Program prac Komisji zawiera 42 nowe inicjatywy ustawodawcze w ramach sześciu naczelnych celów wytycznych politycznych przewodniczącej Ursuli von der Leyen, opracowane w oparciu o orędzie o stanie Unii Europejskiej z 2021 r. W programie uwzględniono też doświadczenia i wnioski wynikające z bezprecedensowego kryzysu spowodowanego pandemią, a jednocześnie szczególną uwagę poświęcono młodemu pokoleniu dzięki propozycji ustanowienia 2022 r. Europejskim Rokiem Młodzieży.
Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, oświadczyła: – Ubiegły rok pokazał, jakim wyzwaniom potrafimy sprostać i co możemy osiągnąć dla obywateli Unii, kiedy działamy zjednoczeni. W tym samym duchu musimy działać także w przyszłym roku, aby realizować politykę na rzecz neutralności klimatycznej Europy do 2050 r., kształtować naszą cyfrową przyszłość, wzmacniać naszą wyjątkową społeczną gospodarkę rynkową oraz bronić naszych wartości i interesów w kraju i za granicą. Połączone siły długoterminowego budżetu Unii i instrumentu NextGenerationEU, które łącznie dysponują 2018 bln euro, pomogą budować lepszą i bardziej nowoczesną Europę.
Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za stosunki międzyinstytucjonalne i prognozowanie, dodał: – W przypadku kryzysu na taką skalę nie wystarczy przywrócić tego, co było. Musimy wyjść z kryzysu silniejsi i bardziej odporni. W tym duchu przedstawiamy dziś nasz program prac na 2022 r. Pokazuje on naszą determinację, by z pandemii ruszyć naprzód, wykorzystując przy tym możliwości, jakie oferuje dwojaka transformacja – zielona i cyfrowa. Mam teraz nadzieję, że szybko osiągniemy porozumienie z Parlamentem Europejskim i Radą w sprawie kluczowych wniosków ustawodawczych, abyśmy mogli wspólnie działać na korzyść naszych obywateli, przedsiębiorstw i interesariuszy.
Realizacja sześciu naczelnych celów
- Europejski Zielony Ład
Komisja kontynuować będzie starania, by do 2050 r. Europa stała się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem. Oprócz pionierskiego pakietu „Gotowi na 55”, przedstawionego w 2021 r. jako część nowatorskiego Europejskiego Zielonego Ładu, zaproponuje ramy regulacyjne dotyczące certyfikacji usuwania dwutlenku węgla. Komisja ponadto: podejmie dalsze działania prowadzące do mobilności bezemisyjnej, np. przeprowadzi przegląd norm emisji CO2 dla pojazdów ciężkich, kontynuować będzie realizację planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, aby poprawić jakość wody i powietrza, określi nowe przepisy dotyczące zrównoważonego stosowania pestycydów, oraz poczyni postępy w tworzeniu gospodarki o obiegu zamkniętym przez wzmocnienie prawa do naprawy produktów zamiast zastępowania ich nowymi. Komisja uruchomi też środki, ponad już zaproponowany Fundusz Społeczny na rzecz Działań w dziedzinie Klimatu, by podwoić zewnętrzne finansowanie na rzecz bioróżnorodności. Coraz większą rolę odgrywać będą również zielone obligacje, które świadczą o naszym zaangażowaniu, by zrównoważone finansowanie wysunąć na pierwszy plan działań na rzecz odbudowy UE.
