Obie dyrektywy mają kluczowe znaczenie dla transformacji cyfrowej UE, po tym jak zostały wspólnie uzgodnione przez państwa członkowskie, i należało je transponować do końca 2020 r.
Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych
Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych ma na celu zapewnienie sprawiedliwego jednolitego rynku usług nadawczych, który nadąża za postępem technicznym. Dyrektywa ta została zmieniona w 2018 r. w celu stworzenia ram regulacyjnych dostosowanych do ery cyfrowej, dzięki którym sektor audiowizualny ma być bezpieczniejszy, sprawiedliwszy i bardziej zróżnicowany. W jej ramach skoordynowano ogólnounijne przepisy dotyczące wszystkich mediów audiowizualnych, w tym zarówno tradycyjnych nadawców telewizyjnych, jak i usług wideo na żądanie, a także ustanowiono niezbędne środki ochrony w odniesieniu do treści udostępnianych na platformach udostępniania plików wideo.
Z powodu opóźnionej transpozycji obywatele i przedsiębiorstwa w Czechach, Estonii, Irlandii, Hiszpanii, Chorwacji, we Włoszech, na Cyprze, w Słowenii i na Słowacji nie mogą polegać na wszystkich przepisach dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, które:
- stwarzają równe warunki działania dla różnych rodzajów audiowizualnych usług medialnych;
- gwarantują niezależność krajowych organów regulacyjnych ds. mediów;
- zachowują różnorodność kulturową, np. poprzez wymóg, aby 30 % oferowanych usług wideo na żądanie stanowiły utwory europejskie;
- chronią dzieci i konsumentów poprzez ustanowienie przepisów dotyczących ochrony małoletnich przed szkodliwymi treściami w środowisku online, w tym przepisów dotyczących ochrony usług wideo na żądanie; oraz
- zwalczają nienawiść na tle rasowym, religijnym i innym poprzez zaostrzenie przepisów zwalczających podżeganie do przemocy lub nienawiści i publiczne nawoływanie do popełniania przestępstw o charakterze terrorystycznym.
Europejski kodeks łączności elektronicznej
Działania UE w dziedzinie łączności elektronicznej doprowadziły do zwiększenia wyboru dla konsumentów, obniżenia rachunków telefonicznych i wyższych standardów usług telekomunikacyjnych. Europejski kodeks łączności elektronicznej stanowi aktualizację obowiązujących przepisów UE w dziedzinie telekomunikacji, dostosowując je do ery cyfrowej. Z powodu opóźnionej transpozycji konsumenci i przedsiębiorstwa w Estonii, Hiszpanii, Chorwacji, Irlandii, we Włoszech, na Cyprze, Łotwie, Litwie, w Luksemburgu, na Malcie, w Niderlandach, Austrii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowenii, na Słowacji i w Szwecji nie mogą korzystać z przepisów, które przewidują:
- jasne i obejmujące wszystkich zasady dotyczące praw użytkowników końcowych: w całej Europie obowiązują te same zasady, służące stworzeniu jednolitego rynku sprzyjającego włączeniu społecznemu;
- wyższą jakość usług: konsumenci mogą korzystać z większej prędkości połączeń i większego zasięgu; ponieważ kodeks sprzyja konkurowaniu o inwestycje, w szczególności w sieci o bardzo dużej przepustowości, w tym sieci 5G;
- harmonizację przepisów: kodeks zwiększa przewidywalność regulacyjną, w tym przy przydzielaniu widma;
- ochronę konsumentów: kodeks przynosi korzyści konsumentom i ich chroni, niezależnie od tego, czy użytkownicy końcowi komunikują się za pośrednictwem usług tradycyjnych (rozmowy telefoniczne, wiadomości sms) czy usług opartych na aplikacjach;
- zasadę fair play: kodeks zapewnia równe traktowanie wszystkich podmiotów w sektorze usług telekomunikacyjnych, zarówno tradycyjnych, jak i opartych na aplikacjach.
W szczególności konsumenci powinni korzystać ze zwiększonej ochrony dzięki przepisom zapewniającym jasność informacji zawartych w umowie, dzięki jakości usług oraz ułatwieniom w zmianie dostawcy, mającym zapewnić bardziej sprawiedliwe ceny detaliczne. Operatorzy i dostawcy mogą korzystać z przepisów proinwestycyjnych, np. w zakresie zachęt do współinwestowania w sieci o bardzo dużej przepustowości oraz sieci o charakterze wyłącznie hurtowym, bądź w zakresie przewidywalności regulacji i inwestycji, w tym procedur przydziału widma.
Kontekst
Zgodnie z traktatami UE postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego umożliwia Komisji podjęcie działań prawnych przeciwko państwom członkowskim, które nie zapewniają terminowej i prawidłowej transpozycji dyrektyw do prawa krajowego.
Termin transpozycji dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych upłynął 19 września 2020 r. W listopadzie 2020 r. Komisja wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko 23 państwom członkowskim w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia pełnej transpozycji zmienionej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych. Dotychczas 15 państw członkowskich zgłosiło środki transpozycji, oświadczając, że ich zgłoszenie jest kompletne, a trzy dodatkowe państwa członkowskie zgłosiły częściową transpozycję. Komisja wystosowuje obecnie uzasadnione opinie do Czech, Estonii, Irlandii, Hiszpanii, Chorwacji, Włoch, Cypru, Słowenii i Słowacji (9 państw członkowskich).
Termin transpozycji Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej do prawa krajowego upłynął 21 grudnia 2020 r. 4 lutego 2021 r. Komisja przesłała 24 państwom członkowskim wezwania do usunięcia uchybienia. Do końca sierpnia jedynie Bułgaria i Dania zgłosiły pełną transpozycję (dołączyły one do Grecji, Węgier i Finlandii, które już wcześniej dokonały transpozycji). Ostatnio Belgia i Niemcy również zgłosiły pełną transpozycję, a ich zgłoszenia są obecnie przedmiotem oceny. Latem Czechy, a ostatnio również Francja, zgłosiły dużą liczbę środków mających na celu częściową transpozycję dyrektywy, i zgłoszenia te są również oceniane. Komisja wystosowuje obecnie uzasadnione opinie do Estonii, Hiszpanii, Chorwacji, Irlandii, Włoch, Cypru, Łotwy, Litwy, Luksemburga, Malty, Niderlandów, Austrii, Polski, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Szwecji (18 państw członkowskich), wzywając te państwa do przyjęcia i zgłoszenia odpowiednich środków.
Zainteresowane państwa członkowskie mają dwa miesiące na naprawę sytuacji i przyjęcie krajowych środków transpozycji tych aktów prawnych UE. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
