Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 osiągnęło kolejny ważny etap wraz z uruchomieniem technicznego systemu na szczeblu UE, który umożliwia weryfikację zaświadczeń w sposób bezpieczny i z poszanowaniem prywatności. Komisja zaproponowała wprowadzenie unijnego zaświadczenia, aby wznowić bezpieczne podróże tego lata. Będzie ono nieodpłatne, zabezpieczone i dostępne dla wszystkich. Dostępne w formie cyfrowej lub papierowej będzie zaświadczać, że dana osoba została zaszczepiona przeciwko COVID-19, poddana badaniu z wynikiem ujemnym lub jest ozdrowieńcem.
Techniczny trzon europejskiego systemu w następstwie porozumienia politycznego z 20 maja między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie rozporządzenia regulującego zaświadczenie rozpoczyna działanie. Stworzona w ciągu zaledwie dwóch miesięcy unijna brama sieciowa umożliwia weryfikację zabezpieczeń zawartych w kodach QR wszystkich zaświadczeń. Dzięki temu obywatele i organy będą mieli pewność, że zaświadczenia są autentyczne. Podczas tego procesu nie dochodzi do wymiany ani zapisania danych osobowych. Uruchomienie bramy sieciowej wieńczy prace przygotowawcze na szczeblu UE.
Od 10 maja 22 państwa dokonały już pomyślnych testów bramy sieciowej. Chociaż rozporządzenie będzie stosowane od 1 lipca, wszystkie państwa członkowskie, które przeszły testy techniczne i są gotowe do wydawania i weryfikowania zaświadczeń, mogą już teraz zacząć korzystać z systemu na zasadzie dobrowolności. Siedem państw członkowskich – Bułgaria, Czechy, Dania, Niemcy, Grecja, Chorwacja i Polska – postanowiło połączyć się z bramą sieciową i rozpoczęło wydawanie pierwszych unijnych zaświadczeń. Z kolei niektóre kraje postanowiły wprowadzić unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 dopiero wtedy, gdy wszystkie jego funkcje będą dostępne w całym kraju. Więcej państw przystąpi do systemu w nadchodzących dniach i tygodniach. Zaktualizowany spis dostępny jest na specjalnej stronie internetowej.
Dalsze działania
Parlament Europejski i Rada będą musiały formalnie przyjąć porozumienie polityczne z 20 maja. Rozporządzenie wejdzie w życie 1 lipca, z sześciotygodniowym okresem stopniowego wprowadzania dla tych państw członkowskich, które potrzebują więcej czasu. Jednocześnie Komisja będzie nadal zapewniać państwom członkowskim wsparcie techniczne i finansowe obsługi bramy sieciowej.
Wypowiedzi członków kolegium komisarzy
Komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton powiedział: – Uruchomienie bramy sieciowej to ważny krok, który pozwoli państwom członkowskim na korzystanie z niej i rozpoczęcie wydawania unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID-19. Siedem państw członkowskich to dobry początek. Zachęcam inne do jak najszybszego pójścia w ich ślady. Odpowiednie przygotowanie pozwoli na uruchomienie pełnego systemu do 1 lipca, kiedy to wniosek wejdzie w życie, dzięki czemu UE zdąży się znów otworzyć tego lata.
Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, dodała: – Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 pokazuje wartość dodaną skutecznych rozwiązań w zakresie e-zdrowia dla naszych obywateli. Ważne jest, aby w nadchodzących tygodniach wszystkie państwa członkowskie w pełni sfinalizowały swoje krajowe systemy wydawania, przechowywania i weryfikacji zaświadczeń, tak aby system ten był w pełni gotowy przed wakacjami. Obywatele Unii z niecierpliwością czekają na możliwość podróżowania i chcą podczas podróży być bezpieczni. Wprowadzenie europejskiego zaświadczenia jest kluczowym krokiem na drodze do tego celu.
Komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości Didier Reynders powiedział: – Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 zapewnia obywatelom Unii europejskiej wspólne narzędzie umożliwiające im swobodne i bezpieczne przemieszczanie się. Jest przykładem przywództwa technologicznego Europy przy pełnym poszanowaniu naszych wartości i zasad: ochrony danych, inkluzywności i proporcjonalności. Ważne jest, aby wszystkie państwa członkowskie wykorzystały kolejne tygodnie do osiągnięcia pełnej gotowości, tak aby system był w pełni operacyjny 1 lipca.
Kontekst
17 marca 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący utworzenia unijnego zaświadczenia COVID-19, aby obywatele mogli bezpiecznie korzystać z prawa do swobodnego przemieszczania się w UE podczas pandemii. 20 maja współprawodawcy osiągnęli wstępne porozumienie.
Równolegle z procesem legislacyjnym Komisja ściśle współpracowała w zakresie wdrażania technicznego z przedstawicielami państw członkowskich w ramach sieci e-zdrowie, dobrowolnej sieci łączącej organy krajowe odpowiedzialne za e-zdrowie. 21 kwietnia przyjęto specyfikacje techniczne w oparciu o wytyczne ustalone w styczniu i zaktualizowane w marcu, a także zarys ram zaufania uzgodniony w marcu. Ponadto wraz z państwami członkowskimi opracowano wzór projektu, aby ułatwić uznawanie unijnych zaświadczeń COVID-19 wydawanych w wersji papierowej.
Unijna brama sieciowa została utworzona przez T-Systems i SAP i jest obsługiwana w centrum danych Komisji w Luksemburgu. Umożliwia ona weryfikację podpisów cyfrowych zawartych w kodach QR wszystkich zaświadczeń bez przetwarzania danych osobowych. Klucze podpisu niezbędne do tej weryfikacji przechowywane są na serwerach na poziomie krajowym. Za pośrednictwem bramy sieciowej dostęp do tych kluczy mają krajowe aplikacje lub systemy weryfikacji w całej UE.
Komisja opracowała również odpowiednie oprogramowanie i aplikacje do wydawania, przechowywania i weryfikacji zaświadczeń, aby ułatwić ich wprowadzenie na szczeblu krajowym. Są one publikowane na platformie GitHub i korzysta z nich 12 państw członkowskich.
Najnowsze informacje na temat środków związanych z koronawirusem oraz ograniczeń podróży, przekazywane przez państwa członkowskie, są dostępne na platformie internetowej Re-open EU.