- Europa na miarę ery cyfrowej
Pandemia odgrywa rolę katalizatora przyspieszającego cyfryzację na całym świecie. Komisja również realizuje swój plan cyfrowej dekady, aby doprowadzić do transformacji cyfrowej Europy do 2030 r. Jednolity rynek wciąż ma zasadnicze znaczenie dla innowacyjności Europy, dlatego Komisja poddaje ponownej analizie politykę konkurencji i zamierza wprowadzić instrument nadzwyczajny jednolitego rynku, aby zapobiegać przyszłym zakłóceniom. Aby rozwiązać pilne problemy związane z podażą półprzewodników umożliwiających cyfrowe rozwiązania, przyjmiemy europejski akt o mikroczipach, którego celem będzie promowanie nowoczesnego ekosystemu i rozwój nowych rynków dla przełomowych europejskich technologii. Komisja zaproponuje też europejski akt dotyczący cyberodporności, aby ustanowić wspólne standardy odporności w zakresie cyberbezpieczeństwa. Ponadto rozpocznie tworzenie unijnego systemu globalnej bezpiecznej komunikacji satelitarnej, aby zapewnić państwom członkowskim dodatkową dostępną w całej UE łączność szerokopasmową oraz bezpieczną niezależną komunikację. Priorytetowo traktowane będą również środki wspierające zdobywanie umiejętności cyfrowych w szkołach i szkolnictwie wyższym.
- Gospodarka służąca ludziom
W miarę, jak odbudowa nabiera tempa, a działalność gospodarcza powraca do poziomów sprzed kryzysu, musimy zastanowić się, w jaki sposób sprawić, by nasza społeczna gospodarka rynkowa była bardziej odporna. Komisja kontynuować będzie działania w oparciu o Europejski filar praw socjalnych, prowadzące do dobrej jakości miejsc pracy, warunków pracy i lepszej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Przedstawi także wniosek ustawodawczy w celu poprawy ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na azbest w miejscu pracy. Aby wspierać politykę państw członkowskich, Komisja wystąpi z inicjatywą dotyczącą odpowiedniego dochodu minimalnego, która wzmocni siatki bezpieczeństwa socjalnego, niezbędne do łagodzenia wstrząsów gospodarczych. Uznając, że sektor finansowy ma kluczowe znaczenie dla ożywienia gospodarczego, przedłożymy również wnioski ustawodawcze wspierające powszechne zastosowanie płatności natychmiastowych oraz ułatwiające przedsiębiorstwom w UE dostęp do kapitału. Ja tylko zakończą się prace nad globalnym rozwiązaniem w zakresie reformy międzynarodowych ram opodatkowania osób prawnych, Komisja zapewni jego szybkie i spójne wdrożenie w całej UE.
- Silniejsza pozycja Europy na świecie
Komisja stale wzmacnia wyjątkowy charakter UE jako światowego lidera. W przyszłym roku Komisja opracuje nową strategię „brama na świat”, aby budować partnerstwa na rzecz konektywności na całym świecie i w ten sposób pobudzać handel i inwestycje. Do końca bieżącego roku przedstawiona zostanie nowa wspólna deklaracja UE-NATO i Komisja postara się przyspieszyć prace nad rzeczywistą Europejską Unią Obrony. W ramach wysiłków na rzecz globalnej transformacji energetycznej i zdrowszych oceanów przedłożone zostaną: nowa strategia dotycząca międzynarodowych zobowiązań energetycznych oraz plan działania w dziedzinie międzynarodowego zarządzania oceanami.
- Promowanie naszego europejskiego stylu życia
Aby zapewnić młodym ludziom zdolności do kształtowania przyszłości, Komisja zaproponowała ustanowienie 2022 r. Europejskim Rokiem Młodzieży. Wprowadzi też nową inicjatywę pod nazwą ALMA (od ang. „Aim, Learn, Master, Achieve”), pomagającą młodym Europejczykom, którzy znajdują się w niekorzystnej sytuacji i nie kształcą się, nie pracują ani nie szkolą się, zdobywać doświadczenie zawodowe za granicą dzięki wsparciu socjalnemu. Nadrzędnym celem jest integracja młodych ludzi, aby uczestniczyli w edukacji, szkoleniu zawodowym lub dobrej jakości zatrudnieniu. Komisja przedstawi też unijną strategię na rzecz uniwersytetów i zaproponuje sposoby głębszej i trwalszej współpracy transnarodowej w szkolnictwie wyższym. Wykorzystując doświadczenia i wnioski z pandemii, Komisja zaprezentuje europejską strategię w dziedzinie opieki, aby w sposób kompleksowy usprawnić system – od opieki nad dziećmi po opiekę długoterminową. Aby dalej rozwijać Europejską Unię Zdrowotną, Komisja zapewni dostęp do przystępnych cenowo wysokiej jakości leków dzięki propozycji nowych ram funkcjonowania dynamicznego sektora farmaceutycznego w UE. Przedstawi również nowelizację prawodawstwa dotyczącego leków dla dzieci i leków na choroby rzadkie, a także wspierać będzie ratujące życie badania przesiewowe i wczesną diagnostykę chorób nowotworowych w zaleceniu dotyczącym badań przesiewowych w kierunku raka.
