Ze sprawozdania wynika, że liczba działań podejmowanych przez odpowiednie organy po otrzymaniu ostrzeżenia rośnie z roku na rok, i osiągnęła rekordową wysokość 5 377. Dla porównania w 2019 r. liczba ta wynosiła 4477. 9 proc. wszystkich ostrzeżeń zgłoszonych w 2020 r. dotyczyło produktów związanych z COVID-19, głównie maseczek, które nie pełniły funkcji ochronnej. Inne przykłady zgłoszonych do Safety Gate niebezpiecznych produktów związanych z COVID-19 to środki dezynfekujące zawierające toksyczne substancje chemiczne, takie jak metanol, który może po spożyciu powodować ślepotę a nawet śmierć, a także sterylizatory UV, które narażały użytkowników na silne promieniowanie powodujące podrażnienia skóry.
Komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości Didier Reynders powiedział: – System Safety Gate okazał się odporny na kryzysy: podczas pandemii COVID-19 pomaga on chronić konsumentów, będąc kluczowym instrumentem służącym skutecznemu i szybkiemu rozpowszechnianiu informacji na temat produktów niebezpiecznych, takich jak wadliwe maseczki lub toksyczne środki odkażające, oraz wycofywaniu tych produktów z rynku. Dzięki takim instrumentom ochronnym prawa konsumentów są lepiej zabezpieczone.
Najważniejsze ustalenia zawarte w sprawozdaniu
Działania monitorujące skupiały się na produktach związanych z COVID-19, które mają obecnie podstawowe znaczenie dla wszystkich konsumentów. W związku z tym w 2020 r. odnotowano 161 ostrzeżeń dotyczących maseczek, 3 ostrzeżenia dotyczące konkretnych kombinezonów, 13 ostrzeżeń dotyczących środków do dezynfekcji rąk i 18 ostrzeżeń dotyczących lamp UV wykorzystywanych jako sterylizatory. W bieżącym roku ostrzeżenia te są nadal rozpowszechniane poprzez system.
W 2020 r. organy 31 państw uczestniczących w sieci Safety Gate (państwa członkowskie UE oraz Norwegia, Islandia, Liechtenstein i Zjednoczone Królestwo) wymieniły za pośrednictwem systemu łącznie 2253 ostrzeżenia dotyczące środków zastosowanych w odniesieniu do produktów niebezpiecznych. Podjęto 5377 działań następczych. Stanowi to wzrost o ponad 20 proc. w stosunku do liczby działań następczych w 2019 r.
Według sprawozdania najczęściej zgłaszaną kategorią produktów są zabawki (27 proc. wszystkich zgłoszeń), a następnie pojazdy silnikowe (21 proc.) oraz urządzenia i sprzęt elektryczny (10 proc.). Świadczy to o tym, że monitorowanie rynku w UE koncentruje się w szczególności na dzieciach, które są najbardziej podatną na zagrożenia grupą konsumentów. Ogólnie rzecz biorąc, najczęściej zgłaszane obawy dotyczą produktów powodujących urazy, takie jak złamania lub wstrząśnienia mózgu (25 proc.), a także składników chemicznych w produktach (18 proc.) oraz ryzyka zadławienia u dzieci (12 proc.).
W porównaniu z ubiegłym rokiem więcej internetowych platform handlowych zobowiązało się do poprawy bezpieczeństwa sprzedawanych produktów. Do inicjatywy dotyczącej systemu dobrowolnych zobowiązań do zapewnienia bezpieczeństwa produktów (Product Safety Pledge) dołączyło dwóch nowych sygnatariuszy: Joom i Etsy. Tym samym platformy te zobowiązują się do sprawdzania, czy produkty zgłoszone do Safety Gate nie są oferowane na ich stronach, oraz do podejmowania szybkich działań, jeżeli organy krajowe zawiadomią je o niebezpiecznych produktach, które należy wycofać ze sprzedaży.
Dalsze kroki
Przedsiębiorstwa, które starają się szczególnie chronić unijnych konsumentów, otrzymują od Komisji Unijną Nagrodę za Bezpieczeństwo Produktów. Tegoroczna edycja, do której można zgłaszać się od wczoraj, skupi się na inicjatywach mających na celu ochronę szczególnie wrażliwych konsumentów oraz wykorzystanie nowych technologii w celu zwiększenia bezpieczeństwa konsumentów. Termin składania zgłoszeń upływa 30 kwietnia. Więcej informacji na ten temat można uzyskać pod adresem:
Kontekst
Od 2003 r. system Safety Gate umożliwia państwom UE/EOG, Zjednoczonemu Królestwu i Komisji Europejskiej szybką wymianę informacji na temat niebezpiecznych produktów nieżywnościowych stanowiących zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów. Dzięki temu możliwe jest podejmowanie odpowiednich działań następczych i zakazanie wprowadzania produktów do obrotu.
Wraz z publikacją sprawozdania Komisja uruchomiła w pełni zmodernizowany ogólnodostępny portal internetowy Safety Gate z nowoczesnym i przyjaznym dla użytkownika interfejsem, aby przyspieszyć i ułatwić proces zgłaszania. Portal jest stopniowo tłumaczony na wszystkie języki UE, islandzki i norweski. Przedsiębiorstwa mogą również korzystać z portalu Business Gateway, aby szybko i skutecznie informować organy krajowe o obawach związanych z bezpieczeństwem produktu, który wprowadziły do obrotu.
Kolejnym działaniem w zakresie ochrony konsumentów jest system dobrowolnych zobowiązań do zapewnienia bezpieczeństwa produktów (https://ec.europa.eu/info/files/product-safety-pledge_en), który określa konkretne dobrowolne działania platform handlowych służące szybkiemu usuwaniu ofert produktów niebezpiecznych. Umowę o współpracy z państwami członkowskimi w celu usuwania niebezpiecznych produktów ze swoich stron internetowych podpisało dotąd jedenaście internetowych platform handlowych: bol.com, eMAG, Wish.com, AliExpress, Amazon, eBay, Rakuten France, Allegro, Cdiscount oraz w dniu dzisiejszym Etsy i Joom.
