowej, Spółka CARGOTOR, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego i Fundacja „Kocham Podlasie” Senatora Grzegorza Biereckiego. – To wyjątkowa chwila. Pozbywamy się ostatniego reliktu nawiązującego do zależności Polski od dawnego Związku Sowieckiego i upamiętniamy bohaterów, czyli tych ludzi, którzy rzeczywiście walczyli o wolną, niepodległą Rzeczpospolitą. Którzy przemierzyli prawie tysiąc kilometrów z Wołynia, m.in. przez Kodeń, Sławatycze, Elżbiecin w kierunku lasów parczewskich, żeby swój szlak bojowy zakończyć niedaleko Lubartowa – przypomniał wicewojewoda lubelski Robert Gmitruczuk.
Mural patriotyczny to nie pierwsza tego typu inicjatywa mająca na celu przedstawienie rzeczywistych wydarzeń sprzed lat. – w 2016 roku usunęliśmy trzy pomniki komunistyczne, natomiast w 2018 r. wybudowaliśmy, po części z własnych środków, pomnik upamiętniający 100. rocznicę odzyskania niepodległości. To kolejna inicjatywa, na którą szukaliśmy środków, co nie było też łatwe. Nie ukrywam, że społeczeństwo było podzielone. Ale też nie zdawałem sobie sprawy, że to tak bardzo przeszkadza obcym ludziom, którzy do nas przyjeżdżają, a którzy dawno rozstali się z takimi symbolami. Dlatego też podjęliśmy w ubiegłym roku tę inicjatywę. Wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Kodnia znaleźliśmy sponsorów i udało się upamiętnić tym pięknym muralem, który będzie służył przez wiele lat, dywizję. Najważniejsze, żeby to trafiło to młodzieży, żeby znała historię i by nie została ona zapomniana – wyjaśnia wójt Jerzy Troć. Jak zauważa, społeczeństwo Kodnia, ale i jego zdaniem, całego kraju, jest podzielone i przekonanie do zmian wymaga nie lada zabiegów. – Trzeba to robić umiejętnie, przekonać mieszkańców, bo z natury wszyscy jesteśmy dobrzy, tylko mamy różne poglądy polityczne i to czasami nam przeszkadza w racjonalnym myśleniu i działaniu.
Wśród sponsorów muralu znalazł się Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. – Cieszymy się, że mogliśmy wesprzeć tę inicjatywę. Nasz program promowania i pielęgnowania wartości patriotycznych, tego co w polskiej historii ważne, czyli program „Warto być Polakiem”, jest właśnie po to, by takie inicjatywy również wspierać. Padło dziś wiele ważnych słów na temat tego, co tak naprawdę znajdowało się pod dawnym muralem. To już za nami, to ostatni akord nauki młodzieży o prawdziwej historii, o tym jak wyglądała „przyjaźń” polsko-radziecka. To chwila dość wymowna, bo wiemy, co bandyci, mordercy Putina robią teraz na Ukrainie. To „wyzwalanie” Ukrainy wygląda tak samo, jak wyglądało wyzwalanie przez wojska sowieckie terenów Rzeczpospolitej – zauważa wicemarszałek Robert Mulawa. – W ostatnich latach została wykonana bardzo duża praca przywracania prawdziwej historii. Ja ogromnie cieszę się również z tego, że pomnik żołnierzy sowieckich, który był wstydem dla miasta Włodawy i dla regionu lubelskiego, w tym roku wreszcie zniknął. Są to symboliczne daty tutaj, na Południowym Podlasiu.
Spotkanie rozpoczęło się od uroczystego apelu, podczas którego rozstrzygnięto konkursy tematyczne zorganizowane w celu popularyzacji wiedzy o 27. WDP AK i kształtowania postaw patriotycznych:
1. Konkurs wiedzy o 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK dla klas IV-VIII
W konkursie wzięło udział 46 uczniów. Nagrodzeni zostali:
– kat. klas IV-VI
I miejsce Patrycja Siwagow kl. VIa
II miejsce Paweł Panasiewicz kl. IVa
III miejsce Michał Szymański kl. VIa
wyróżnienia: Jowita Falkiewicz kl. Va, Kamil Falkiewicz kl. Va
– kat. klas VII-VIII
I miejsce Jarosław Jakimowicz kl. VIIIb
II miejsce Emilia Symeczko kl. VIIIa
III miejsce Gabriela Saczuk kl. VIIa
wyróżnienia: Mateusz Roszkowski kl. VIIb, Mateusz Majek kl. VIIIb
2. Konkurs plastyczny „Ścieżkami historii” dla klas I-III
I miejsce Norbert Falkiewicz kl. IIb
II miejsce Natalia Rajkiewicz kl. IIa
III miejsce Lena Tur kl. Ia
wyróżnienia: Wiktoria Piszczek kl. Ia, Hanna Jemielniak kl. Ia, Sandra Pietrusik kl. Ia
3. Konkurs literacki „Ścieżkami historii” dla klas VI-VIII
– kat. wiersz
I miejsce Dominika Magier kl. VIIb
II miejsce Pola Podsiadły kl. VIIIa
III miejsce Anna Wereszczyńska kl. VIIIb
wyróżnienie: Emilia Symeczko kl. VIIIa
– kat. kartka z pamiętnika
I miejsce Karolina Pawelec kl. VIIb
II miejsce Marta Litwiniuk kl. VIIIb
III miejsce Michał Szymański kl. VIa
wyróżnienie: Mateusz Matejek kl. VIIIb
O oprawę artystyczna uroczystości zadbał chór szkolny.
materiał: Radio Biper Gmina Kodeń
zdjęcia: Gwalbert Krzewicki
film: Mariusz Maksymiuk / Bartek Sawa Sawicki
opracowanie: Anna Ostapiuk