- Nowy impuls dla demokracji europejskiej
Konferencja w sprawie przyszłości Europy jest w toku i wraz z inicjatywami obywatelskimi przyczyniać się będzie do rozkwitu europejskiej demokracji. Komisja podejmie też dalsze działania w ochronie wolności i pluralizmu mediów, przedstawiając europejski akt o wolności mediów, oraz stać będzie na straży praworządności, która jest podstawowym elementem skutecznego funkcjonowania UE. Aby nasilić walkę z przestępczością transgraniczną, ważnym elementem prac Komisji będą nadal wspólne ramy prawne w zakresie efektywnego przekazywania ścigania w sprawach karnych między państwami członkowskimi. Kontynuować będziemy również prace nad strukturą nowego międzyinstytucjonalnego unijnego organu ds. etyki, w ścisłej konsultacji z pozostałymi instytucjami. Aby zapewnić równość dla wszystkich, zaproponujemy środki mające usprawnić uznawanie rodzicielstwa między państwami UE. Przedstawimy również inicjatywę dotyczącą drenażu mózgów i łagodzenia skutków spadku liczby ludności, w której zaproponujemy możliwe rozwiązania.
Pełen wykaz 42 nowych inicjatyw politycznych, obejmujących 32 cele polityki w ramach sześciu naczelnych celów, znajduje się w załączniku 1 do programu prac Komisji na 2022 r.
Zasada „jedno więcej – jedno mniej”
Aby zmniejszyć obciążenie związane z celami polityki UE, Komisja w swoim programie prac w pełni stosować będzie podejście „jedno więcej – jedno mniej”. W ten sposób gwarantujemy, że w przypadku wprowadzenia nowych nieuniknionych obciążeń jednocześnie systematycznie i proaktywnie ograniczać będziemy obciążenia związane z już obowiązującym unijnym prawodawstwem w tym samym obszarze polityki. Spodziewane koszty przestrzegania unijnego prawodawstwa będą oceniane ilościowo w sposób bardziej przejrzysty oraz systematycznie prezentowane w ocenach skutków, zaś koszty administracyjne będą kompensowane. Dzięki zasadzie „nie czyń poważnych szkód” i zasadzie domyślnej cyfrowości lepsze stanowienie prawa nadal będzie również przyczyniać się do zrównoważoności i transformacji cyfrowej.
Dalsze działania
Komisja rozpocznie rozmowy z Parlamentem i Radą, aby sporządzić wykaz wspólnych priorytetów ustawodawczych, w przypadku których współprawodawcy zgadzają się podjąć szybkie działania. Komisja w dalszym ciągu wspierać będzie państwa członkowskie i z nimi współpracować, aby zapewnić wdrażanie nowych i już obowiązujących unijnych przepisów, a w razie potrzeby nie zawaha się bronić prawa Unii w drodze postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
Kontekst
Co roku Komisja przyjmuje program prac, w którym określa listę działań, jakie zamierza podjąć w nadchodzącym roku. W programie prac Komisja informuje opinię publiczną i współprawodawców o swoich zobowiązaniach politycznych dotyczących nowych inicjatyw ustawodawczych, wycofania wniosków oczekujących na przyjęcie oraz przeglądu istniejącego prawodawstwa UE. Program nie obejmuje bieżących prac Komisji w jej roli strażniczki Traktatów, egzekwowania obowiązujących przepisów ani regularnych inicjatyw przyjmowanych przez Komisję każdego roku. Program prac Komisji na 2022 r. jest wynikiem ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i organami doradczymi UE.
