Komisja Europejska i Austria ogłosiły zawarcie umów na dostawę szczepionek przeciwko COVID-19 dla Bałkanów Zachodnich. Komisja Europejska finansuje 651 tys. dawek szczepionek firmy BioNTech/Pfizer, które zostaną przekazane z pomocą Austrii. Pierwsza dostawa skierowana do wszystkich partnerów w regionie ma nastąpić w maju. Następnie do sierpnia kontynuowane będą regularne dostawy.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: – Przyspieszenie kampanii szczepień ma kluczowe znaczenie. Z przyjemnością informuję, że zabezpieczyliśmy dawki, aby pomóc w szczepieniu pracowników służby zdrowia i innych grup szczególnie wrażliwych na Bałkanach Zachodnich. Unia Europejska wspiera naszych partnerów z Bałkanów Zachodnich, którzy zwrócili się do nas o wsparcie. Pragnę podziękować Austrii za ułatwienie tych dostaw, za jej zdecydowane zaangażowanie i okazanie solidarności Bałkanom Zachodnim.
Komisarz ds. rozszerzenia i sąsiedztwa Olivér Várhelyi dodał: – Pomimo obecnego ogólnoświatowego niedoboru UE zapewni Bałkanom Zachodnim szczepionki ratujące życie. Od początku pandemii COVID-19 udzielamy wsparcia: po pierwsze, w formie sprzętu medycznego w nagłych wypadkach, takiego jak maski, respiratory, oddziały intensywnej opieki medycznej i pojazdy pogotowia ratunkowego; po drugie, poprzez wzmacnianie odporności. Teraz pomożemy zapewnić szczepienia dla wszystkich pracowników służby zdrowia pierwszego kontaktu w całym regionie, a także dla niektórych grup szczególnie wrażliwych. Zależy nam na Bałkanach Zachodnich, których przyszłość związana jest z Unią Europejską.
Austriacki minister spraw zagranicznych Alexander Schallenberg podkreślił: – Nadrzędnym priorytetem jest szybki i powszechny dostęp do szczepionek przeciwko COVID-19 dla mieszkańców Europy. W tym kontekście wspieranie Bałkanów Zachodnich w pozyskiwaniu szczepionek jest aktem solidarności europejskiej i inwestycją w zdrowie i bezpieczeństwo całego regionu. Białe plamy na mapie szczepień, niezależnie od tego, gdzie się znajdują, stanowią zagrożenie dla nas wszystkich. Nikt nie jest bezpieczny, dopóki wszyscy nie będziemy bezpieczni.
Austria ułatwiła przekazanie szczepionek dzięki porozumieniom prawnym z producentem i z Bałkanami Zachodnimi. Dawki są finansowane z pakietu wartego 70 mln euro przyjętego przez Komisję w grudniu 2020 r., aby pomóc w pokryciu kosztów szczepionek zagwarantowanych w ramach zawieranych przez UE umów zakupu z wyprzedzeniem dla Bałkanów Zachodnich. Ogólna dystrybucja dawek między kraje będzie zgodna z ich potrzebami epidemiologicznymi, przy czym priorytetowo będą traktowani w pierwszej kolejności pracownicy służby zdrowia i inne grupy szczególnie wrażliwe.
Kontekst
Komisja Europejska dąży do tego, aby każda osoba, w dowolnym miejscu na świecie, wymagająca szczepienia miała do niego dostęp. Dlatego Komisja natychmiast odpowiedziała na wezwanie WHO do podjęcia działania i od 4 maja 2020 r. pomogła zebrać blisko 16 mld euro w ramach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa, tj. globalnej kampanii na rzecz powszechnego dostępu do testów, leczenia i szczepionek przeciwko koronawirusowi oraz na rzecz globalnej odbudowy gospodarczej.
Program COVAX, służący opracowaniu szczepionek, to jeden z filarów ACT – akceleratora dostępu do narzędzi zwalczania COVID-19, czyli globalnego programu współpracy na rzecz szybszego opracowywania, produkcji i sprawiedliwego udostępniania testów, terapii i szczepionek przeciwko COVID-19. Do tej pory UE i jej państwa członkowskie zapowiedziały 2,47 mld euro na COVAX. Program COVAX zakłada zakup 2 mld dawek do końca 2021 r., w tym 1,3 mld dla krajów rozwijających się.
Ponadto unijna strategia dotycząca szczepionek przyczynia się również do globalnych wysiłków na rzecz solidarności. UE zainwestowała blisko 3 mld euro w prefinansowanie produkcji szczepionek w ramach umów zakupu z wyprzedzeniem z firmami farmaceutycznymi. Umowy te dają państwom członkowskim UE możliwość odsprzedaży, bezpłatnego przekazania lub przekierowania szczepionek na rzecz krajów partnerskich.
19 stycznia Komisja zaproponowała utworzenie unijnego mechanizmu przekazywania szczepionek. Szczególna uwaga zwrócona będzie ku Bałkanom Zachodnim, sąsiedztwu UE i Afryce. Z mechanizmu mają skorzystać przede wszystkim pracownicy służby zdrowia i grupy szczególnie wrażliwe.
Od początku kryzysu UE bardzo szybko podjęła działania wspierające Bałkany Zachodnie, uruchamiając bardzo znaczący pakiet w wysokości 3,3 mld euro, aby pomóc w rozwiązaniu bezpośredniego kryzysu zdrowotnego i łagodzeniu kryzysu społeczno-gospodarczego. W październiku Komisja przedstawiła plan gospodarczy i inwestycyjny opiewający na kwotę do 9 mld euro w celu pobudzenia długotrwałej odbudowy Bałkanów Zachodnich i konwergencji z UE.
